18
Okruchy historii
17 marca10 kwietnia 2017 nr 5 (273) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Jak Polacy Charków budowali (cz. VI)
Polacy na Wydziale Lekarskim
Charkowskiego Uniwersytetu Imperatorskiego
Opracowanie na temat powstania Charkowskiego Uniwersytetu Imperatorskiego wykazalo znacz-
ną liczbę Polaków profesorów na poszczególnych wydzialach. Jednak najliczniejszym pod wzglę-
dem liczby Polaków byl Wydzial Lekarski. W oddzielnym artykule zostala już przedstawiona postać
wybitnego lekarza Charkowa Wladyslawa Frankowskiego, a obecnie wydaje się niezbędną ogólna
prezentacja Polaków w skladzie Wydzialu Lekarskiego. Jedni pracowali przez dluższy okres w tym
mieście, inni natomiast, po odbyciu studiów, udawali się w różne części świata, niosąc niezbędną
pomoc medyczną. Tabela nr 2 ukazuje zaledwie przybliżoną liczbę Polaków, związanych z char-
kowskim wydzialem lekarskim. Mając na uwadze tylko jeden wydzial uniwersytetu poza granicami
Polski można stwierdzić, że jest to liczba imponująca.
lat pamiętano o jego odkryciach i o
czajnego z zakresu farmacji Uniwer-
MARIAN SKOWYRA
samej niepospolitej osobowości.
sytetu Charkowskiego. Po przeszlo
tekst
Polakiem, szlachcicem i miesz-
30 latach pracy 12 maja 1893 roku
ilustracje ze zbiorów
czaninem Charkowa byl Mikolaj
przeszedl na emeryturę.
autora
Zaleski herbu Dolęga, wykladowca
Walerian Laszkiewicz pocho-
W omawianym okresie na Uni-
medycyny sądowej. Po ukończeniu
dzil z Kamieńca Podolskiego, a w
wersytecie Charkowskim pracowa-
charkowskiego gimnazjum w 1855
Charkowie pracowal do śmierci. Do
lo wiele wybitnych postaci polskiej
roku wstąpil na miejscowy uniwersy-
Charkowa przyjechal w 1869 roku
medycyny. Na szczególną uwagę
tet, który ukończyl z wynikiem celują-
na stanowisko docenta etatowego
zaslugują: wykladowca farmakologii
cym. Od 1860 roku pracowal w Char-
katedry kliniki terapeutycznej. W
Napoleon Halicki, wspomniany już
kowie na stanowisku ordynatora
Charkowie prowadzil bardzo ważne
doktor Wladyslaw Frankowski, wy-
dla medycyny odkrywcze badania z
kladowca medycyny sądowej Mikolaj
zakresu chorób ukladu nerwowego,
Zaleski, docent etatowy katedry kliniki
wewnętrznych i wenerycznych.
terapeutycznej i wynalazca Walerian
Na jednym z wystąpień Lasz-
Laszkiewicz, internista oraz profe-
kiewicz tak wspominal o Charkowie:
sor i kierownik kliniki terapeutycznej
,,Przed dziewiętnastu laty przyjecha-
Teodor Opęchowski, profesor Kate-
lem do Charkowa. Przywiozlem ze
dry Chirurgii Operacyjnej i dziekan
sobą mlodość, energię i misjonarski
Wydzialu Lekarskiego Julian Pęski,
zapal slużenia nauce. (...) Kocham
farmakolog Jan Stankiewicz, derma-
też uniwersytet za jego szczególną
tolog i wenerolog Wlodzimierz Poraj-
czystość i schludność moralną, za
Koszyc oraz neurolog i psychiatra
ów dobroczynny klimat, w którym rósl
Wladyslaw Dzierżyński (brat Felik-
i rozwijal się wielce sympatyczny typ
sa). Są to zaledwie wybrane postacie
czlowieka uniwersyteckiego. Wszyst-
Dyplom lekarski Teodora
z tego okresu, gdyż ramowe opra-
ko, co dziś jest moim udzialem, za-
Opęchowskiego
cowanie nie pozwala na calościowe
wdzięczam uniwersytetowi".
kliniki terapeutycznej i akuszerskiej.
omówienie zagadnienia mając na
W dwa lata po tej mowie 17
Po obronie pracy doktorskiej przez
celu jedynie przybliżenie tematu dla
czerwca 1888 roku profesor Lasz-
kilka lat poglębial wiedzę we Francji
dalszych badań i opracowań o tych
kiewicz zmarl na gruźlicę, pozostając
i Austrii. Po powrocie wiele publiko-
wielkich zapomnianych Polakach,
wal. Mial propozycję na objęcie sta-
pracujących w trudnych warunkach
nowiska wykladowcy w Petersbur-
poza ojczystymi granicami.
Teodor Opęchowski
gu, jednak z powodu braku środków
Pierwszy ze wspomnianych prof.
do życia, byl zmuszony do powrotu
Napoleon Halicki charkowską karierę
W latach 1869-1885 wykladal
Do końca życia byl bardzo zwią-
do Charkowa. W 1868 roku otrzymal
rozpocząl w 1837 roku jako wykla-
medycynę sądową. Z tej też racji
zany z Charkowem. Gdy ponownie
stanowisko wykladowcy toksykologii
dowca operatywnej zoochirurgii. W
byl angażowany w sądy w charak-
w 1871 uzyskal przez Uniwersytet
na wydziale medycyny sądowej. To
1842 roku uzyskal stopień lekarza
terze eksperta. Dzięki niemu udalo
Kazański zaproszenie na stanowisko
za jego przyczyną w drugiej polo-
medycyny, po czym prowadzil zaję-
się doprowadzić do szczęśliwego
profesora nadzwyczajnego katedry
wie XIX wieku w Charkowie toksy-
cia kliniczne i doświadczenia labora-
zakończenia skomplikowane śledz-
higieny, stanowczo odmówil, aby móc
kologia stala się bardzo ,,modnym"
toryjne. Cieszyl się ogromną popular-
twa związane z glośnymi zabój-
tu doskonalić się i pracować. W 1875
przedmiotem.
nością wśród studentów, gdyż będąc
stwami.
roku uzyskal tytul profesora nadzwy-
osobą niewiele starszą, potrafil zna-
leźć wspólny język ze sluchaczami
wykladów i zafascynować tematyką
naukową. Osobiście angażowal się w
leczenie i pomoc chorym na cholerę
,,Podręcznik chorób nerwo-
w czasie wybuchu epidemii w Char-
wych" autorstwa Wladysla-
kowie. Liczne zaslugi przed uniwer-
wa Dzierżyńskiego
sytetem i spoleczeństwem sprawily,
że cesarz w 1856 roku mianowal go
w pamięci ludzkiej osobą o silnych
dyrektorem Charkowskiej Wyższej
walorach moralnych. Nigdy nie bral
Szkoly Weterynarii.
udzialu w intrygach i skrytych roz-
Wspólcześni wspominali go jako
grywkach.
osobę energiczną i ruchliwą. Często
,,Gwiazdą pierwszej wielkości"
podróżowal po Rosji, ale także po
dla Charkowa byl profesor katedry
zachodniej Europie. Byl czlonkiem
patologii szczególowej i terapii cho-
wielu towarzystw naukowych. Sam
rób wewnętrznych Teodor Opęchow-
nie drukowal wlasnych publikacji,
ski. Urodzil się na Podolu w 1853
jednak jego odkrycia znalazly się w
roku. Studiowal i pracowal na wielu
sprawozdaniach slużbowych i kon-
uczelniach Rosji i Europy. Z bagażem
spektach studentów, gdyż odkrycia
wiedzy i doświadczenia w 1891 roku
i wyniki badań podawal studentom na
przybyl do Charkowa, aby zatrzymać
wykladach. W 1867 roku podal się do
się na kolejne 22 lata. W tym mieście
dymisji, lecz przez wiele następnych
byl uważany za czlowieka Zachodu
Instytut Chirurgii w Charkowie
