img
26
Z przedwojennej prasy
13­29 czerwca 2017 nr 11 (279) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Sprawy szkolne
inaczej. Z roku na rok zwiększa się
istniejących już szkól zawodowych
liczba dzieci, które powinny przekro-
należaloby propagandę tych szkól
czyć progi szkoly powszechnej i co-
rozpocząć od zalożenia takiego biu-
raz więcej z pośród nich nie znajdu-
ra dla porady szkolnej. Biuro, mając
je dla siebie miejsca, gdyż za malo
ewidencję i warunki przyjęcia do każ-
Na lamach tego numeru jest wiele informacji o obec-
jest szkól, za malo nauczycieli i bu-
dej ze szkól zawodowych oraz dane
statystyczne o stanie zapotrzebowa-
dynków szkolnych. Blisko 800.000
nym życiu szkól. W okresie międzywojennym szkol-
nia sil na rynku pracy, staloby się nie
dzieci w wieku szkolnym znajduje
nictwo również borykalo się z rozmaitymi problemami.
tylko pożyteczną poradnią szkolną,
się poza szkolą, jednocześnie kil-
ale i najważniejszym czynnikiem pro-
kanaście tysięcy nauczycieli nie ma
Niestety, niektóre artykuly podpisywane byly jedynie
pagandy szkolnictwa zawodowego.
pracy. W ciągu lat najbliższych obo-
inicjalami bądź skrótem, a inne w ogóle bez podpisu.
Rosnący z roku na rok procent mlo-
wiązkiem szkolnym będzie objętych
dzieży szkolnej prędzej czy później
ponad 5 milionów dzieci. Ażeby taką
Zajrzyjmy na lamy prasy z okresu międzywojennego.
zmusi nas do powiększenia ilości
armię ksztalcić trzeba mieć przynaj-
szkól tak średnich, jak i zawodowych.
mniej 100.000 nauczycieli, gdy tym-
wać jakąś harmonię. Drugą usterką
opracowal
byla nieco za mala liczba ćwiczących
KRZYSZTOF SZYMAŃSKI
chlopców, co musialo oslabić ogólny
Ilustracje NAC
efekt popisu. Dziewcząt wystąpilo
Gazeta Poranna w czerw-
znacznie więcej. Ćwiczenia i gry
cu 1929 umieścila artykul Święto
przeplataly śpiewy dobrze zgranego
chóru dziatwy, który odśpiewal: ,,Na
lwowskiej dziatwy.
Lwowska mlodzież szkól po-
slużbie", ,,Wianek", ,,Dalej wraz" i ,,Za
wszechnych miala wczoraj radosny
chlebem".
dzień. Staraniem Rady Szkolnej Miej-
Najefektowniejszym momentem
skiej urządzono wczoraj wielki popis
byl końcowy krakowiak, odtańczony
gimnastyczny na dochód kolonij wa-
pięknie przez duże grono dziewczy-
kacyjnych, nazwany ,,Świętem Dzia-
nek w prześlicznych strojach krakow-
twy". Istotnie bylo to wielkie i piękne
skich. Barwny korowód podzielil się
święto zarówno dla biorących udzial w
na male kóleczka i wykonal szereg
tem widowisku, jak i dla niezliczonych
figur narodowego tańca z brawurą
rzesz dziatwy, która przypatrywala
i wdziękiem. Cale widowisko spo-
się z zachwytem igrzyskom swych
tkalo się ze szczerym i zaslużonym
kolegów na boisku Sokola-Macierzy.
aplauzem publiczności.
Myśl zorganizowania tej imprezy
Zbliżal się koniec roku szkolne-
okazala się bardzo szczęśliwą; ze-
go, a wraz z nim stare i nowe pro-
brano bowiem dość znaczny fundusz
blemy. Oto o nich w artykule Dla
na zasilenie kolonji wakacyjnych dla
dzieci naszych brak miejsca
mlodzieży, a oprócz uciechy dziatwy
szkolach.
Uczniowie szkoly powszechnej nr 4 im. Marii Konopnickiej w Boryslawiu. Rok 1933
i efektownego wrażenia, jakie z niej
Jakkolwiek dzielnica nasza chlu-
Jednakże już teraz należaloby pomy-
czasem mamy ich okolo 70.000.
odnieśli dorośli, byl to zarazem i do-
bi się największą, stosunkowo ilością
ogóle nie będzie się moglo dostać
śleć o tem, aby garnącą się do szkól
W dziedzinie budownictwa szkol-
wód,wychowanie fizyczne w szko-
gimnazjów wszelkiego typu, mimo to
do szkoly.
mlodzież skierować na wlaściwe tory.
nego sytuacja przedstawia się bar-
lach stoi na należytym poziomie.
narzekania rodziców na brak miejsca
Niektóre sfery spoleczne wy-
W świetle tych rozważań potrze-
dzo smutno. Dla zadość uczynienia
Ku boisku zmierzaly już od godz.
w szkolach z każdym rokiem rosną
chodzą z zalożenia, że gimnazjów
ba rozbudowy naszego szkolnictwa
aktualnym potrzebom Polska musi
2-giej dziecięce tlumy, maszeru-
i stają się coraz glośniejsze. Szcze-
jest i tak za dużo i że grozi nam hi-
staje się piekącą, co więcej zaczyna
mieć okolo 120.000 izb lekcyjnych
jąc parami, albo wypelniając liczne
gólnie w obecnej chwili odczuwają
perprodukcja inteligencji, która i tak
przybierać rozmiary klęski elemen-
a posiada ich tylko okolo 70.000. Z
tramwaje. Wszystkie loże i trybuny
to ci, którzy chcą dziecko zapisać do
dzisiaj cierpi na brak pracy. Sfery
tarnej, której ze względu na żywotny
tych zaś tylko 30.000 nadaje się do
dokola boiska zapelnily się szczelnie
gimnazjum. Ileż to próśb i placzów
te podnoszą, że należy mlodzież
interes państwa za wszelką cenę jak
odbywania w nich lekcyj. Polepsza-
publicznością, a nawet dokola okala-
slyszy się w biurach dyrektorów,
kierować jak najusilniej do szkól za-
najrychlej należy zapobiec i już teraz
jąca się koniunktura gospodarcza
jącej stok parkowy siatki, gromadzily
którzy bezsilnie rozkladają ręce i od-
wodowych. Argumenty te są niewąt-
obmyśleć jakieś środki zaradcze.
Polski budzi nadzieję, że w najbliż-
się rzesze ciekawych. Widzów moż-
powiadają stereotypami: nie ma miej-
pliwie sluszne, ale trzeba liczyć się
szym czasie w budżecie państwo-
na bylo liczyć na tysiące. Rozpoczęto
sca. Najrozpaczliwiej przedstawiają
także i z tem, że i w szkolach zawo-
Br. P.
wym da się wykroić nowe znaczne
odśpiewaniem ,,Marsza dzieci szkol-
Gazeta Lwowska w tym sa-
kwoty na wydatne powiększenie
nych" na nutę marsza Sokolów ­ po-
mym okresie snula niewesole...
liczby nauczycielskich etatów.
czem dziarskimi szeregami wmasze-
Szkolne rozważania. Wa-
Zadanie samorządu gminne-
rowala na boisko mlodzież męska.
kacje a więc okres, w którym wla-
go jest bardzo trudne, ale na nim w
Lekcje pokazowe ćwiczeń cie-
ściwa dzialalność szkoly spoczywa,
pierwszym rzędzie trzeba polegać, je-
lesnych, wykonane nader sprawnie
nadają się bardzo dobrze do snucia
śli chodzi o budowę szkól powszech-
przy dźwiękach orkiestry Sokola II
na temat rozważań. Niezadlugo roz-
nych, gdyż rząd ma do rozwiązania
wywolaly nader korzystne wrażenie.
pocznie się nowy rok szkolny. Zazna-
niemniej ciężki problem zaopatrzenia
Wykonywano je równocześnie gru-
czy się on nową szeroką inicjatywą
w odpowiednie budynki szkolnictwa
pami, z każdej szkoly popisywala się
na polu szkolnictwa średniego. To
średniego, ogólnoksztalcącego, za-
jedna klasa, co w ogólnym rezultacie
nas napawa dobrą nadzieją na przy-
wodowego oraz wyższego. Aby za-
dawalo malowniczy, ruchliwy obraz.
szlość. Niestety istnieje inny odcinek,
radzić katastrofalnej sytuacji w dziale
Zwlaszcza podnieść należy wielką
który przepelnia nas poważną tro-
budownictwa szkolnego, powolano
pomyslowość kompozycji i kolejności
ską.
do życia Towarzystwo Popierania Bu-
ćwiczeń, które trwaly okolo godziny
Balaje, pow. Lubaczów, województwo lwowskie. Szkola
Odcinkiem tym jest szkolnic-
dowy Publicznych Szkól Powszech-
(wraz z grami i zabawami), a jednak
powszechna Towarzystwa Szkoly Ludowej. Rok 1932
two powszechne. A wlaśnie szkola
nych. Towarzystwo to pracuje bardzo
dzięki występującym coraz nowym
się stosunki w żeńskich szkolach
powszechna ma za zadanie budo-
wydatnie. Robi co może, gromadzi
dowych odczuwać się daje brak miej-
ewolucjom nie budzily znużenia u
średnich, gdyż jeden jedyny zaklad
wać w milionowych rzeszach dusz
fundusze, pomaga gminom wznosić
sca. Jednym z powodów, dlaczego
widzów. Popisywala się mlodzież
rządowy nie jest w stanie pomieścić
dziecięcych podwaliny pod przyszlą
budynki szkolne, propaguje budow-
ukończenie szkoly średniej zawodo-
wszystkich klas szkól powszechnych,
nawet dzieci pracowników państwo-
­ oświeconą i kulturalną Polskę.
nictwo szkolne.
wej jest uważane za pewnego rodza-
od malych chlopaczków do dorastają-
wych, którzy mają tam zapewnione
Szkola ta ma budzić należną pręż-
Sprawa jest ważna i pilna. Zlą-
ju degradację spoleczną jest to, że
cych mlodzieńców.
pierwszeństwo.
ność charakterów, świadomość ce-
czone wysilki Rządu, samorządu i
opinja ogólna za malo się interesuje
Szkoly żeńskie również prezen-
Wladze szkolne zdają sobie do-
lów Państwa, ma uaktywnić najszer-
spoleczeństwa mają dopiero podolać
szkolnictwem zawodowem. Zagra-
towane przez dziewczynki rozma-
kladnie sprawę z tego nieszczęścia,
sze warstwy przyszlych obywateli,
tym olbrzymim i ciężkim zadaniom. I
nicą we wszystkich prawie miastach
itego wieku, nie daly się chlopcom
ale wobec zredukowanego budżetu
zaszczepić w duszach glębsze idealy
w tych wysilkach nie wolno ustawać.
większych istnieją przy urzędach
pobić w wyniku ćwiczeń. Tu jednak
i braku odpowiednich pomieszczeń
życiowe. Przez oświatę powszechną
specjalne poradnie szkolne, gdzie
zastosowano więcej gimnastyki
Bul.
nie mogą nawet w przybliżeniu
ma prowadzić nas ku lepszej i wspa-
każdy zainteresowany może się w
rytmicznej, gier, zabaw i tańców, w
zaspokoić życzeń petentów. Mini-
nialszej przyszlości.
Również w tym czasopiśmie
każdej chwili poinformować i pora-
których wykazaly dziewczęta dużo
sterstwo oświaty już od kilku lat nie
I oto niestety musimy stwierdzić,
,,wyjawiono" źródlo calego zla pol-
dzić, do jakiej szkoly ma zapisać
zręczności i gracji. Trochę razil w
pozwala na tworzenie nowych od-
że w wyścigu oświaty powszechnej
skiego szkolnictwa Wybujala ad-
dziecko, jakie korzyści osiąga abitu-
masie bialych, sportowych koszu-
dzialów równorzędnych, tlumacząc
Polska pozostaje w tyle. Gdy inne
rient danej szkoly i jak w danej chwili
lek i krótkich, granatowych spode-
ministracja plagą naszego
się brakiem odpowiednich na ten
państwa europejskie dawno już po-
przedstawia się zapotrzebowanie sil
nek, w jakie odziani byli nie tylko
szkolnictwa.
cel kredytów w budżecie. Stoimy,
wszechność nauczania zrealizowa-
Wszystkie nasze zaklady szkol-
w poszczególnych zawodach.
chlopcy, ale i dziewczęta codzien-
zatem wobec niebezpieczeństwa,
ly, gdy wprowadzają 9. letni obowią-
ne, tak powszechne, jak średnie i
Chcąc zatem mlodzież naszą
ny, ciężki i różnokolorowy strój na-
że wkrótce tysiące mlodzieży w
zek nauczania, w Polsce dzieje się
zawodowe uginają się pod nawalem
skierować choćby do wyzyskania
uczycielstwa. Należalo i tu zacho-