14

kurier kulturalny

17­30 stycznia 2017 nr 1 (269) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

155. rocznica śmierci karola Lipińskiego

Z inicjatywy ukraińskiej organizacji spolecznej ze Lwowa ,,ContrForce" 16 grudnia w Urlowie kolo Zborowa i w Zloczowie

odbyly się uroczystości z okazji 155. rocznicy śmierci wybitnego polskiego kompozytora i skrzypka-wirtuoza Karola Lipiń-

skiego. Mieszkańcy podolskiej wsi Urlów przywitali chlebem i solą uczestników obchodów z Ukrainy i z Polski, którzy przyje-

chali, by odwiedzić miejsce pochówku znanego artysty. Wśród nich byli też Polacy ze Zloczowa. Wspólnym modlitwom przy

nagrobku Lipińskiego na starym cmentarzu przewodniczyli ks. Jan Kuc z pobliskiej parafii rzymskokatolickiej w Dunajowie

i miejscowy proboszcz prawoslawny ks. Pawel Dudkewycz (Ukraiński Autokefaliczny Kościól Prawoslawny).

Ukraińcy i Polacy uczcili pamięć kompozytora

dziećmi swoim talentem i za to trze-

ba mu dzisiaj dziękować, prosząc o

Milosierdzie Boże dla niego ­ dodal

kaplan.

Ks. Pawel Dudkewycz w rozmo-

wie z dziennikarzem Kuriera opowie-

dzial , że po II wojnie światowej jego

rodziców przesiedlono z Lemkowsz-

czyzny na Podole. ,,Pamiętamy o

ich malej ojczyźnie, której zostali

pozbawieni w tych czasach. Witamy

dzisiaj również Polaków, którzy nie

zapominając o swoich korzeniach,

na Zamku Zloczowskim

jest wlaśnie Karol Lipiński, który po-

lecz pracowal i umarl wśród Ukraiń-

zostawil po sobie nie tylko wspaniale

ców ­ podkreślil ks. Barabasz.

W Sali Tronowej na Zamku Zlo-

utwory muzyczne, ale także dobrą

czowskim odbyla się Międzynarodo-

pamięć wśród prostych ludzi, którą

wa Konferencja Naukowa, poświę-

przekazują sobie z pokolenia na po-

cona życiu i twórczości Karola Lipiń-

kolenie już od 155 lat ­ zaznaczyl ks.

skiego oraz kulturze muzycznej XIX

Pawel Dudkewycz.

wieku. W obradach uczestniczyli mu-

Na zamku w Zloczowie daniami

zykolodzy, badacze sztuki, kulturolo-

kuchni z dawnych czasów poczęsto-

dzy z Wroclawia, Rzeszowa i Lwowa.

wal gości greckokatolicki ks. Witalij

Wieczorem zabrzmialy tam utwory

Barabasz. Byl m.in. kiedyś uczest-

Karola Lipińskiego oraz żyjących w

nikiem ukraińsko-polskich ,,Spotkań

jego czasach znanych kompozytorów

Dunajowskich" z udzialem kulturolo-

europejskich w wykonaniu mlodych

gów oraz naukowców dwóch krajów.

wirtuozów klasy skrzypiec prof. Wo-

- Powinniśmy szukać wspólnej

Przy pomniku nagrobnym karola lipińskiego w urlowie

lodymyra Zarańskiego z Lwowskiej

plaszczyzny porozumienia między

miejscu, gdzie móglby slużyć rów-

Akademii Muzycznej im. Mykoly Ly-

Ukrainą a Polską, między Ukraiń-

pragną uczcić kompozytora Karola

KoNSTANTY CZAWAGA

nież zwyklym ludziom ­ powiedzial

senki, która byla wspólorganizatorem

cami a Polakami" ­ powiedzial ks.

Lipińskiego. Nasi wierni też opiekują

tekst i zdjęcia

do zebranych ks. Jan Kuc. Przypo-

obchodów. Do realizacji tego przed-

Witalij Barabasz. Dodal, że lączą

się jego nagrobkiem ­ zapewnil du-

mnial, że wlaśnie tutaj, rok przed swą

sięwzięcia przyczynil się również

nas nasze rodziny, Kościól katolicki,

- Karol Lipiński wiele osiągnąl

chowny prawoslawny. ­ Dzisiaj nic

śmiercią, kompozytor zalożyl szkólkę

Narodowy Związek Kompozytorów

wspólna historia i wybitne postacie

dzięki swej twórczości, slawie i ka-

nie powinno nas dzielić, gdyż lączy

dla dzieci i mlodzieży wiejskiej i sam

Ukrainy, sponsorem zaś byl Konsulat

historyczne. ,,Przykladem jest Karol

rierze, ale na starość uznal, że musi

nas wspólna historia i wspólna kul-

w niej nauczal. ­ Chcial dzielić się z

Generalny RP we Lwowie.

Lipiński, który urodzil się w Polsce

zamieszkać gdzieś w spokojnym

tura. Przykladem dla nas wszystkich

Największy wirtuoz skrzypiec tamtych czasów

lepszy... Lipiński czy Paganini? ­ wy-

pedagogiem i solistą różnych kon-

AnnA kOrŻeWA

ryturę w 1861 roku przeniósl się

wolaly zamęt w ich przyjaźni.

certów. To tutaj powstaly jego naj-

doktorantka lwowskiej

do swojego wcześniej zakupione-

Częste podróże po Europie zmę-

większe dziela takie jak np.: trzy

Narodowej Akademii Sztuki

go majątku w Urlowie (dziś Вірлів,

czyly K. Lipińskiego. Po dwudziestu

symfonie, utrzymane w stylu kla-

pow. zborowski, woj. tarnopolskie).

latach dzialalności koncertowej po-

Karol Lipiński urodzil się 30 paź-

sycznym, ponadto uwertura, szereg

Tutaj bardzo szybko zorganizowal

stanowil okolo 1837 roku wycofać

dziernika 1790 roku jako syn nadwor-

utworów skrzypcowych, a także

szkolę muzyczną dla uzdolnionych

się z tak intensywnego trybu życia

nego kapelmistrza orkiestry w mająt-

muzyka sceniczna, skomponowa-

dzieci i mlodzieży wiejskiej. Zaanga-

i powrócić do Lwowa, gdzie czekala

ku Potockich w Radzyniu Podlaskim.

na dla potrzeb teatru, kierowanego

żowal się w to mocno, ale nie dane

na niego żona z dziećmi. Wkrótce

Gry na skrzypcach uczyl się od pią-

przez Jana Nepomucena Kamiń-

mu bylo prowadzić przedsięwzięcia

już jako artysta znany i ceniony w

skiego.

tego roku życia. W 1799 roku jego ro-

dlugo ­ zmarl 16 grudnia 1861 roku

calej Europie, K. Lipiński podjąl sta-

Dzięki podróży do Wiednia w

dzina przeniosla się do Lwowa, gdzie

z powodu astmy i zostal pochowany

rania o stanowisko pierwszego kon-

jego ojciec Feliks Lipiński otrzymal

1814 roku, podczas której spotkal

na miejscowym cmentarzu.

certmistrza kapeli królewskiej oraz

się z Louisem Spohrem, skrzypkiem,

stanowisko kierownika orkiestry pa-

Karol Lipiński byl jednym z naj-

Alojzy reichan. Portret Ka-

dyrektora muzyki kościelnej w Dreź-

kompozytorem i dyrygentem, otrzy-

lacowej przy domu hrabiego Adama

większych wirtuozów skrzypiec XIX

rola lipińskiego, ok. 1835 r.

nie. Rozpocząl tym samym okres

muje pewne wskazówki w kierunku

Starzeńskiego, w której też zacząl

wieku, kompozytorem i pedagogiem.

ponad 20-letniej pracy na czele ze-

doskonalenia techniki skrzypcowej

Paganiniego. Kiedy więc wreszcie

grę na skrzypcach jego syn Karol.

Tę ocenę potwierdzila opinia N. Pa-

spolu, zaliczanego do najznakomit-

oraz poszerzenia wlasnego repertu-

spotkali się w 1818 roku, N. Paganini

Jako 19-latek, Lipiński zostal zaan-

ganiniego, który na pytanie odnośnie

szych orkiestr ówczesnej Europy.

aru. Po powrocie do Lwowa Lipiński

potraktowal go z ogromnym szacun-

gażowany na stanowisko koncertmi-

pierwszego skrzypka Europy odpo-

W życiu muzycznym Drezna artysta

pozostawia swoje dotychczasowe

kiem, zapraszając do wspólnego kon-

strza orkiestry teatru niemieckiego

wiedzial: ,,Kto jest pierwszym ­ nie

zaslynąl również jako kameralista.

obowiązki, skupiając się ściśle na

certowania w Piacenzie. Kolejnym

we Lwowie, i po dwóch latach pracy

wiem, ale drugim jest z pewnością

Koncerty kwartetu smyczkowego,

wlasnej twórczości, a także przygo-

spotkaniem dwóch wirtuozów tamtych

zostal jej kapelmistrzem.

Karol Lipiński".

w którym byl pierwszym skrzyp-

towując się do występów artystycz-

czasów byla Warszawa, gdzie zostali

We Lwowie mieszkal przez 40

Postać Karola Lipińskiego jest

kiem, cieszyly się dużym uznaniem

lat, do 1839 roku, pracując jako dy-

nych. Po trzech latach ciężkiej pracy

obaj zaproszeni do koncertowania z

dziś malo znana wśród lwowian.

okazji koronacji cara Mikolaja I na kró-

i omawiane byly w samych superla-

rygent, a potem dyrektor orkiestry.

wyrusza na zachód do Mediolanu,

Niewiele się o nim mówi i pisze.

la Polski w 1829 roku. Przyjaźń, która

tywach na lamach fachowej prasy.

Wlaśnie we Lwowie Karol Lipiń-

Wenecji, Werony, Padwy, Piacenzy

Jak też zapewne o innych slawnych

lączyla K. Lipińskiego z N. Pagani-

Pod koniec lat 40 XIX wieku z po-

ski rozwinąl swoją wszechstronną

itd. dając koncerty, które przynoszą

postaciach, które zapisaly się w hi-

nim, bardzo szybko przeksztalcila w

wodu choroby reumatycznej zacząl

dzialalność. Byl nie tylko muzykiem

mu wielką slawę i pieniądze.

storii Polski i Ukrainy, zostawiając w

rywalizację. Częste artykuly w prasie,

stopniowo ograniczać dzialalność

orkiestrowym i kompozytorem, lecz

Karol Lipiński bardzo pragnąl

niej cząstkę swojego życia i dzialal-

glówne tematy, których pierwszy, kto

koncertową. Po przejściu na eme-

poznać wloskiego wirtuoza Niccolo

również kameralistą, dyrygentem,

ności.