24
egzotyka wokól nas
1730 stycznia 2017 nr 1 (269) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Nieznany świat galicyjskiej fauny i flory
Media aż ,,kipią" od barwnej i porywającej umysly czytelników egzotyki. na każdym kro-
ku znajdujemy w niej fotografie i opisy barwnych zwierząt, lasów, roślin i miejsc, których
zwykly śmiertelnik nigdy nie ma szansy zobaczyć za życia. Pasjonuje nas antylopa gnu,
sloń, anakonda czy impala. urzeka nas piękno kigelii afrykańskiej i dżungli amazońskiej,
bez zająknienia potrafimy wymienić jednym tchem najbardziej dziewicze i malownicze
miejsca na Ziemi. Przejmujemy się komercjalizacją krateru ngorongoro i Himalajów.
Tym samym twierdzimy, że galicyjska fauna i flora jest nieatrakcyjna, szara i monotonna.
szkoda, że mamy o niej takie mniemanie, ale wynika ono jedynie z naszego niedoinfor-
mowania, ponieważ polska przyroda zwlaszcza ta na terenach leśnych jest wbrew pa-
nującej opinii pelna nietuzinkowej egzotyki.
Azji. Od samego początku medycy
PrZeMYsLAW Miller
i aptekarze uważali piolun za cu-
Przykladem owej ,,deficytowej"
downe panaceum na wszelkiego
i kolorowej, egzotyki, ekscytującej
rodzaju schorzenia i dolegliwości
dzikości oraz tajemniczości są w
począwszy od żolądkowych, gine-
Galicji trujące, toksyczne, psycho-
kologicznych, a na stanach epilep-
aktywne zwierzęta, rośliny, a nawet
tycznych skończywszy. Później na
grzyby, które możemy spotkać w
terenie Europy Środkowej przyjęla
większości naszych lasów nawet
się również tradycja mieszania olej-
tych na terenie dużych aglomeracji
ku piolunowego z alkoholem, który
miejskich. Na ogól nie zdajemy sobie
potęgowal jeszcze dodatkowo moc
sprawy z tego, że wokól nas żyją rów-
samego alkoholu. Nalewkę tę nazy-
nież bardzo rzadkie, a nawet groź-
wano absyntem, a jej nadmierne i
ne stworzenia i rośliny, które swoje
częste spożycie prowadzilo do uza-
prawdziwe oblicze maskują szarym,
leżnienia kończącego się na ogól
Lubin
nieatrakcyjnym, pospolitym i bardzo
otępieniem. Dlatego też aromatyzo-
przeciętnym wyglądem.
wanie i ,,wzmacnianie" alkoholu pio-
Interesująco na tym tle wygląda
lunem jest do dzisiaj zabronione w
także bardzo popularny w Europie
wielu krajach na świecie. Sam ole-
Środkowej lubin (Lupinus spp. L.),
Psychoaktywny świat
jek piolunowy ma natomiast dziala-
który jest nieodzownym elemen-
fauny i flory
Psychoaktywne rośliny, grzyby,
nie usypiające, narkotyzujące, a w
tem prawie każdych dzikich zarośli.
zwierzęta, względnie substancje z
większych dawkach oprócz bólów i
Lubin posiada w sobie wyjątkowy
nich pozyskiwane należą do związ-
silnych zawrotów glowy może spo-
alkaloid lupinidynę, która w za-
Piolun
ków, które są lub mogą być przyjmo-
wodować nawet paraliż ciala.
leżności od stężenia dawki dziala
ków, ponieważ są one obecne w na-
świadomości oraz samym usposo-
wane świadomie (względy medyczne)
W czasach średniowiecza w
paraliżująco lub pobudzająco na
szym codziennym życiu tj. w porannej
bieniu. Halucynogeny jak wiadomo
lub nieświadomie w formie prostej,
Europie byla również znana jesz-
centralny i wegetatywny uklad ner-
kawie, herbacie, szczypcie pieprzu,
należą do środków o charakterze
ewentualnie różnego rodzaju miesza-
cze inna ,,czarodziejska" roślina (z
wowy. W dużej ilości wywoluje nud-
aromatycznej akacji, piwie czy nawet
stricte psychotropowym, które jed-
nek, aby wplywać na nasze zdrowie,
gatunku wrzosowatych) bagno
ności, wymioty, ślinotok, trudności w
popularnej i orzeźwiającej coca-coli.
nak stosunkowo rzadko powodują
psychikę lub też wywolywać zmiany
zwyczajne (Ledum palustre L.), o
przelykaniu oraz zaburzenia rytmu
utratę pamięci i dezorientację w sto-
której niecodziennych i odurzających
serca. Przedawkowanie lupinidyny
sunku do czasu, miejsca i osób. Nie
wlaściwościach pisal już w starożyt-
powoduje postępujące porażenie,
rośliny & grzyby
Niezwyklą, a zarazem nader
wywolują one również stanów maja-
ności Pliniusz. Owo magiczne, pliniu-
które prowadzi bezpośrednio do
pospolitą rośliną, którą spotkamy na
czenia delirium. Olejek z tataraku
terenie Galicji wszędzie tam, gdzie
zwyczajnego podany w wysokiej
występuje jakakolwiek woda vel ba-
dawce stężeniu wywoluje glównie
Tatarak zwyczajny
gno jest tatarak zwyczajny (Acorus
stany halucynacyjne o charakterze
calamus L.). Wlaściwości lecznicze
optycznym oraz podobne do tych po
naszej świadomości. W medycynie
tataraku są znane w Europie już
zażyciu LSD*, a bezpośrednią kon-
ludowej slużyly one nie tylko do zwal-
od końca średniowiecza za sprawą
sekwencją częstego stosowania wy-
czania bólu chorób, ale również odu-
otrzymywanego z niego olejku ete-
sokich dawek wyciągu tatarakowego
rzania zmyslów, tlumienia strachów,
rycznego, który byl od stuleci anti-
dla organizmu może być zwiększo-
stanów lękowych, dzialaly pobudza-
dotum na bezsenność, epilepsję,
ne ryzyko wystąpienia chorób nowo-
jąco-podniecająco, a niekiedy nawet
stany gorączkowe, depresję i neu-
tworowych. Niewiele gorszy pod tym
ożywialy przygaszonego ducha, a
rozę. Swoją uniwersalność i moc
względem jest również występujący
to wszystko za sprawą zawartych w
w wysokiej dawce zawdzięcza ha-
we wszystkich wodach stojących
sobie różnego rodzaju substancji o
lucynogennym związkom chemicz-
i wolno plynących grzybień (Nym-
charakterze psychoaktywnym. Bynaj-
nym, które wywolują w organizmie
phaea spp. L.), a dokladniej jego
mniej nie śmiertelnie uzależniających
czlowieka zmiany w postrzeganiu
pąki i kwiaty. Zawierają one bowiem
i degradujących organizm narkoty-
alkaloidy, z których można uzyskać
silnie stężony olejek eteryczny o
Muchomor czerwony
silnie dzialających wlaściwościach
szowskie ,,ledum" spopularyzowali w
śmiertelnego paraliżu oddechowego
podniecających vide afrodyzjak. Za
nowożytnej Europie Germanie, którzy
przy pelnej świadomości poszkodo-
tajemnicą magicznych wlaściwości
używali rośliny jako źródla wyrazistej
wanego.
grzybienia stoi alkaloid nufaryna i
gorczycy do piwa. Niemniej piwo
Wszędobylska purchawka (Ly-
glikozyd nymfalina. Odurzenie tą
z domieszką bagna bylo nie tylko
coperdon spp. L.) wcale nie wypada
niepozorną rośliną może nastąpić
odpowiednio gorzkie, ale również
gorzej pod tym względem na tle ww.
po spożyciu naparu, wywaru lub po
psychoaktywne i często u spożywa-
poprzedników. Ten niepozorny, kuli-
spaleniu zaledwie 12 suchych pą-
jących wywolywalo ataki szalu lub
sty, brązowo oliwkowy, ze slabym
ków i kwiatów, tak jak ma to miejsce
majaczenia. Natomiast w medycynie
odcieniem, jadalny grzyb, który bez
w wypadku tytoniu.
ludowej stosowano je do leczenia
problemu spotkamy w każdym ja-
Dla odmiany na leśnych pola-
krztuścu oraz dlugotrwalych bólów
snym lesie, polanie i na lące, wiedzie
nach, ląkach, nieużytkach, piasz-
stawów i kości. Silnie stężony i wy-
narkotyczny prym wśród swoich po-
czystych glebach, a często i w pobli-
izolowany olejek z bagna pospolitego
zostalych leśnych braci. Purchawka
żu naszych domostw odnajdziemy
ma dzialanie psychoaktywne, odu-
ma wlaściwości narkotyczne, które
bylicę piolun (Artemisia absinthium
rzające, narkotyczne o charakterze
sprzyjają dlugim snom, stanom pól-
L.), która do Europy trafila w okre-
znieczulającym.
snu lub snu na jawie. Pod wplywem
Bagno zwyczajne (ledum palustre)
sie wczesnego średniowiecza z
