38
Okruchy historii
1127 kwietnia 2017 nr 67 (274275) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Policja Państwowa w woj. lwowskim
w latach 19191939
Policję Państwową utworzono na mocy ustawy z dnia 24 lipca 1919 roku, nadając jej jedno-
cześnie odpowiedną strukturę organizacyjną. Zakres kompetencji wladzy policyjnej pokrywal
się z terytorium województwa. Podstawową jednostką byl powiat oraz komendy powiato-
we Policji Państwowej. Natomiast w ramach powiatów utworzono komisariaty i posterunki
dzialające w miastach i gminach. Na wschodzie II RP istnialy wojewódzkie okręgi policyjne:
lwowski, tarnopolski, nowogrodzki, stanislawowski, wolyński, poleski i wileński. Okręg VIII
Lwowskiej Policji Państwowej powstal 1 grudnia 1919 roku. Prawdopodobnie również w tym
samym dniu powstala komenda P. P. miasta Lwów.
9. Walka z żebractwem i wlóczęgo-
dany w jego kierunku niecelny strzal
z V komisariatu ujęli na miejscu zna-
ANdrZEJ dWOrZACZEK
stwem.
z karabinu. Sprawcę zatrzymano, a
nych zlodziei: A. I., W. J. i J. G.
Na terenie okręgu VIII (lwowskie-
10. Dozór nad publicznymi lokalami
okazal się nim P. B.
Bardzo ważnym problemem w
go) utworzono komendy powiatowe P.
gastronomicznymi, miejscami publicz-
- W sierpniu 1937 roku na festy-
okresie międzywojennym byla pro-
P. dzialające w: Rawie Ruskiej, Gród-
nych zabaw i czasem ich dzialania.
nie w Zapytowie pow. Lwów M. M. z
stytucja oraz handel kobietami. W
ku Jagiellońskim, Rudkach, Sokalu,
11. Dozorowanie fiakrów, dorożka-
Sieciechowa pow. Lwów strzelil z ka-
archiwach nie udalo mi się znaleźć
Żólkwi, Bóbrce, Lwowie oraz przylą-
rzy i wlaścicieli omnibusów.
rabinu do Iwana Molówki z Podliszek
konkretnych danych liczbowych, dla-
czone z bylego okręgu przemyskiego
Na uwagę zasluguje tutaj wszech-
Malych i Wasyla Petryrzy, którzy zgi-
tego mogę poslużyć się tylko pewny-
w Sanoku, Jaroslawiu, Przemyślu,
stronność policji. Policja zajmowala
nęli na miejscu.
mi porównaniami.
Samborze, Nisku, Starym Samborze,
się nie tylko przestępczością krymi-
- 26.VII.1937 K. M. lat 22 w Szu-
W 60 tysięcznym Toruniu zareje-
Drohobyczu, Brzozowie, Lańcucie,
nalną, ale również zagadnieniami o
towej, pow. Jaworów powila nieślub-
strowano 164 prostytutki uprawiają-
Jaworowie, Mościskach, Krośnie. W
charakterze politycznym. Brakowalo
ne dziecko plci męskiej, które następ-
ce nierząd w sposób jawny. Jedno-
roku 1921 doszly komendy powia-
wlaściwie samodzielnie dzialających
nie udusila.
cześnie policja toruńska szacowala,
towe w Rzeszowie, Kolbuszowej,
tak jak w dzisiejszych państwach
- Dnia 11.VII.1937 w czasie po-
że w tym samym czasie w sposób
Strzyżowie i Tarnobrzegu. Na terenie
slużb bezpieczeństwa. W ramach
ścigu w Jablonce pow. Brzozów za
utajony procederem tym zajmowalo
Inspektor Wladyslaw Goź-
miasta Lwowa istnialo 8 komisaria-
ówczesnych slużb policyjnych tylko
niebezpiecznym przestępcą W. C.
się ok. 1500 kobiet. Przyjmując, że
dziewski, komendant woje-
tów. Natomiast w calym Okręgu VIII
okresowo istnialy wydzialy polityczne
policjant dwukrotnie strzelil z karabi-
Lwów mial 5 razy więcej ludności,
wódzki we Lwowie (1934-
funkcjonowalo 355 posterunków.
czy bezpieczeństwa. (Zazwyczaj do-
nu, lecz chybil. W dalszym pościgu
skala tego zjawiska musiala być po-
1939)
Policja Państwowa miala w II
piero na szczeblu wojewódzkim). Tak
posterunkowy Stanislaw Baczyński
rażająca.
RP podwójne podporządkowanie.
więc każdy policjant byl chodzącą
zranil go lekko bagnetem w prawy
jewództwie lwowskim przeciętny
Wojewoda jako przedstawiciel rządu
alfą i omegą.
pośladek i zatrzymal.
posterunek liczyl okolo 6 osób. Stan
Policjantki
sprawowal zwierzchnią wladzę nad
Województwo lwowskie należalo
- Dnia 12.VIII.1937 w lesie na
W celu zwalczania prostytucji,
policji województwa lwowskiego w
policją w calym województwie. Nato-
do najtrudniejszych w calej Polsce.
szosie Lwów Stryj trzech uzbro-
handlu kobietami i przestępczości
1934 roku wynosil 2650 funkcjona-
miast w powiatach wladzę zwierzch-
Powodów bylo co najmniej kilka. Te-
jonych w broń palną osobników
wśród dzieci powolano we Lwowie
riuszy.
nią sprawowal starosta. Jednocze-
ren ten byl bardzo różnorodnym pod
napadlo jadących ze Lwowa Jó-
specjalny referat zlożony z policjan-
śnie każdy policjant byl podporząd-
względem narodowościowym. Okres
zefa Bronsteina i Medyla Bauera,
tek. Szczęśliwie zachowaly się na-
Przyklady przestępczości
kowany Komendzie Glównej P. P., a
wojenny (19191920) przyczynil się
którym zabrali towary blawatne
zwiska tych funkcjonariuszek. A byly
kryminalnej:
niżej komendantom wojewódzkim i
nie tylko do zniszczeń materialnych
wartości 1000 zl. Poszkodowa-
to:
- Na weselu u Wasyla Kuntzego
powiatowym. Ta podwójna zależność
ale również do degeneracji moralnej
ni przy pomocy świadków towar
- Brozowska Lucyna Irena
w Polanach powiat Żólkiew doszlo
prowadzila często do wielu nieporo-
wielu ludzi.
odzyskali. Na miejsce przybyla
- Chelmińska Eugenia
pomiędzy weselnikami do bójki w
zumień.
- Christman Stefania
Policjanci często byli wykorzysty-
- Ciesielska Irmina
wani przez administrację państwową
- Firkowska Irena
do czynności kompletnie niezwiąza-
- Klaczuk Franciszka
nych z ich podstawowym zadaniem
- Wysocka Jadwiga
(szacuje się że bylo to ok 40% ich
- Dorosz Wanda
czynności).
- Jażdżewska Wanda.
W Archiwach Akt Nowych w
W sumie w policji lwowskiej byly
Warszawie zachowal się ciekawy
22 funkcjonariuszki.
dokument dotyczący zadań policji na
terenie miasta Lwów.
Przestępstwa polityczne
1. Dozór nad cudzoziemcami oraz
Dużym wyzwaniem dla policji
wydalanie podejrzanych o wrogą
byly również przestępstwa na tle
dzialalność.
politycznym.
2. Badanie autentyczności doku-
- W marcu 1934 dokonano ma-
mentów i paszportów.
sowego sabotażu przez ścięcie w
3. Wspóldzialanie w walce ze szpie-
pow. Rawa Ruska kilkunastu slupów
gostwem i dzialaniami antypaństwo-
telefonicznych.
wymi.
- 23 marca 1934 czlonek OUN
4. Dozór nad prostytucją.
dokonal zabójstwa policjanta w Wy-
5. Badanie usposobienia ludności w
branówce pow. Bóbrka
sprawach politycznych i socjalnych.
- 7.IV.1934 czlonek OUN Dymitr
6. Czuwanie nad tajnymi knowaniami
Trusz ranil strzalem z pistoletu ko-
Sluchacze Szkoly Policyjnej w Mostach Wielkich (woj. lwowskie)
i zamachami, które moglyby zagra-
mendanta posterunku w Wierzbicy,
Na terenie województwa znaj-
ekipa dochodzeniowa na czele z
żać bezpieczeństwu publicznemu.
pow. Rawa Ruska, przodownika Fe-
czasie której nieznany sprawca cio-
dowalo się bardzo dużo broni pal-
komendantem pow. P. P. we Lwo-
7. Staranie o bezpieczeństwo osób
liksa Szlachcikowskiego.
sem noża zabil Michala Petrusiwa.
nej, która często byla używana do
wie nadkomisarzem Stanislawem
polegające na zwracaniu uwagi na
- 31.III.1934 podpalono sterty
- 31.VII.1937 roku nieznany
popelniania przestępstw. Woje-
Dworzaczkiem.
wszystkie czyny, które przypadkowo
slomy w folwarku w Rudanicach pow.
sprawca wlamal się do mieszkania
wództwo lwowskie bylo terenem
- W dniu 14.VIII.1937 Stanislaw
lub z rozmyslem moglyby zagrażać
Lwów.
Klary Weingarten w Żólkwi i po jej po-
szczególnej penetracji wywiadu
Baraniewski student Politechniki
życiu i zdrowiu mieszkańców. Zada-
- 5.IV.1934 roku zamordowani
biciu skradl jej srebrny zegarek oraz
sowieckiego i wszelkich elementów
Lwowskiej zginąl podczas ćwiczeń
nie to policja spelnia przez zwykly
zostali trzej Staro-Rusini i dzialacze
paczkę listów.
wywrotowych. Dlatego też policja na
szybowcowych.
dogląd, ruchome posterunki, oblawy
w pow. Żólkiew. Zbrodni dokonano z
- W nocy 28.VII.1937 roku w
tym terenie byla stosunkowo liczna.
- 28.VIII.1937 wlamali się do
w dzień i w nocy.
inicjatywy OUN.
Kobiernicach powiat Sambor straż-
Dla przykladu posterunki gminne
mieszkania Witolda Funkla, Sędziego
8. Wkraczanie do akcji przy publicz-
- 9.IV.1934 roku grupy OUN
nik lowiecki Piotr Blonny dozorujący
w województwach: wielkopolskim
Sądu Okręgowego, zamieszkalego
nych nieszczęściach, pożarach, powo-
napadly na komunistów w Stębniku
ścięte zboże nakryl kilku osobników.
i pomorskim liczyly często po 23
we Lwowie przy ulicy Mikolaja nr 9.
dziach, epidemiach, naglych zaslab-
pow. Drohobycz. W wyniku bójki zra-
Piotr Blonny strzelil ze strzelby na
funkcjonariuszy, natomiast w wo-
Zawiadomieni telefonicznie policjanci
nięciach i próbach samobójczych.
niono trzy osoby.
postrach. W odpowiedzi zostal od-
