7

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 17 marca­10 kwietnia 2017 nr 5 (273)

koniec Donbasu

Ta inicjatywa przetrwa, jeżeli będzie

potrzebna. Jeżeli okaże się pomylką

­ upadnie ­ powiedzial ,,Rzeczpo-

spolitej".

Litewski politolog polskiego po-

chodzenia Andrzej Pukszto twierdzi,

Mimo, iż w kalendarzu mamy już wiek XXI Donbas wciąż mentalnie pelnil rolę sowieckiej przemy-

że realizacja idei Międzymorza jest

slowej prowincji i gotów byl nawet walczyć z mitycznymi faszystami. Niedawne przejęcie ukraińskich

możliwa. ­ Możemy o tym mówić

na serio, ponieważ forum odwiedzili

przedsiębiorstw w Donbasie przez separatystów DNR (Doniecka Narodna Respublika ­ Doniecka

prawie wszyscy ambasadorowie

Republika Ludowa ­ red.) będzie mialo następstwa nie tylko gospodarcze, ale też historyczne. To koń-

postsocjalistycznych krajów na Li-

twie. Wiemy, że do inicjatywy dolą-

cowy etap demontażu Donbasu czy tego, co z niego dziś pozostalo. Jego koniec byl bliski nawet bez

cza się Chorwacja, uczestniczy w

dzialań separatystów, bo taka po prostu byla trajektoria jego historii. Chodzilo jedynie o to, jak bolesny

tym też aktywnie Rumunia ­ powie-

dzial ,,Rzeczpospolitej" Pukszto.

mial to być koniec. Miejscowe elity, do spólki z Moskwą, obraly wariant najgorszy.

Bylo to już drugie forum zorga-

nizowane przez kijowskie Centrum

MAKSYM WICHROW

Badań  Baltycko-Czarnomorskich

(Centre BBS). Pierwsze odbylo się

Krzywa dola

w ukraińskiej stolicy na początku

W ciągu swej niedlugiej historii

grudnia. Następne ma się odbyć w

Donbas powstal i rozwijal się jako

maju w polskim Gdańsku

część imperium. Zarówno w okresie

Kowieńskie rozmowy

o sojuszu Międzymorza.

carskim, jak i sowieckim przeznacze-

Ruslan Szoszyn, 12.03.2017

nie Donbasu pozostawalo niezmien-

ne ­ miala to być energetyczno-prze-

- Czy kiedyś ludzie

myslowa baza, obslugująca imperial-

zrozumieją, że w ich

ne projekty: od czasów Katarzyny II

komunalnych oplatach zawarte są

aż do dążeń komunistów do świato-

zyski oligarchów? ­ pytają media na

wej hegemonii. Jednak w ciągu swej

Ukrainie. Wedlug kanalu ZIK przez

200-letniej historii Donbas mial jedy-

ostatni rok na Ukrainie oplaty za gaz

nie niedlugi okres (1860­1917) mniej

wzrosly o 590%, za ogrzewanie o

więcej normalnego rozwoju. Będąc

250%, za wodę o 212% a za energię

częścią Imperium Rosyjskiego, byl

elektryczną o 140%. W tym samym

napędzany przez europejskie inwe-

czasie emerytury wzrosly jedynie o

stycje i technologie. ,,Otworzyly się

19% a minimum socjalne o 27%.

przede mną nowe perspektywy i po-

- Gdy ceny uslug komunalnych

znalem tereny naszej ziemi, o jakich

przekraczają emeryturę lub pen-

nie mialem pojęcia. Rządzi tu kapital,

sję ­ otrzymujemy Afrykę w środku

rozwija się tu przemysl, budowane są

Europy. Czy jest możliwy taryfowy

tu nowe formy życia" ­ pisal Mykola

bunt w kraju przywyklym do niskich

Michnowski po podróży do Lugańska

w Doniecku, gdzie w latach 30. XX

stal się rejonem depresyjnym ­ glę-

do walki z faszystami. Odbywalo się

pensji? I czy kiedyś ludzie zrozumie-

w 1899 roku, zaś Aleksander Blok

wieku rozstrzelano od 5 do 7 tysięcy

bię tej depresji nie da się wymierzyć

to równolegle z odrodzeniem neosta-

ją, że w ich komunalnych oplatach

nawet nazwal Donbas ,,nową Ame-

ludzi spośród miejscowych miesz-

wskaźnikami ekonomicznymi. Impe-

linizmu w Rosji, w którego mentalnej

zawarte są zyski oligarchów? ­ pyta

ryką", przeciwstawiając go ,,ubogiej

ZIK uznając poziom oplat za ,,ludo-

kańców, w latach 80 o maly wlos nie

rium padlo, porywając ze sobą swe

orbicie tkwila lokalna elita i znaczna

bójczy".

fińskiej Rusi".

zabudowano garażami.

dziecię.

część spoleczeństwa.

Kilka dni temu media w Tarnopo-

Jednak niebawem Donbas stal

Donieck mial również swój odpo-

W ten sposób Donbas znalazl

lu podaly, że w styczniu br. ludność

się poligonem komunistycznych eks-

wiednik lwowskiego więzienia przy

się w sytuacji patologicznej. Prze-

Utracone możliwości

obwodu tarnopolskiego oplacila za-

perymentów, które wytrącily region z

ul Ląckiego. Uchodząc przed Niem-

Tymczasem lata kryzysu można

stając być częścią imperium (które

ledwie 45% oplat komunalnych.

torów normalnego rozwoju. Mowa tu

cami, komuniści rozstrzelali nie tylko

bylo wykorzystać produktywnie: w

go zrodzilo i zarazem okaleczylo),

Wzrost cen uslug

nie tylko o planowej gospodarce, ale

więźniów politycznych i kryminali-

celu opracowania nowych gospodar-

nie staral się odnaleźć w nowej rze-

komunalnych na Ukrainie ­

też o negatywnej selekcji ludności.

stów, ale też tych, kto odbywal karę

czych strategii, poszukiwania nowej

czywistości, lecz zaslonil się neo-

,,taryfowym ludobójstwem".

To wlaśnie od Donbasu ­ od procesu

za niestawienie się czy spóźnienie do

tożsamości wspólnotowej i zwalcza-

radziecką ideologią. Dlatego proro-

11.03.2017

Szachtinskiego z 1928 roku ­ wystar-

pracy lub za inne drobne wykrocze-

nia traumy przeszlości. I po prostu

syjskie nastroje lokalne byly u swej

towala sowiecka kampania wynisz-

nia. Galicja odpowiedziala na terror

odnalezienia swego miejsca w nowej

podstawy nostalgiczne ­ miejscowi

Szef MSZ Luksem-

czania inteligencji technicznej, której

sowiecki zacieklym oporem, jednak

niezależnej Ukrainie. Jednak nic ta-

,,watnicy" ­ tak nazywani są ludzie z

burga Jean Asselborn

ofiarami padly dziesiątki tysięcy ,,bur-

Donbas walczyć już nie mógl ­ ani z

kiego nie nastąpilo.

sowiecką mentalnością, pragnęli nie

zlożyl w poniedzialek wizytę we wsi

żuazyjnych specjalistów". Drugi etap

Sowietami, ani z Niemcami. Sowiec-

Będąc pod stalym wplywem Rosji

tyle wyrwać się z Ukrainy, co powrotu

Szyrokyne, tuż przy linii frontu w kon-

,,resetu" spoleczeństwa wystartowal

cy historycy spisali tony makulatury

i pod wladzą lokalnych prorosyjskich

w wiek XX, w lata ,,zlotej stabilizacji",

flikcie z prorosyjskimi separatystami

tu w 1935 roku, gdy rozwinąl się ruch

o zwycięstwie tego proletariackiego

elit, Donbas zmierzal w kierunku

względnego spokoju i dobrobytu.

w Donbasie na wschodzie Ukrainy.

stachanowski. W ten sposób wladze

kraju, ale fakty uparcie wykazują co

odmiennym. W gospodarce zamiast

Stąd wzięly się czerwone sztandary

Asselborm przebywa na Ukrainie z

stymulowaly podmianę kwalifikacji na

innego: obrona Doniecka w 1941

modernizacji, mialy miejsce grabież

na placach wiosną 2014 roku, ra-

dwudniową wizytą. W poniedzialek

entuzjazm, ponieważ robotnikom za-

roku trwala dwa dni. Jeżeli UPA li-

mienia i anarchia. W szczególny spo-

dziecka demagogia i estetyka ,,repu-

wraz z ministrem spraw zagranicz-

częto doplacać za rekordy, a nie za

czyla 25­30 tys. osób, to podziemie

sób dotknęlo to przemyslu wydobyw-

blik ludowych" z czerwonymi gwiaz-

nych Ukrainy Pawlem Klimkinem

profesjonalizm. Tradycje pracy, które

w Donbasie zaledwie okolo 4 tys. Byl

czego, gdzie obok kopalń wzorca lat

dami, nacjonalizacją i pionierami.

byl na kontrolowanych przez Kijów

uformowaly się w okresie przedrewo-

to wynik 20 lat sowieckiego terroru,

50­60, pojawily się wykopki rodem z

Jednak w latach niezależności ten

terenach Donbasu.

lucyjnym, nie tylko zniszczono, lecz

który ostatecznie oslabil ludzkie za-

XVII wieku. Do starych problemów

alternatywny Donbas stale dozna-

- Coś podobnego widzialem

w sposób karykaturalny znieksztal-

tylko w Mosulu w Iraku, kiedy by-

soby regionu.

regionu z zacofanym przemyslem,

wal porażki.

lem tam pod koniec zeszlego roku

cono, calkowicie pozbywając się eu-

Zlotym wiekiem Donbasu byly

doszly problemy regionu rozgrabio-

Dziś do wszystkich traum Don-

­ powiedzial Asselborm dziennika-

ropejskiego dziedzictwa.

lata 70. Okropności II wojny świato-

nego.

basu dolączyla jeszcze jedna ­ wo-

rzom. ­ Bylo widać, że pan minister

Wladza sowiecka szybko za-

wej i trudne lata odbudowy przeszly

Nie uczyniono też nic, by uleczyć

jenna. Po raz pierwszy od 200 lat

jest porażony wyglądem calkowicie

mienila ,,nową Amerykę" na nowy

już do historii, zaś region cieszyl się

traumy spoleczne. Po krótkiej odwilży

region zaznal takiego politycznego

zniszczonego Szyrokyne ­ napi-

Egipt. Wielkie stalinowskie projekty

przywilejami I kategorii zabezpie-

w latach 90. w Donbasie zapanowal

i administracyjnego rozdarcia. Przy-

sal na Facebooku szef ukraińskiej

wymagaly sily roboczej, którą pę-

czenia towarowego i stosunkowym

nowy dyskurs polityczny, wlaściwie

szlości Donbasu nie usilują nawet

administracji obwodu donieckiego

dzono do Donbasu ze zniewolonych

spokojem ,,lat zastoju", jak dzisiaj

neoradziecki. Wraz z formowaniem

przewidzieć najbardziej kompetentni

Pawlo Żebriwski. Asselborm poin-

i zniszczonych Wielkim Glodem

określa się epokę Breżniewa. So-

się partokratii ,,regionalów" (Partii

politolodzy. Jedno jest oczywiste: hi-

formowal, że Luksemburg przekaże

wiosek. Tymczasem w miastach

wiecka gospodarka pogrążala się

Regionów ­ red.) stal się on oficjal-

storia Donbasu, który wyszedl z lona

pól miliona euro na pomoc humani-

czekaly na chlopów terror i praca w

jednak w stagnacji i po spadku lat 80.

ny i dominujący. Tematykę represji

imperium, nareszcie się skończyla.

tarną dla ludności, która ucierpiala

ekstremalnych warunkach. Donbas

nadszedl krach lat 90. Deindustriali-

stalinowskich, Wielkiego Glodu czy

Separatyści faktycznie kończą de-

w wyniku konfliktu na wschodzie

byl przytulkiem dla tych, kto mial

zacja, której zaznal Donbas, stala się

szczególów sowieckiej gospodarki,

montaż Donbasu, czego nie zdolali

Ukrainy. Szyrokyne w obwodzie do-

problemy z wladzą sowiecką i sta-

katastrofą już nie tylko gospodarczą,

omawiano w wąskich kolach bądź

dokonać ,,regionalowie" (Partia Re-

nieckim leży ok. 20 kilometrów na

ral się zagubić w falach robotniczej

ale egzystencjonalną. Coś podobne-

nie poruszano jej wcale. Reanimo-

gionów Janukowycza).

wschód od Mariupola nad Morzem

migracji. Dlatego terror byl tu szcze-

go odczuwaliby pewnie mieszkańcy

wano natomiast radziecką ideologię,

Dlatego w tym kraju, wcześniej

Azowskim i jest prawie codziennie

gólnie okrutny. Prawie w każdym

Galicji, gdyby ktoś pozbawil ich Kar-

którą starano się opisywać rzeczywi-

lub później, rozpocznie się zupelnie

ostrzeliwane przez sily prorosyj-

mieście Donbasu są pochówki ofiar

pat. Region, powstaly wokól kopalni i

stość. Wskutek tego w świadomości

inna historia.

skie.

stalinowskich represji. Niestety, ich

fabryk, stracil nagle rdzeń egzysten-

spolecznej zapanowala dezorienta-

W Donbasie zniszczenia

odnalezienie nie zawsze jest możli-

cji, swoją tożsamość, swoje miejsce

cja: w XXI wieku Donbas wciąż czul

Ukraińska wersja artykulu ukazala

jak w Mosulu.

we. Na przyklad Rutczenkowe Pole

w historii. W ciągu kilku lat Donbas

się sowiecką prowincją i szykowal się

się na portalu Zaxid.net

qm, 13.03.2017