26

Z przedwojennej prasy

30 sierpnia­15 września 2016 nr 16 (260) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Atmosfera w przededniu wojny

Koniec sierpnia przywoluje w pamięci wydarzenia sprzed 77 lat. Sytuacja po-

lityczna byla napięta, wojna wisiala na wlosku, na granicy polsko-niemieckiej

mialy miejsce liczne prowokacje. Retoryka przemówień Hitlera świadczyla

o agresywnych planach III Rzeszy. Wszystko to wyglądalo bardzo podobnie

do dzisiejszej sytuacji na Ukrainie.

wać się wzajemnie co do spraw,

KRZYSZTOF SZYMAŃSKI

dotyczących ich wzajemnych inte-

resów.

Gazety codzienne na bieżąco

Art. 4. Żadna ze stron kontraktu-

relacjonowaly najważniejsze wyda-

jących nie będzie brala udzialu w ja-

rzenia polityczne i sytuację w kraju,

kiemkolwiek ugrupowaniu mocarstw,

opierając się przede wszystkim na

skierowanem pośrednio lub bezpo-

depeszach PAT-u. Oto kilka przy-

średnio przeciwko stronie drugiej.

kladów.

Art. 5. W razie sporów lub konflik-

tów, które moglyby nastąpić pomię-

Gazeta Lwowska:

dzy stronami umawiającemi się, bez

Naruszenie granicy pol-

względu na rodzaj spraw, będących

skiej przez żolnierzy niemiec-

u ich podloża, obie strony zalatwią te

kich. Gdynia, 10.08. W niedzielę 6

spory lub konflikty wylącznie w dro-

bm., o godz. 19.30 kolo miejscowości

dze pokojowej wymiany przyjaznych

Kamienica Królewska w pow. kartu-

poglądów, a w razie konieczności

skim, nad granicą z Rzeszą, wydarzyl

przez stworzenie komisji rozjemczej.

się następujący incydent tragiczny:

Art. 6. Obecny pakt jest zawarty

Trzech żolnierzy niemieckich

na 10 lat i jeżeli jedna ze stron uma-

przekroczylo granicę w pelnym

wiających się nie wymówi go na rok

uzbrojeniu. Na terytorium Polski w

przed uplywem terminu, pakt będzie

odleglości 300 mtr. od granicy zostali

uważany za przedlużony automatycz-

oni zatrzymani przez funkcjonariusza

nie na okres następnych 5-ciu lat.

polskiego straży granicznej. Gdy nie

Art 7. Pakt ten podlega ratyfikacji

posluchali wezwania do zatrzymania

w najbliższym czasie. Wymiana do-

się, wówczas strażnik polski strzelil,

kumentów ratyfikacyjnych powinna

raniąc jednego z żolnierzy niemiec-

Ludność, czytająca obwieszczenie o mobilizacji

nastąpić w Berlinie. Pakt wchodzi w

kich. Dwaj towarzysze ranionego

życie niezwlocznie po podpisaniu.

zabrali go natychmiast i udali się z

Lechnicki, prezes Komisji spraw za-

i Belgradu. Inni powrócili do Anglji.

pomiędzy Związkiem Sowieckim a

Pakt zostal sporządzony w dwóch

powrotem przez granicę Rzeszy.

granicznych Sejmu.

Również korespondenci francuscy

Niemcami wedlug niemieckiego biura

egzemplarzach w języku niemieckim

Nawiązując do obszernego i

zamierzają w najbliższych dniach

informacyjnego brzmi, jak następu-

Podstępny napad na pol-

i rosyjskim w Moskwie 23 sierpnia

szczególowego sprawozdania sze-

wyjechać z Berlina.

je:

skiego strażnika granicz-

1939 r.

nego. Chorzów, 11.08. W nocy ze

fa naszej delegacji sen. Dębskiego

Ten eksodus dziennikarzy wy-

Rząd sowiecki i rząd niemiecki,

Podpisany w imieniu ZSRR przez

środy na czwartek, polski strażnik

co do aktualnego stanu stosunków

wolany jest nie tylko naprężoną sy-

kierując się życzeniem konsolidacji

Molotowa, w imieniu rządu niemiec-

graniczny, Ludwik Pieczychlebek,

między Rzeszą Niemiecką a Rzecz-

tuacją międzynarodową, a która w

pokoju pomiędzy ZSRR a Niemcami

kiego przez Ribbentropa.

patrolujący odcinek graniczny pod

pospolitą Polską, posel Lechnicki

Berlinie wyraża się w bardzo ciężkiej

i opierając się na glównych postano-

Rudą Śląską, zauważyl na terytorium

przedstawil podstawowe zasady pol-

atmosferze, ale też i niemożnością

wieniach traktatu o neutralności, za-

Niemcy mogą wybrać po-

polskim trzech osobników, przekra-

skiej polityki zagranicznej.

należytego informowania swych re-

wartego między Związkiem Sowiec-

kój lub wlasna katastrofę!

Kraków, 27.08. Sytuacja międzyna-

dających się z Niemiec do Polski.

Zasadnicze stanowisko Polski nie

dakcyj wobec szykan, stosowanych

kim a Niemcami w kwietniu 1926 r.,

rodowa wchodzi w stadjum decydu-

W chwili, kiedy strażnik granicz-

ulegnie zmianie. Naród polski wie, że

przez wladze policyjne i urzędników

zawarly następujący uklad:

jące. Po interwencji Prezydenta Sta-

ny wezwal ich do zatrzymania się,

zajęte przezeń stanowisko w histo-

pocztowych.

Art. 1. Obie strony kontraktujące

nów Zjednoczonych i po odpowiedzi

zostal z tylu znienacka napadnię-

rycznych dniach, które przeżywamy,

Berlin, 23.08. Ambasador francu-

zobowiązują się wstrzymać od uży-

udzielonej mu przez Prezydenta Rze-

ty, uderzony tępym narzędziem w

nie jest tylko wyrazem i odpowiedzią

ski w Berlinie Coulondre zwrócil się

cia wszelkiej przemocy, wszelkiej

czypospolitej Polskiej, Niemcy zostaly

glowę i powalony na ziemię. Kilku

na doraźne niesprowokowane zagro-

do obywateli francuskich przebywa-

akcji agresywnej i wszelkiego ataku

postawione wyraźnie przed rozstrzy-

osobników rzucilo się na strażnika,

żenie jego najistotniejszych praw, lecz

jących w Niemczech, aby opuścili oni

jednej strony przeciwko drugiej, czy

gnięciem: wóz albo przewóz.

usilując odebrać mu karabin. Jeden

że sluży w równej, a może większej

Bez względu na to czy kanclerz

z napastników przylożyl strażnikowi

mierze jednocześnie wielkiej sprawie

Rzeszy udzieli czy nie udzieli odpo-

rewolwer do glowy, jednak strażnik

obrony zasad wspólżycia między na-

wiedzi prezydentowi Rooseveltowi, w

zdolal napastnika chwycić za rękę i

rodami, opartego na poszanowaniu

ciągu najbliższych dni ustalony zosta-

odwrócić ją tak, że broń wypalila w

prawa i przeciwstawieniu się przemo-

nie w sposób niewątpliwy fakt, czy

glowę napastnika, kladąc go trupem

cy silniejszego nad slabszym.

Niemcy zdecydowane są rozpocząć

na miejscu. Strażnicy polscy, którzy

Walczący żolnierz polski będzie

wojnę, fakt stwierdzający zarazem,

nadbiegli napadniętemu na pomoc,

walczyl nie tylko o swoją wolność i

że Niemcy są stroną atakującą, że

na odglos strzalów, nie zdolali jed-

nie tylko o polskie interesy. Podob-

są agresorem.

nak ująć sprawców napadu, którzy

nie jak to bylo w ciągu wieków, Polak

W tym momencie nastąpilo pod-

korzystając z ciemności zdolali

walczący o swą wolność jest wier-

pisanie przymierza brytyjsko-polskie-

zbiec z powrotem na terytorium nie-

ny testamentowi ojców, slużąc idei

go, przymierza stanowiącego, jak to

mieckie.

zawartej w ich zalożeniu: Za waszą

slusznie podniesiono, punkt zwrotny

Na miejscu napadu i w bezpo-

wolność i naszą!

w dotychczasowej polityce angiel-

średniej bliskości znaleziono karabin

skiej, stanowiącego akt, jakiego Wiel-

strażnika polskiego, zlamany pod-

Ilustrowany Kurier

Polska piechota w marszu

ka Brytanja nie zawarla od czasów

czas szamotania, 11 pistoletów woj-

Codzienny:

napoleońskich.

skowych kalibru 9 mm, oraz kilkaset

terytorjum Rzeszy do jutra wieczora.

to indywidualnie, czy też wspólnie z

Cudzoziemcy opuszcza-

Brzmienie przymierza nie pozo-

naboi. Ilość znalezionej broni świad-

Analogicznej rady udzielono wczoraj

innemi mocarstwami.

ją berlin. Berlin, 23.08. W środę

stawia żadnych wątpliwości co do

czy o większej liczbie napastników.

czlonkom kolonji angielskiej w Berli-

Art. 2. Jeżeli jedna ze stron uma-

wyjechali z Berlina prawie wszyscy

tego, że gra nie będzie się toczyla

Strażnik Pieczychlebek zostal

nie.

wiających się stalaby się przedmio-

korespondenci pism amerykańskich,

na dni, ale najwyżej na godziny, tzn.

odwieziony do szpitala. Stan jego

Waszyngton, 23.08 Sekretarjat

tem akcji wojskowej ze strony trze-

udając się częściowo do Hamburga,

że w kilka godzin po pierwszych

jest poważny, lecz życiu nie zagraża

stanu oglosil, że odradza obywate-

ciego mocarstwa, druga strona kon-

częściowo zaś do Paryża.

strzalach niemieckich na granicy

niebezpieczeństwo.

lom amerykańskim chwilowo udawa-

traktująca w żadnej formie nie okaże

Również z pośród 20 korespon-

polskiej zjawią się bombowce an-

nia się do Europy.

pomocy temu trzeciemu mocarstwu.

dentów pism angielskich opuścilo

Polska pragnie pokoju,

gielskie i francuskie razem z polski-

Art. 3. Rządy obu stron kon-

w dniu wczorajszym i dzisiejszym

ale jest gotowa do obrony!

Podpisanie paktu i nie-

mi nad Berlinem, że jednocześnie

Oslo, 17.08. W drugim dniu obrad

traktujących pozostaną w przyszlo-

Berlin. Niektórzy z nich otrzymali od

agresji między Niemcami i

ruszy flota angielska i odezwą się

kongresu Unii międzyparlamentarnej

Sowietami. Berlin, 24.08. Podpi-

ści stale we wzajemnym kontakcie

swych redakcyj polecenie udania sią

strzaly nad Renem.

przemawial na plenum plk Tadeusz

sany ubieglej nocy pakt o nieagresji

w celach konsultacji, aby informo-

do Warszawy, Moskwy, Budapesztu