29

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 13­29 czerwca 2017 nr 11 (279)

Pożegnanie

wieku. Po wygaśnięciu dzierżawy

mieścil w sobie największą ­ na dwie

i Stanislawa Augusta, a z obrazów ­

Malczewscy opuścili Antoniny, które

kondygnacje ­ salę balową. Swój wy-

plótno Józefa Brandta ,,Hetman Re-

w spisie dziedzictwa Slawuty otrzy-

gląd zmienily nawet stajnie ­ dodano

wera Potocki pod Beresteczkiem" i

z przedszkolem

mal Eustachy Sanguszko ­ adiutant

im nowe dachy z lukarnami i centralną

obraz Jana Chelmińskiego ,,Napo-

Napoleona.

wieżę z zegarem, która jednocześnie

leon ze sztabem pod Pultuskiem", a

Jako milośnik arabskich ruma-

pelnila funkcję wieży ciśnień. Mieścilo

także obrazy Jana Matejki, Juliusza

Kossaka i pokaźna kolekcja grafiki

ków wybudowal tu tak olbrzymie staj-

się tu w pelnym komforcie 157 wierz-

24 maja dzieci z polskiej grupy przed-

angielskiej i francuskiej.

nie, jakich dotąd na Wolyniu nie wi-

chowców. Obok wybudowano nową

Józef Potocki wyemigrowal w

dziano. W drugiej polowie XIX wieku

powozownię.

szkolnej ,,Mikrusy" przy ul. Metrologicz-

1918 roku, ale jego slużba mężnie

Antoniny przypadly w posagu jedynej

Jeszcze podczas dzialalności

nej 16 we Lwowie pożegnaly się ze swo-

bronila palacu i zbiorów aż do sierp-

córce Romana ,,Sybiraka" podczas

Arveuf a w Antoninach naprzeciwko

nia 1919 roku, kiedy to podpalony

jej malżeństwa z Alfredem Potockim.

palacu zaczęly pojawiać się wspa-

im przedszkolem. Mlodsze dzieci znów

przez bolszewików palac plonąl

Do 1919 roku miejscowość byla w

niale wille, w których zamieszkiwali

powrócą tu po wakacjach, a najstarsze

oficjaliści (urzędnicy) Potockich.

przez trzy dni. W tym czasie zdola-

ich posiadaniu. Swój obecny wygląd

­ 1 września rozpoczną naukę w szkole.

no jednak wywieźć rzeczy najcen-

Antoniny zawdzięczają ich synowi

Przeważnie zachowaly się do dziś.

niejsze, z biblioteką lącznie. Zbiory

Alfredowi.

Wśród nich wspanialy eklektyczny

MARIA BASZA

tekst i zdjęcia

Akademia rozpoczęla się od wier-

szy pożegnalnych z przedszkolem,

które recytowaly najstarsze przed-

szkolaki. Przy akompaniamencie pia-

nina dzieci śpiewaly: ,,Rosną kwiaty,

rośnie zboże na polu, na polu/, rosną

male przedszkolaki w przedszkolu,

w przedszkolu./ A mebelki nie urosly

niziutkie, niziutkie,/ cieszą się nowe

swoich aparatach fotograficznych

dzieci malutkie, malutkie./ A te star-

i telefonach komórkowych. Wy-

sze pójdą teraz do szkoly, do szkoly./

chowawczyni Jolanta Szymańska

Żegnaj domku nasz kochany wesoly,

życzyla absolwentom przedszkola

wesoly". Przedszkolaki zaśpiewaly

najlepszych stopni w szkole, szczę-

piosenkę napisaną specjalnie dla

ścia i zdrowia, aby byli radością dla

lwowskich dzieci: ,,Przedszkolaki lubią

rodziców, a w przyszlości wyrośli na

Budynek gospodarczy slawuckiej rezydencji

śpiewać o kochanym naszym Lwo-

dobrych ludzi.

W 1897 roku Alfred zaprosil tu

zostaly przewiezione do Warszawy,

budynek zarządcy stawów, wille

francuskiego architekta Francois

gdzie wszystko przepadlo podczas

weterynarza, mechanika, agrono-

Arveuf a, aby ten przebudowal sta-

Powstania Warszawskiego w 1944

ma, a nawet pszczelarza. Żaden z

ry palac. Ogrodzil też teren palacu

roku. Uratowalo się kilka obrazów

tych budynków nie jest podobny do

wspanialym ogrodzeniem z dwiema

i popiersie Jana III, eksponowane

drugiego. Dzisiejsza siedziba wladz

bramami ­ wschodnią i zachodnią,

obecnie na Wawelu.

wioski znajduje się w dawnym ga-

na pylonach których widnieją her-

W Antoninach, oprócz wspo-

rażu Potockich, gdzie niegdyś stalo

by Potockich i Sanguszków. Przy

mnianych już willi, możemy zoba-

dziewięć aut.

glównej, wschodniej bramie wystawil

czyć dwie bramy, wspaniale dotąd

Rezydencja Potockich w Antoni-

niewielki budynek kordegardy. Nie

stajnie (pozbawione wprawdzie

nach posiadala najbogatszą biblio-

pominąl też parku, który w czasach

Józefa uważany byl za jeden z naj-

wspanialszych na Wolyniu.

Potocki byl usatysfakcjonowany,

ale nie do końca. Po śmierci Arveuf a

zaprasza do Antoninów firmę wiedeń-

skich architektów Felnera i Helmera,

wie,/ żeby wszyscy nas chwalili, bo my

Jako że uroczystość przedszkol-

znaną ze swych dziel w Odessie,

dzieci są murowe...". ,,Nazywają nas

na miala miejsce tuż przed Dniem

Budapeszcie, Czerniowcach czy Kar-

mikrusy i jesteśmy Polakami./ Kochać

Matki, w repertuarze dzieci nie za-

lowych Warach. Mieli oni za zadanie

Lwów nas nauczyly dobre i kochane

braklo wierszy i piosenek poświę-

wzniesienie kilku budowli i przebudo-

mamy". Wierszyki przeplataly się z

conych mamom. Każde dziecko,

wy hrabiowskiego palacu. Znana fir-

piosenkami i tańcami w wykonaniu

obejmując swoją mamę, sprezento-

ma wykonala prace szybko i dobrze,

dzieci.

walo jej wlasnoręcznie narysowane

tak że wspólcześni zaczęli nazywać

Przedszkolaki zapewnialy pa-

serce.

Antoniny ,,częścią Zachodu na Ukra-

nie wychowawczynie, że w ich ser-

Przedszkolaki-absolwenci z dumą

inie". Opisując Antoniny podróżnik

cu na zawsze pozostanie ,,mile to

wlożyli czapki absolwenckie i wspól-

Stefan Baranowski scharakteryzowal

przedszkole". Rodzice i zaproszeni

nie z wychowawczyniami i z innymi

je, jako ,,angielski szyk, francuska

goście bili gorące brawa malym ar-

dziećmi stanęli do wspólnego zdję-

elegancja i holenderska prostota".

tystom i utrwalali występy dzieci na

cia.

Altana w parku w Antoninach

Rezydencja, która przed przebudo-

tekę na Wolyniu. Liczyla 20 tys. wo-

wieży), powozownię z resztami

wą, skladala się z kilku zwyklych

luminów. Sanguszkowie przenieśli

sztukaterii wewnątrz i ujeżdżalnię,

skromnych zabudowań, bez architek-

tu wiele cennych rzeczy ze Slawuty i

której nie przebudowal ani Arveuf,

tonicznej symetrii i jedności, uzyskala

Zaslawia ­ srebra, spiżowe ozdoby,

ani Austriacy. Przy poludniowym

po przebudowie rysy wspanialego

obrazy, gobeliny, wschodnie kobier-

wejściu do parku znajduje się mi-

neobaroku, jednoczącego wszystkie

ce i inne. Z majątku w Wiśniowcu tra-

niaturowa kapliczka z rzeźbą lwa,

zabudowania w calość. Glównym ak-

fily tu popiersia Jana III Sobieskiego

wystawiona na cześć przywiezio-

centem byl budynek centralny, który

nego z Sudanu ,,króla zwierząt".

W dawnych czasach w tym parku

można bylo spotkać nie tylko lanie,

dziki, jelenie czy bażanty. Byly tu

nawet slonie!

Po zachodniej stronie zabytku

zachowala się kolumna, uważana

tu za ,,pomnik muzykom". Legenda

glosi, że podczas jakiegoś przyjęcia

lódka z muzykami, plywająca po je-

ziorze, trafila w wir i przewrócila się.

Na ratunek rzucil się jakiś oficer,

ale ogarnięci paniką muzycy utonęli

sami i pociągnęli na dno swego nie-

doszlego wybawcę.

KG

Brama wjazdowa do rezydencji w Antoninach