17

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 17 marca­10 kwietnia 2017 nr 5 (273)

Marzeniem Polaków z Raszkowa

kilka po operacji. Calą dobę pali się

- Panie doktorze, niech pan uwa-

tam światlo, slychać jęki cierpiących

ża, cale drzwiczki od Lexusa mi pan

z bólu. Niektórzy są w ciężkim stanie,

porysowal.

byl Dom Polski

karmieni sondą, z tracheostomią.

Pomalu nawiązujemy znajomo-

Nad wszystkim czuwają zobojętnia-

ści w innych salach. Nie wszystkie są

le pielęgniarki. Z sąsiedniej sali do-

warte kontynuacji ­ dziadek z pierw-

biegają krzyki alkoholików na detok-

szej sali szuka przygód erotycznych

sykacji, którzy z wlasnej woli nie są

i recytuje sprośne dowcipy. Staramy

sklonni leżeć pod kroplówką, więc

się go unikać, ale na malym oddziale

są przywiązani do lóżek. Powrót do

nie jest to możliwe, ciągle którąś z

sali jest wybawieniem.

nas zaczepia. Pielęgniarka opowiada

O 10. rano i wieczorem pielę-

nam, że i romanse się tu już zdarza-

gniarka chodzi po korytarzu krzycząc

ly ­ przychodzili do szpitala osobno,

,,na ukoly, na ukoly". Ustawia się ko-

a wychodzili razem... Któregoś dnia

lejka do ,,manipulacyjnej" ­ gabinetu

do naszej sali zagląda pan z pyta-

zabiegowego.

niem, czy ktoś potrafi strzyc. Leży w

Dziś dziewczyny byly pierwsze.

szpitalu już od dwóch miesięcy. Hala

Panowie nigdy nas nie przepusz-

się zglasza. Zwyklymi nożyczkami

czają, a dziś jeden zaproponowal,

przywraca mu poczucie czlowieczeń-

żebyśmy wchodzily z nimi parami,

stwa. ,,Wróci pan do domu, to żona

będzie szybciej.

nie uwierzy, że byl pan w szpitalu".

- Nie ma mowy, przestraszyliby-

Uslugę fryzjerską, którą obserwuje

ście się naszych zadków ­ odrzucila

caly oddzial, Hala wymienia na mo-

propozycję Hala. Rzeczywiście zadki

dlitwę o zdrowie.

mamy nienajlepsze ­ z siniakami od

Leczyć się jest drogo, choć me-

dlugotrwalego klucia. W tej chwili z

dycyna jest bezplatna. Placą wszy-

zabiegowego wychodzi babcia Hania

scy, tylko w różnych formach ­ ktoś

i nie podciągnąwszy nawet spodni,

wciska wstydliwie banknot w rękę,

prezentując rozlegle siniaki w ksztal-

ktoś przynosi po wszystkim, ktoś

cie Ziemi Franciszka Józefa, czlapie

pyta otwarcie o cenę i odpowiedź

do naszej sali.

jest zazwyczaj taka sama: bezplat-

Olę po operacji czwarty dzień

nie, ale... wiecie, ile lekarz zarabia,

męczy żolądek. To wymioty, to bie-

my tu caly sprzęt za swoje pienią-

gunka. Co zje, biegnie do toalety.

dze kupujemy i tak dalej. Jednak

Próbuje różnych tabletek, nic nie po-

zanim nie zapytasz, nikt ci się nie

Natalia Siniawska-Krzyżanowska

maga. Lekarz Hali ciągle nie może

narzuca, nie sugeruje. Kosztują też

postawić jej diagnozy. Daje jej różne

leki, badania, jednorazówki. Jedna

Wschodzie staramy się zapewnić

kultury. Warto byloby, żeby Polacy tu

Z NATALIĄ SINIAWSKĄ-

warunki, by przetrwal w należytym

przyjeżdżali, by zobaczyć te polskie

KRZYŻANOWSKĄ,  preze-

stanie dla następnych pokoleń. W

pamiątki.

sem Towarzystwa Kultury

2016 roku, dzięki Ministerstwu Kultu-

Język polski nie przetrwal

Polskiej w Tyraspolu ,,Jasna

ry Polskiej i Dziedzictwa Narodowe-

na tych terenach? Malo kto

Góra" rozmawial WOJCIECH

go, zrobiliśmy pierwszy krok ku re-

wlada dziś polszczyzną.

JANKOWSKI.

stauracji cmentarza. Profesor Janusz

Tak, również z tego względu, że

Smaza z Warszawy rozpocząl prace

Naddniestrze jest nieuznanym pań-

Jak dlugo istnieje w Nad-

konserwatorskie. W 2016 roku, dzięki

stwem, dlatego naszym najważniej-

dniestrzu Towarzystwo Kul-

dyrektorowi Janowi Malickiemu, przy-

szym w Towarzystwie problemem

tury Polskiej ,,Jasna Góra"?

jechali do nas studenci Uniwersytetu

jest brak nauczycieli języka polskie-

Nasze Towarzystwo powstalo w

Warszawskiego, żeby uczyć miesz-

go. Co roku piszemy projekty do

2004 roku. W 2006 roku na wyborach

kańców Raszkowa języka polskiego

Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji

rady administracyjnej zostalam wy-

antybiotyki, kroplówki, ciągle zmie-

dawka antybiotyku, który wszyscy

i pomóc w pracach konserwatorskich

za Granicą, ale do dziś nie mamy

brana prezesem. Może wybrali mnie,

nia terapię.

tu biorą dwa, trzy razy dziennie to

na cmentarzu.

nauczycieli. Mamy w Towarzystwie

ponieważ urodzilam się w Raszko-

- Temu twojemu lekarzowi to

80 hrywien (ok. 12 zl), kroplówki są

mlodzież, dzieci, starsze panie, któ-

wie. Znam wszystkie rodziny polskie

Warto wspomnieć o jesz-

można ufać jak dupie Olki ­ kwituje

jeszcze droższe. Możesz skorzy-

re są bardzo patriotyczne i wszyscy

w Raszkowie. Na początku chcia-

cze jednej ważnej inicjatywie

Walentyna.

stać z bezplatnej, ale bardziej in-

chcą mówić po polsku. Ludzie starają

lam polączyć wszystkich Polaków z

Towarzystwa ­ w Raszkowie

Zaufanie do lekarzy jest bardzo

wazyjnej wersji zabiegu albo kupić

się uczyć na wlasną rękę, najwięcej

calego Naddniestrza. Ustaliliśmy, że

powstaje Dom Polski.

male. Boli ­ znaczy źle zoperowali.

wszystko, co potrzebne do mniej

To bylo marzenie raszkowskich

przez internet, a w Tyraspolu mamy

Towarzystwo powinno mieć status

Wymioty po operacji ­ źle dobrali

inwazyjnej samemu. Zaciski po-

Polaków, żeby powstal Dom Polski,

sobotnią szkólkę, gdzie są zajęcia w

ogólnonaddniestrzański, i obecnie

dawkę narkozy, otruli. Lekarz zapisal

trzebne do endoskopowej operacji

żebyśmy mieli tu naszą malą Polskę.

grupie mlodzieżowej i starszej. Nato-

sklada się z trzech oddzialów ­ glów-

lek x ­ e, nie wezmę, lepiej spróbu-

pluc kosztują po kilka tysięcy za

Będzie on lączyć nas, miejscowych

miast w Slobodzie Raszkowskiej jest

ny znajduje się w Tyraspolu, pozosta-

ję y. Bo ciotce, siostrze, koleżance

sztukę. Ola, która pracuje w Jawo-

Polaków, ale będzie też otwarty dla

tylko szkola państwowa, i dzieci uczą

le ­ w sienkiewiczowskim Raszkowie,

pomoglo. W aptece radzą a i b, zna-

rowie jako szwaczka musialaby tyl-

wszystkich podróżujących, szcze-

się polskiego jako języka obcego.

gdzie staramy się odrodzić kulturę

joma, która byla salową, jeszcze co

ko na nie zarabiać pól roku, gdyby

gólnie zainteresowanych losami

polską, i w Slobodzie Raszkowskiej,

Czy zachowaly się w

innego. No i od czego są metody

nie to, że szwalnia zaproponowala,

naddniestrzańskich Polaków. Dom

w wyjątkowym miejscu, gdzie do dziś

codziennym obiegu jakieś

ludowe: wódka z pieprzem, kawa z

że poniesie ich koszt. Ola zaslabla

byl zakupiony ze środków Polaków,

kultywuje się polskie tradycje.

polskie slowa do dziś?

solą, surowe jajka.

w pracy, jedyna karetka w okolicy

którzy przyjeżdżali tu do nas, i po-

To zależy od miejscowości. Naj-

Mnie też wiele osób radzilo,

byla zajęta, ochroniarze zawieźli

Ilu czlonków liczy Towa-

znawszy rodaków z Naddniestrza,

więcej oczywiście w Slobodzie Rasz-

żeby nie leczyć się u ukraińskich

ja sami do powiatowego szpitala,

rzystwo?

lekarzy. A jeśli już, nie u jednego,

gdzie zalożono jej drenaż oplucnej.

zapragnęli im pomóc w urzeczy-

kowskiej, tam mówi się takim specy-

Oddzial tyraspolski lączy dwa

a u kilku jednocześnie ­ większa

Zalożono źle. Nieprzytomnej z bólu

wistnieniu marzenia. Dom jest już

ficznym językiem. Przetrwalo do dziś

miasta, Bendery i Tyraspol, i tu mamy

gwarancja, że nie sknocą. Do tego

musieli we Lwowie robić wszystko

szczęśliwie kupiony, ale potrzebuje

slowo ,,patelnia" i wiele innych slów.

380 doroslych osób. Polska wioska

wśród znajomych i krewnych nagle

jeszcze raz.

remontu. Mamy nadzieję, że w 2017

Na co dzień na pewno jest używane

Sloboda Raszkowska liczy okolo 600

odnajdują się ci, co mieli być leka-

Niektórzy chcą wierzyć, że jak

roku nastąpi otwarcie Domu Pol-

wlaśnie slowo ,,patelnia".

osób. Opiekujemy się calą wioską,

rzami, ale jakoś im nie wyszlo, ze

się placi regularnie, to lepiej leczą,

skiego w Raszkowie. Zapraszam

bo tam prawie wszyscy są Polakami,

Rozmawiając o śladach

swoimi dobrymi radami. Sypią z

uważniej. Stawki są umowne i duża

wszystkich czytelników do Naddnie-

z kolei w Raszkowie jest czterdzieści

polskości w Naddniestrzu,

rękawa nazwami leków i procedur

część rozmów między pacjentami

strza i do Domu Polskiego!

polskich rodzin.

muszę Panią zapytać o

medycznych, które radziliby wyko-

dotyczy tego ­ ile komu za co dać.

Dziękuję za rozmowę!

cmentarz w Raszkowie.

Które z miejsc w Naddnie-

nać, a o których twój lekarz pewnie

Dziewczyny wymieniają kwoty, któ-

Wlaśnie ten cmentarz jest dla

strzu polecilaby Pani Pola-

w życiu nie slyszal.

re poszly już na leczenie, operacje,

Chcący pomóc Polakom w Nad-

nas bardzo ważny, dla Towarzystwa,

kom, którzy chcieliby tu przy-

Walentyna, oficer śledczy, ma

medykamenty. Kwoty idą w dzie-

dniestrzu, mogą wplacać pieniądze

dla wszystkich Polaków, którzy tu

jechać?

dziś zly dzień. Mieli jej zdjąć drenaż

siątki tysięcy, miesiące i lata pracy.

na konto:

mieszkają, ponieważ jest dowodem

Generalnie zapraszamy do Nad-

­ nie zdjęli, potem ukradli jej z lodów-

Na chorego często zrzuca się cala

BANK PKO BP SA O/1

obecności Polaków na terenie Nad-

dniestrza wszystkich, ponieważ to

ki mięso na obiad. Walentyna jest

rodzina, znajomi. Taki spontaniczny

dniestrza. Do niedawna byl w stanie

w PRZEMYŚLU

wielokulturowy kraj i bardzo dobrze

wściekla. Dzwoni na komisariat.

system ubezpieczeń w kraju, w któ-

Nr rachunku: 07 1020 4274 0000

katastrofalnym, ale nasze Towarzy-

się sklada, że również Polacy mają

- Chlopcy, nie nudzi wam się?

rym nie ma kas chorych, a medy-

1102 0056 3643

stwo zaopiekowalo się nim. Przy

tu swoje miejsca. Tereny które w XVII

Jest sprawa.

cyna jest bezplatna i dostępna dla

Towarzystwo Polskiej Kultury

pomocy ambasady polskiej w Kiszy-

wieku należaly do Rzeczpospolitej

Na dokladkę dostala drzwiami

każdego.

KG

,,Jasna Góra"

niowie, fundacji Pomoc Polakom na

zachowaly do dziś pomniki polskiej

od gabinetu zabiegowego.