14
Slawni lwowianie
17 marca10 kwietnia 2017 nr 5 (273) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Jubileusz Marii Tarnawieckiej
Ludzie jak nuty...
zdobylo popularność. Mlody architekt
tynuowal pracę w Instytucie Projek-
NADIJA BABYNEĆ
śmialo wprowadzal postępowe tech-
towym, czynnie uczestniczyl w dzia-
niczne udoskonalenia, jako jeden z
lalności lwowskiego Stowarzyszenia
Są ludzie jak nuty...
pierwszych zacząl stosować kon-
Architektów. Zmarl w 1961 roku,
Milkną i rozbrzmiewają...
strukcje żelbetowe, co wówczas bylo
pochowany zostal na Cmentarzu Ly-
Przez dlugie wieki...
nowością.
czakowskim w grobowcu rodzinnym.
Ślad pozostawiają.
Ojciec Marii Tarnawieckiej byl za-
W tymże grobowcu w 1977 roku zlo-
Od dawien dawna tereny dawnej
lożycielem i prezesem Stowarzysze-
żono jego żonę Helenę.
Galicji zamieszkiwali przedstawiciele
nia Architektów Lwowa, stal na czele
***
różnych narodowości. Wielu Pola-
Komisji Oceniającej, byl doradcą
Pierwszych lekcji nauki czytania
ków, Niemców, Francuzów, Ormian,
Izby Przemyslowo-Handlowej. We-
nut udzielila Marii matka. Nauczyla
Żydów, Wlochów uznają je za swoją
dlug jego projektów powstalo wiele
też córkę obserwować świat. A ojciec
ojczyznę. Ich praca i doświadczenie
kamienic w stylu secesji, później mo-
uczynil wszystko, by w jej sercu na
staly się nieodwolalną częścią ogól-
dernizmu, del arte i funkcjonalizmu.
zawsze zapanowala MUZYKA. Wla-
nej kultury, nauki, rzemiosla, archi-
Wspólczesne adresy niektórych z
śnie tędy przebiega poludnik, od któ-
tektury.
nich: ul. Tarnawskiego 2, 4, 6, 8, 26,
rego zaczyna się dla niej odliczanie
Początki rodu Tarnawieckich się-
33, 35, 43; ul. Bohaterów Majdanu 7,
niepowtarzalnego świata harmonii.
gają czasów Rusi Kijowskiej i osie-
9, 11, 11a, 15; ul. Iwana Franki 145-
Poza ulubioną architekturą ojciec
dlenia się na jej terenach większych
151 oraz wiele innych. Piotr Tarna-
zachwycal się muzyką i malarstwem,
skupisk Polaków. Historycy i heraldy-
wiecki pracowal też nad renowacją
często bywal w kolach artystycznych
cy datują pierwsze wzmianki jeszcze
zabytków architektury, m.in. kościo-
Lwowa i mial sporo przyjaciól wśród
wiekiem XIV. Nazwisko to jest wymie-
la dominikanów, katedry lacińskiej
muzyków (Adam Soltys, Tadeusz
niane również w literaturze pięknej
i hotelu Europejskiego. W 1929 r.
Majerski, Nestor Nyżankiwski) oraz
Zygmunt Kaczkowski w powieści
na zaproszenie metropolity Andreja
malarzy (Feliks Wygrzywalski, Iwan
historycznej ,,Olbrachtowi rycerze"
Szeptyckiego kierowal pracami kon-
Trusz, Osyp Kurylas, Oleksa Nowa-
(1887) wspomina o zaginięciu Tarna-
serwatorskimi w katedrze św. Jura.
kiwski, Zofia Albinowska).
wieckich w czasie wojny 1497 roku.
Piotr Tarnawiecki zajmowal wyjąt-
Wielu życzliwych i utalentowa-
W dokumentach historycznych
kowe miejsce w środowisku inteligen-
nych ludzi spotkala Maria jeszcze
pod rokiem 1554 wymieniany jest
cji twórczej miasta i sprzyjal rozbudo-
w dzieciństwie. Mówi się, że ludzie
Józef Tarnawiecki, pulkownik, który
wie galicyjskiej stolicy.
są jak planety mają swoje orbity,
uczestniczyl w wyprawach wojen-
W 1931 roku architekt poślubil
tworzą uklady planetarne, i szukają
nych przeciwko Moskwie i Turkom.
mlodszą o 19 lat Helenę Sidor (Si-
sobie podobnych, by żyć w harmonii
Wlaśnie on jest uważany za bezpo-
dorównę), córkę wlaściciela fabryki
ze światem wewnętrznym i zewnętrz-
średniego przodka ojca Marii Tarna-
mebli. Po ukończeniu seminarium
nym. Prawo życzliwości i czlowie-
wieckiej, Piotra. Wiadomo też, że
nauczycielskiego pracowala jako na-
czeństwa przyprowadzilo ją do calej
Maria Tarnawiecka, 1979 r.
wśród przedstawicieli tego starego
uczycielka szkól podstawowych, pro-
plejady wybitnych muzyków Lwowa,
Lata wojny, wejście do Lwowa
rodu byli również kaplani greckoka-
wadzila chór przy szkole św. Marcina.
później Moskwy, Kijowa i Polski.
kamienicę zbudowaną przez ojca
Armii Czerwonej i ustanowienie no-
toliccy.
Za wieloletnią pracę zostala później
W szkole nr 10 Maria uczyla się
przy ul. Kadeckiej 15 (ob. Bohaterów
wej wladzy zmienily życie wielu ro-
Dziadek Rudolf herbu Topór oże-
odznaczona medalem brązowym.
celująco, świadectwo maturalne na-
Majdanu), ale w 1939 roku przeniosla
dzin. Represje dotknęly też rodzinę
nil się z Marią Bilińską herbu Sas.
Na świat przyszly dwie córki Ma-
tomiast uzyskala w szkole nr 30 w
się do nowego domu przy ul. Pelczyń-
Tarnawieckich. Do Kazachstanu wy-
Mieli sześcioro dzieci. Piotr urodzil
ria Teresa i Helena Zofia Wladyslawa.
1948 roku. Od 1945 do 1949 pobie-
skiej 41 (ob. Witowskiego), gdzie Ma-
wieziono babcię Teodorę Sidor i dwie
się jako czwarte dziecko w 1880 r.
Rodzina zamieszkiwala wówczas
rala nauki na wydziale fortepianu we
ria z siostrą mieszkają do dziś.
jej córki. Natomiast brat matki Henryk
we wsi Rohynia, obecnie w obwo-
lwowskim Liceum Muzycznym. Na
cudem się uratowal i przechowywal
dzie iwanofrankiwskim. Po ukoń-
pierwszym roku jej nauczycielką byla
się w domu Tarnawieckich.
czeniu gimnazjum w Czerniowcach
Stanislawa Czechowicz (uczennica
Ojciec byl przedsiębiorcą, a
zapisal się na tamtejszy Uniwersytet,
Henryka Melcera-Szczawińskiego),
więc wrogiem ludu. Rodzina żyla
gdzie studiowal matematykę i pra-
koncertująca pianistka i świetny wy-
w trwodze: zachowali część mebli,
wo, jednocześnie ukończyl studia na
kladowca. Po jej wyjeździe do Wro-
ale zamurowali w piwnicy fortepian
Wydziale Budownictwa i Architektury
clawia mlodą Tarnawiecką zaliczono
,,Bösendorfer", spalili wiele książek,
w Szkole Inżynieryjno-Budowlanej.
do klasy wybitnej pianistki Darii Hera-
w tym też dziela historyka Wasyla
Naukę kontynuowal na Politechnice
symowicz. Daria Herasymowicz byla
Szczurata bliskiego przyjaciela
Wiedeńskiej (Wydzial Architektury),
uczennicą wielkiego Wasyla Bar-
rodziny, który zbadal i ulożyl drzewo
praktykę odbyl w firmach budowla-
wińskiego, za skierowaniem którego
genealogiczne rodu Tarnawieckich.
nych w Wiedniu. W 1903-1905 praco-
ukończyla w 1929-30 kurs szkoly mi-
Po przyjściu Niemców w 1941
wal w Warszawie, a od 1906 roku na
strzów Viléma Kurza w Konserwato-
roku nastaly czasy nie mniej kry-
miejsce zamieszkania obiera Lwów.
rium w Pradze oraz doskonalila swoje
tyczne, napięcie wzrastalo z każdym
Miasto to nazywane bylo politycz-
mistrzostwo na kursie koncertowym
dniem. Wyniszczenie elity profesor-
ną, ekonomiczną i kulturową stolicą
Eduarda Steuermanna. Pomiędzy
skiej rozpoczęlo represje stosowane
Galicji, dlatego też przyciągalo wielu
nauczycielką i uczennicą nawiązaly
przez wladze okupacyjne. Pomimo
przemyslowców, finansistów, budow-
się bardzo przyjacielskie stosunki,
stalych obaw o życie, Tarnawieccy
niczych, architektów. Początek XX
gdyż taka jednomyślność zachodzi
przechowali u siebie kilku Żydów
wieku naznaczony zostal szybkim
jedynie pomiędzy tymi, którzy dobrze
i żonę architekta Orleana. Koniec
rozwojem urbanizacji miasta. Skala
się rozumieją i wspólpracują ze sobą
wojny nie byl niestety końcem udręk.
budownictwa przewyższala nieraz
bez ukrywania tajemnic zawodu.
Represje stalinowskie dotknęly brata
wiedeńską. Dzialalność firm architek-
Przyjaźń tę zachowaly do końca ży-
ojca, Karola, którego wywieziono do
toniczno-budowlanych Jana Lewiń-
cia Darii Herasymowicz.
Donbasu, zaś jego syna na Kolymę.
skiego, Alfreda Zachariewicza, Jó-
Kontynuując edukację muzyczną
Piotr Tarnawiecki postanowil nie
zefa Sosnowskiego oraz powolanie
w konserwatorium lwowskim Maria
opuszczać Lwowa, przecież w tym
na Politechnice Lwowskiej Wydzialu
pobierala lekcje pianistyki u wybitnej
mieście ,,kochal każdy kamień". Woj-
Architektury sprzyjaly ksztaltowaniu
wykladowczyni Iryny Krych (uczenni-
na zniszczyla nie tylko ludzkie życie,
opinii o Lwowie jako o mieście-bu-
cy W. Barwińskiego, O. Jasenyćkiej,
zniszczyla też budynki. Glównym
downiczym.
M. Dąbrowskiego i E. Steuermanna).
wówczas zadaniem dla firm budow-
Wspólpraca ze znanymi mistrza-
Zachowala się fotografia, na której
lanych bylo odbudowanie zabytków
mi przyniosla Piotrowi Tarnawieckie-
utrwalona zostala lekcja I. Krych z
architektury, i lwią część tej roboty
mu reputację i pozwolila zalożyć wla-
M. Tarnawiecką. Zanim fotograf za-
Zdjęcie ślubne Piotra Tarnawieckiego z Heleną Marią Si-
wykonywal Piotr Tarnawiecki. Kon-
sne przedsiębiorstwo, które szybko
trzymal niezapomnianą chwilę, wiele
dorówną, 1931 r.
