34
Okruchy historii
1127 kwietnia 2017 nr 67 (274275) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Jerzy Janicki (1928-2007)
Mija 10 lat, gdy odszedl od nas w bezmiar wieczności wspanialy czlo-
wiek, przyjaciel i wybitny twórca, niedościgniony piewca piękna Lwowa
i Kresów Poludniowo-Wschodnich Jerzy Janicki.
wami konsularnymi (odtwarzanie
WLODZIMIERZ WOSKOWSKI
utraconych dokumentów, wizy, za-
pierwszy konsul RP
proszenia, doraźna pomoc prawna
we Lwowie
itp.). Oczywiście taka potrzeba ist-
niala, gdyż granicę polsko-radziecką
Urodzil się w roku 1928 w
przekraczalo w Medyce rocznie ok.
Czortkowie na Podolu. Lata chlo-
3,5 mln obywateli polskich (tranzyt
pięce i mlodzieńcze spędzil we
na Węgry i na Balkany).
Lwowie, mieście które jak pisal
nie ma równego sobie na tym bo-
Wladze lwowskie oficjalnie
żym świecie i które żylo w nim do
oświadczyly, że nie istnieje żaden
Cmentarz Orląt (istotnie, mogily byly
Jego ostatniego tchnienia.
przysypane gruzem i śmieciami), nie
Ogromnym fenomenem Lwowa
ma żadnych polskich szkól i Teatru
jest to, że to miasto mialo niezwy-
Polskiego. Jest Cmentarz Lyczakow-
kle liczne grono utalentowanych, a
ski, są dwie szkoly (oczywiście ra-
częstokroć genialnych piewców jego
dzieckie), w których uczy się języka
piękna, bujnej historii i wspanialej
polskiego i teatr, któremu zezwala się
wielkości. Piewców, którzy nie byli
używać języka polskiego. Kościoly
w stanie uwolnić się od nostalgicz-
polskie (nie tylko) przeksztalcono w
nych nawrotów do utraconego raju
magazyny, a grekokatolicy dzialali w
mlodości. Najwięcej spośród nich
podziemiu.
bylo Polaków, jak choćby Hemar,
Jeżeli w takiej sytuacji po roku
Herbert, Śliwiak, Lem, Zagajewski,
funkcjonowania Urzędu Konsularne-
Makuszyński, ale nie brakowalo też
go na wypoczynek do Polski wyje-
Żydów, Ormian, Niemców i oczywi-
chalo ponad 300 dzieci i mlodzieży
ście Ukraińców, do których należal
z rodzin polskich, ponad 200 zostalo
m. in. jeden z najwybitniejszych ta-
Jerzy Janicki
skierowanych na studia do uczelni
lentów wspólczesnego Lwowa Jurij
Opowieści Lyczakowskiego Cmen-
polskich, rozpoczęto prace na tere-
pochodzenia czy narodowości, oraz
Andruchowycz.
cy, Podhorcach, Czortkowie, Trę-
tarza (2004), Bramy przez które wę-
nie Cmentarza Orląt, a ,,Teatr Polski"
ogromna nostalgia za сzymś bardzo
Do grona tych wspanialych piew-
bowli, Zbarażu, Żólkwi.
drowala historia (2006), Przestrzenie
po raz pierwszy po wojnie udal się z
wielkim i ukochanym, ale utraconym.
ców należy Jerzy Janicki, a Jego
Jerzy Janicki byl twórcą bardzo
Banacha (2005), Polskie Termopile
występami do Polski, do Lwowa zaś,
piękną literacką wyprawę w krainę
plodnym. Jest autorem scenariu-
O swojej milości do Lwowa, jego
(2003), Bardzo wielki maly teatr
również po raz pierwszy po wojnie,
swej mlodości Andrzej Ziemiński na-
szy do 18 filmów fabularnych, m.in.:
kulturze, historii, zwyczajach, obycza-
zwal w ,,Rzeczypospolitej" poematem
(2003), Legenda Orląt Lwowskich
Czlowiek z M-3, Tragarza puchu,
przyjechal z piosenkami lwowskimi
jach i niespotykanej prawie nigdzie
romantyczno-dygresyjnym.
(2002), Podróż do Lwowa w lata trzy-
Przerwanego lotu, Trzech kroków po
Teatr ,,Kalambur" z Wroclawia, a w
tolerancji religijnej opowiadal mi tak,
dzieste (2000), Lwów tam i u mnie
ziemi, Weselnej soboty. Byl także au-
wydzielonym kinie we Lwowie wy-
Miastu Lwów Jerzy Janicki po-
jak wszystkim swoim przyjaciolom,
(1998), Wszystko dla orlów (1991),
świetlano wylącznie filmy polskie to
święcil wiele wspanialych książek:
torem glośnych i ważnych dla kultury
a mial ich wielu od chwili naszego
Caly Lwów na mój glów, Towarzy-
Tońko, czyli legenda o ostatnim ba-
polskiej seriali telewizyjnych: Polskie
jest w tych i wielu innych dokona-
poznania się.
drogi, Ballada o Januszku, Akcja V,
Umarlem żeby żyć, Dom (wspólnie
z Andrzejem Mularczykiem). Napisal
kilkadziesiąt sluchowisk radiowych i
tomy opowiadań, by wymienić tylko
takie książki jak Klaniaj się drzewom,
Nieludzki doktór, Biografia w walizce.
Byl animatorem i wspólautorem
powieści radiowej Matysiakowie
emitowanej co tydzień przez kilka-
dziesiąt lat która zostala uznana
za fenomen w skali światowej ze
względu na jej popularność. Jego re-
portaże publikowaly najbardziej pre-
stiżowe czasopisma, m.in. ,,Polityka,
,,Kultura", ,,Świat", ,,Wspólczesność".
Wspaniale i ciekawe wywiady z nim
emitowalo radio i telewizja w najbar-
dziej atrakcyjnych godzinach.
Wręczenie Jerzemu Janickiemu dyplomu doktora honoris
W tej ogromnej i imponującej
causa Uniwersytetu Opolskiego
Spotkanie autorskie
twórczości Jerzego Janickiego caly
stwo Weteranów, A do Lwowa da-
ciarze (1988), A do Lwowa daleko aż
czas przewija się jeden wątek Lwo-
niach ogromny, nie do przecenienia
Uczyl mnie Lwowa, gdy do-
leko aż strach, Nie ma jak Lwów,
strach (1996), Opowieści o czterech
wa, dla Janickiego raju utraconego.
udzial Jerzego Janickiego.
stalem polecenie zorganizowania
Czkawka, Kluczyk yale, Krakidaly.
plagach, czyli burze dziejowe we
Czasem pisze o tym wprost, czasem
Szczególnie wiele uwagi i tro-
polskiej placówki konsularnej we
Także filmów: 4 lipca o świcie we
Lwowie (2004).
aluzyjnie, czasem dotyka go daleka
ski poświęcil ,,Teatrowi Polskiemu"
Lwowie i nominację na jej pierw-
Lwowie (zrealizowal ten film wspól-
Byl realizatorem, pomyslodawcą
asocjacja. Lwów jest przy Nim i z Nim
szego szefa. W trudnych dniach
we Lwowie. Spoleczności polskiej
nie z Marianem Bekajlą), Tońko, czyli
ciągle. On sam mówil o tym pisząc,
i autorem wspanialego cyklu wywia-
organizowania Konsulatu i w trakcie
przedstawil ten teatr w jednym z
ballada o ostatnim batiarze film
że myśli o mieście, które wciąż jest,
Jego filmów dokumentalnych Maly
dów telewizyjnych ze slawnymi ludź-
jego funkcjonowania dodawala mi sil
a którego tak naprawdę dla wielu już
wielki teatr. Dzięki Jerzemu pla-
prezentowany w wieczór wigilijny
mi lwowskiej diaspory z calego świa-
wizja tego miasta, ukazywana przez
nie ma, i które też jak czkawka odbija
1988 r. byl prezentem gwiazdkowym
ta pt. ,,Salon Lwowski", przeksztalco-
cówka ta i jej wieloletni reżyser
Jerzego i Jego odczuwalne codzien-
mi się bez przerwy każdego dnia i o
dla lwowskiej diaspory, a śpiewana
nego następnie w ,,Salon Kresowy",
Zbigniew Chrzanowski nawiązala
ne wsparcie.
każdej godzinie.
po jego projekcji piosenka lwowskich
obejmujący również Wolyń i Wileńsz-
bliskie kontakty z teatrami polskimi.
Warto przypomnieć, że ówcze-
batiarów Bo gdybym się jeszcze uro-
czyznę, oraz 12-odcinkowego filmu
Twórczość Jerzego Janickiego
Materializowaly się owe kontakty
sne wladze radzieckie wyrazily zgo-
dzić mial znów to tylko we Lwowie
Strażnice kresowe Rzeczypospolitej
jest wyjątkowa. Emanuje z niej wielka
m.in. w częstych wyjazdach do Pol-
dę na przybycie do Lwowa polskie-
stala się wielkim przebojem. W tym
o Buczaczu, Szezanach, Chocimiu,
milość do bardzo ukochanego miasta i
ski, rewizytach teatrów z Polski, wy-
go konsula i otwarcie placówki kon-
nurcie mieszczą się także filmy Lwów
Jazlowcu, Kamieńcu Podolskim,
ludzi, którzy tworzyli jego historię nie-
mianie reżyserów i dzialaczy teatral-
sularnej pod warunkiem, że będzie
tam i u mnie, Kwadrans z Hemarem,
Krzemieńcu, Okopach Świętej Trój-
zależnie od ich wyznania, poglądów,
nych, wymianie doświadczeń itp.
ona zajmować się wylącznie spra-
