img
36
kurier kulturalny
11­27 kwietnia 2017 nr 6­7 (274­275) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Powrót arcydziela Alfonsa Muchy
W Muzeum Etnografii i Przemyslu Artystycznego we Lwowie jeszcze do polowy maja będzie-
my mogli oglądać plakaty Alfonsa Muchy ze zbiorów wlasnych tego muzeum. Artystyczną
perlą wystawy jest monumentalny plakat ­ 3 na 2 metry ­ Hommage respectueux de Nestlé
czyli W holdzie od Nestlé, poświęcony 60-leciu koronacji brytyjskiej królowej Wiktorii. 120 lat
temu Nestlé zamówila to dzielo u wielkiego Czecha. W ubieglym roku plakat zostal odrestau-
rowany na koszt szwajcarskiej korporacji Nestlé po czym demonstrowany w Kijowie. Na po-
czątku stycznia wrócil do Lwowa, gdzie jest eksponowany po raz pierwszy.
Muchy zostaly kupione w 1897 roku,
Artysta przyszedl na świat 24
ANNA GOrdiJEWSKA
kiedy odbyla się wystawa plakatów.
lipca 1860 r. w Poludniowych Mora-
tekst i zdjęcia
wach. W wieku 19 lat bezskutecz-
Czy zbiory plakatów Mu-
Alfons Mucha ­ wybitny artysta
nie próbowal wstąpić na Akademię
zeum Etnografii i Przemyslu
przelomu XIX i XX wieku. Byl jed-
Praską. Postanowil wyjechać do
Artystycznego to tylko te,
nym z twórców secesji, której ce-
Wiednia, gdzie pracowal nad projek-
które zgromadzono w zbio-
chami charakterystycznymiplyn-
towaniem dekoracji teatralnych. Na-
rach Muzeum Przemyslowe-
ne linie, ornamenty, kwiaty, rośliny
stępnie podjąl studia w Monachium,
go?
Nie, nie wszystkie. Przed wojną
oraz piękne wyidealizowane kobiety
po czym wyjechal do Francji ­ ów-
we Lwowie mieszkal prof. Waclaw
o dlugich wlosach. Secesję nazy-
czesnej Mekki malarzy, i wstąpil na
Damian Moraczewski, niegdyś rektor
Akademię Julien. Nie zawsze mial
wano również stylem ,,kapiącej" czy
Akademii Medycyny Weterynaryjnej,
pieniądze, zdarzalo się, że odmawial
też ,,placzącej świecy". Artysta byl
który cale życie gromadzil dziela
sobie jedzenia tylko po to, żeby kupić
znakomitym grafikiem i malarzem,
sztuki, mial wspanialy księgozbiór, byl
farby. Często w plenerze przeziębial
kolekcjonerem i w jego zbiorach byly
się i chorowal, ale nadal malowal,
również plakaty Alfonsa Muchy. Na
mimo przeciwności losu. Ta cecha
starość zostal sam. Zmarl już po woj-
jego charakteru, pragnienie osiągnie-
nie za czasów radzieckich i ponieważ
cia swojego celu pomogla mu w życiu,
nie mial spadkobierców, przekazal
i w końcu zostal wynagrodzony. Swo-
swoje zbiory w testamencie ­ w tym
karierę zrobil faktycznie we Francji
plakaty Alfonsa Muchy ­ Ukraińskiej
w końcu 1894 roku. W tym czasie
Akademii Nauk, do której należy na-
otrzymal zamówienie na projekt pla-
katu do spektaklu Gismonda od Sahry
sze muzeum. W naszych zbiorach
posiadamy 28 plakatów wielkiego
Bernhardt, teatralnej diwy, będącej u
Czecha i jesteśmy pod tym względem
szczytu slawy. Kiedy 1 stycznia 1895
jedyni na Ukrainie. Możemy się po-
roku plakaty nikomu prawie niezna-
chwalić również tym, że mamy nawet
nego czeskiego grafika zostaly za-
plakaty, których nie ma w Muzeum
wieszone na slupach afiszowych w
Alfonsa Muchy w Pradze. Niektóre z
Paryżu ­ Mucha obudzil się już jako
nichzupelnie nieznane, m.in. duży
slynny artysta. Sahra Bernhardt byla
Alfons Mucha, plakat rekla-
plakat Hommage respectueux de Ne-
zachwycona, skutkiem czego bylo
mowy Towarzystwa Chórów
stlé, po polsku W holdzie od Nestlé.
podpisanie umowy z malarzem na 6
Morawskich
Nauczycieli,
lat. Artysta mial wykonać plakaty do
Znany lwowski konserwator Wadym
Praga 1911
następnych jej spektakli. Z Paryżem
Wolkow, który odnowil i uratowal ten
rzeźbiarzem, projektowal dziela
związal swoje dalsze życie. Następ-
plakat, jeździl specjalnie do Pragi i w
Alfons Mucha, Job. Plakat reklamowy producenta papieru
sztuki zdobniczej, biżuterię. Naj-
ne lata w jego twórczości byly bardzo
rozmowie z tamtejszymi muzealnika-
do papierosów, 1896
bardziej jednak zaslynąl ze swoich
owocne. Oprócz plakatów Mucha
mi okazalo się, że oni nie wiedzieli o
plakatów. W ХІХ wieku plakat rekla-
na których prezentuje historię Slo-
Dziesięć lat później rozpocząl pracę
projektuje wnętrza, ,,pawilon czlowie-
istnieniu tego lwowskiego arcydziela.
nad tryptykiem Wiek rozumu, Wiek
mowy byl bardzo popularny, wyso-
wian ­ praca nad nią trwala osiem-
ka" dla wystawy w Paryżu w 1900 r.,
Proszę opowiedzieć o
mądrości i Wiek milości, którego nie
ko ceniony i od samego początku
naście lat. Gdy wrócil do ojczyzny,
wydaje dwa albumy ornamentalnych
,,powrocie arcydziela" W hol-
uważany za dzielo sztuki. Już za
skończyl. Po wkroczeniu wojsk hitle-
jako wielki patriota podarowal swoje
rysunków. Tworzy projekty graficzne
dzie od Nestlé.
życia Muchy pojawili się koneserzy,
rowskich do Pragi zostal aresztowa-
dzielo miastu Praga oraz narodowi
na zamówienie ­ okladki, tytuly cza-
którzy zrywali plakaty ze slupów
ny przez gestapo. Zmarl tuż przed
czeskiemu. Byl autorem czechoslo-
sopism, kalendarze, karty. Po 1910
roku zacząl tworzyć cykl Epopeja slo-
ogloszeniowych, by kolekcjonerzy
rozpoczęciem wojny 14 lipca 1939
wackiego godla państwowego oraz
wiańska, skladający się z 20 plócien,
uzupelniali swoje zbiory.
roku i zostal pochowany na praskim
pierwszych znaczków i banknotów.
Wyszehradzie.
Z kustoszem dzialu plaka-
tu i grafiki Muzeum Etnogra-
fii i Przemyslu Artystyczne-
go, kuratorem wystawy MA-
RIANĄ SENKIW rozmawiala
ANNA GOrdiJEWSKA.
Kiedy pojawily się plaka-
ty Alfonsa Muchy we Lwo-
wie?
Znajdujemy się w budynku daw-
nej Galicyjskiej Kasy Oszczędności,
Alfons Mucha, plakat rekla-
obecnie jest to Muzeum Etnografii
mowy Zodiak. Kalendarz
i Przemyslu Artystycznego, które
czasopisma La Plume, Paryż
powstalo po wojnie na bazie Muzeum
1896
Przemyslu Artystycznego, zalożone-
Tak, faktycznie, nasi muzealni-
go w 1874 roku oraz Muzeum Towa-
cy tak wlaśnie nazywają ten plakat:
rzystwa Naukowego im. Szewczenki,
,,powrót arcydziela". Od dluższego
powstalego w 1895 roku. Niniejsze
czasu potrzebowal on doglębnej
nasze zbiory, dotyczące przemyslu
konserwacji. Zostal wydrukowany na
artystycznego takie jak porcelana, ze-
trzech plótnach i w takim stanie byl
gary, wyroby zdobnicze i jubilerskie,
przechowywany, czyli każda cześć
malarstwo, w tym plakaty ­ otrzymali-
z osobna. W 1989 roku zorgani-
śmy w spadku od dawnego Muzeum
Mariana Senkiw (od lewej) i Anna Gordijewska oglądają plakat reklamowy Alfonsa Mu-
zowano podobną wystawę Alfonsa
Przemyslowego. Pierwsze plakaty
chy, W holdzie od Nestlé, Paryż 1897