img
8
Przegląd wydarzeń
11­27 kwietnia 2017 nr 6­7 (274­275) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Dawne pocztówki wielkanocne
Dawne pocztówki świadczą o przeszlości, mimo że treść tych pozdrowień
często jest lakoniczna. Stare kartki w pewny sposób nas wychowują. Możemy
dostrzec w nich cieplo, szacunek do bliskich osób oraz pamięć o nich. Ży-
czenia, nadeslane przez pocztę ­ a nie przez internet ­ mają swój dyskretny
urok,jedyne w swoim rodzaju. Warto je zachowywać.
Nie zapominano i o tych, kto
ANNA GOrdiJEWSKA
przebywal daleko od domu. Iryna
tekst
Kotlobulatowa przytoczyla nastę-
pocztówki ze zbiorów
pujące przyklady: ­ Na pocztówce
prywatnych
pisano nie tylko życzenia. Pamiętam
IRYNY KOTLOBULATOWEJ
tekst, w którym bylo napisane o tym,
Iryna Kotlobulatowa zawitala do
żeby adresat godnie spotkal święto
naszej redakcji, jak obiecala wcze-
i na jego stole starczylo jedzenia.
śniej, z garścią starych kartek. I nic
Podczas I wojny światowej ze Lwo-
w tym dziwnego, ponieważ jest pa-
wa wyjechalo dużo ludzi w obawie
sjonatką przede wszystkim Lwowa
przed zajęciem miasta przez wojska
­ autorką albumów, kolekcjonerką
rosyjskie. Nie każdy z uchodźców
i filokartystką. Nasza pierwsza roz-
mial możliwość wrócić się do Lwo-
mowa dotyczyla historii pocztówek
wa w 1915 r. po opuszczeniu miasta
oraz kartek bożonarodzeniowych. I
przez Rosjan. Niejaka Olga w kwiet-
znów wrócilyśmy do tematu świą-
niu 1917 r. troskliwie pisala do Frani
tecznych pocztówek, tym razem
Wiśniewskiej, przebywającej w tym
wielkanocnych.
okresie we Wiedniu, wysylając kart-
Oglądając  kartonowe  kartki
wielkanocną: ,,Kochana Franiu!
sprzed stu lat oraz czytając cieple,
Życzę Ci Wesolych i szczęśliwych
pelne uroku życzenia z przeszlości
Świąt. Chcialam poslać Ci coś, tro-
wyobrażamy sobie epokę w której
chę mięsa i slodyczy, ale boję się, bo
żyli ci ludzie. ­ Dawne pocztówki
bardzo kradną, więc dlatego posylam
śladem czlowieka na ziemi, śladem
Ci równocześnie 10 K. Napisz mi za-
tych, kogo już nie ma. Na kartkach
raz czyś otrzymala. Pamiętaj napisz
świątecznych przedstawiano pisan-
do wszystkich do domu na Święta.
ki, kwiaty, kobiety, dzieci, bazie,
Caluję Cię serdecznie. Olga".
baranki, kurczaczki, zajączki. Byly
Pani Kotlobulatowa dodala, że w
przewidziane na każdą kieszeń ­
czasach dwudziestolecia międzywo-
opowiada pani Iryna.
jennego popularność pocztówek nie
We Lwowie praktycznie wszyst-
zmalala. Wręcz odwrotnie, drukowa-
kie wydawnictwa drukowaly pocztów-
no wtedy ogromną ilość pocztówek
ki z okazji świat, ale niestety autorzy
widokowych, tzw. widokówek. Nieste-
tematów świątecznych częstonie-
ty, świątecznych pocztówek z widoka-
znani. ­ Od początku ubieglego wieku
mi Lwowa prawie nie bylo. Natomiast
bardzo popularne byly widokówki, w
w obecnych czasach ­ dobie Interne-
wzrosla ilość kartek o tematyce pa-
tym naszego miasta, w postaci foto-
tu oraz telefonii komórkowej ­ nie
triotycznej, na których często przed-
grafii. Karty pocztowe często zdobily
zatracić tej ponad wiekowej tradycji
czych widokach Lwowa autorstwa
przed chatami, pisanki i ich zdobie-
stawiano mlodych ludzi w strojach
rysunki i reprodukcje znanych mala-
i wysylać chociaż krótkie, ale z serca
popularnych  wówczas  malarzy,
nie w tle krajobrazu. Teksty nie byly
narodowych lub ludowych. Pojawily
rzy, takich jak Wincenty Wodzinow-
plynące życzenia świąteczne swo-
m.in.: Stanislawa Tondosa, Odo
różnorodne, najczęściej nadawcy
się też karty z nutką żartobliwą.
ski, Wlodzimierz Tetmajer, Teodor
im bliskim i znajomym. Aby również
Dobrowolskiego, Adama Setko-
życzyli zdrowych i wesolych świąt.
Dawne kartki również dziś wzru-
Axentowicz. Wykorzystywano rów-
po nas pozostal ślad.
wicza. Dosyć często do napisania
­ Okolicznościowe pocztówki w
szają, nauczają ksztalcą. Może warto
nież prace mniej znanych twórców.
życzeń wykorzystywano pocztów-
czasie przedświątecznym skladaly
Na pocztówkach wydanych przed
kę z pięknym widokiem Lwowa w
się na obfity asortyment księgarni
1904 r. tekst z kilku slów pisano wy-
ozdobnej winietce, niekiedy tylko
lwowskich oraz sklepów piśmien-
jątkowo na awersie, a na stronie od-
wzbogaconą inskrypcją Wesolego
niczych i galanteryjnych: Jana Bro-
wrotnej tylko adres. Dlatego życzenia
Alleluja, która świadczyla o charak-
milskiego, Seyfartha&Dydyńskiego,
byly dosyć standardowe i lakoniczne
terze święta" ­ mówi. ­ Na kartach
Dawida Grunda, Leona Propsta,
­ dodaje moja rozmówczyni.
tematycznych obrazów znanych
Franciszka Niżalowskiego, Stefa-
- Nieraz świąteczne życzenia
malarzy przedstawiano kosz ze
na Wierusz Niemojowskiego i in.
pisano na barwnych i malowni-
święconym, święcenie pokarmów
­ opowiada.
Wielkanocny bije dzwon,
Kukuryku! Alleluja!
Triumfalnie kroczy On
Zlote kurcze się wyklulo,
Z chorągwią i pelen chwaly,
Dziubkiem trącilo troszeczkę,
Idzie Chrystus Zmartwychwstaly.
Rozbilo swą pisaneczkę.
Kukuryku! Wielkie dziwa,
Chryste Panie Zmartwychwstaly,
Idzie wiosna k nam szczęśliwa,
Z chorągwią zwycięską w dloni,
Idzie wiosna uśmiechnięta
Dziś w orszaku pelen chwaly,
K nam na Wielkanocne Święta.
Kroczysz wśród radości dzwonu.
Kogucik wesolo pieje,
Idzie wiosna, świat się śmieje.
Wznieś zwycięską Swą chorągiew
Pachnie wiosną uśmiechniętą
Nad naszą calą krainą,
W wielkanocne Wielkie Święto.
By Twój Zmartwychwstania powiew
Kukuryku! Dźwięczna nuta.
Bratniej zgody byl przyczyną.
Kukuryku! Rok Koguta.
Kolorowy motyl buja. Kukuryku! Alleluja!
***
STANISLAWA NOWOSAD