10

Przegląd wydarzeń

31 sierpnia­11 września 2017 nr 16 (284) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Przegląd prasy polskiej na Ukrainie

Józewski nie uważal za istotną kwe-

jest nazywany ,,geologicznym muzeum

nia. Jednocześnie wladze sowieckie

W Równem pamiętają

opracowal

stię autonomii Wolynia, akcentując

pod niebem", fragment skamienialego

zachęcaly Polaków do rezygnacji ze

o generale Marku Bezruczce

KRZYSZTOF SZYMAŃSKI

potrzebę integracji tego terenu z Pol-

Rok temu, 22 sierpnia 2016

dna morskiego z resztkami koralów

swojej narodowości i wpisywania do

ską. Wedlug wojewody, skuteczną

roku, w mieście Równe na jednym z

i glowonogów i unikalnych rzadkich

dokumentów rejestracyjnych innej

Polonia kazachska

formą wspólpracy polsko-ukraińskiej

budynków w centrum miasta po raz

pancernych ryb, zwiedzili Muzeum Hi-

narodowości: ukraińskiej, bialoruskiej

chce wrócić do Ojczyzny

byloby utworzenie mieszanych pod

pierwszy na Ukrainie odslonięto tabli-

storii Kielc i Muzeum Zabawek.

Dzisiejszy Kazachstan zaskaku-

czy rosyjskiej. Obecnie pewnego ro-

względem narodowościowym orga-

cę pamiątkową generalowi Markowi

Niespodzianką stal się starożytny

je wieloma kontrastami. Wystarczy

dzaju problemem, dla pewnej liczby

nizacji spolecznych, które mialyby

Bezruczce.

Zamek Królewski w niewielkim mia-

spojrzeć na jego mapę: jego obszar

Polaków w Kazachstanie, jest przy-

dzialać we wszystkich sferach życia

Na tablicy znalazl się napis w

steczku Chęciny, gdzie nadarzyla się

to 2 mln 700 tys. km kw. (8,5 razy

wrócenie ich wcześniejszego polskie-

spoleczno-politycznego.

języku polskim i ukraińskim nastę-

możliwość zwiedzania starożytnych

większy od Polski i 9 miejsce na

go pochodzenia. Staliśmy się wresz-

Czyniąc starania, mające na celu

pującej treści: ,,Marko Bezruczko

wież, przymierzyć średniowieczne

świecie), a ludności zaledwie 14,5

cie obiektem brutalnej i bezlitosnej

integrację polskiej administracji ze

(13.10.1883­10.02.1944). General

ubrania, postrzelać z luku, wziąć

mln ludzi. Przed rewolucją bolsze-

­ politycznej, kulturowej, językowej

spolecznością lokalną, Henryk Jó-

brygady Armii Ukraińskiej Republiki

udzial w turniejach rycerskich, podzi-

wicką 1917 roku struktura ludności

i religijnej zemsty i dyskryminacji za

zewski mówil o konieczności rozwoju

Ludowej, bohater narodu polskiego i

wiać piękność Gór Świętokrzyskich.

skladala się z 90% Kazachów i 10%

przynależność do polskiej nacji.

języka ukraińskiego i kultury, zobo-

ukraińskiego. W sierpniu 1920 roku

Na zakończenie wycieczki uczest-

ludności nierdzennej (Rosjanie i inni).

Dziś Kazachstan buduje nowe

wiązywal urzędników państwowych

powstrzymal pod Zamościem napór

nicy programu wspięli się drogą piel-

Dziś Kazachowie stanowią 51%, a

spoleczeństwo na podstawach mono-

i samorządowych do prowadzenia

Armii Czerwonej, wnosząc olbrzymi

grzyma na górę Świętego Krzyża, na

ludność rosyjskojęzyczna 49%.

etnicznych. A swoją politykę państwo-

rozmów z lokalnymi mieszkańcami w

wklad w ocalenie Europy przed bol-

szczycie której, w klasztorze jednego

Na te 49% sklada się 140 grup

wą, narodową i kadrową na bazie tu-

języku ukraińskim. W tym celu, wspól-

szewizmem".

ze znanych sanktuariów Polski, znaj-

narodowościowych, które w czasach

recko-muzulmańskiej kultury i kazach-

pracownik wojewody Joachim Wolo-

Wokól takich osobistości jak gen.

duje się fragment drewna z krzyża,

radzieckich przymusowo deporto-

skiego języka. Ludność nierdzenna,

szynowski wspólnie z Modestem Le-

Marko Bezruczko, powinna być bu-

na którym ukrzyżowano Jezusa

wano tam z różnych części Związku

szczególnie slowiańska, niemiecka

wickim opracowali ,,Krótki kurs języka

dowana polityka pamięci narodowej

Chrystusa.

Radzieckiego. Byli wśród nich także

czy żydowska, decyduje się coraz

ukraińskiego" w dziesięciu lekcjach

Polski i Ukrainy. Mieszkańcy, którzy

zwolnieni z lagrów Gulagu i osiedle-

częściej na wyjazd do swych histo-

Walentyna Jusupowa,

wraz z malym slowniczkiem.

mieszkają na Prospekcie gen. Marka

ni na wieczyste zamieszkanie, bez

rycznych krajów. Ogólem, po rozpa-

wizyt.net

Istotnym czynnikiem polityki Hen-

Bezruczka w Równem, są zadowo-

prawa powrotu w rodzinne strony.

dzie ZSRR, wyjechalo z Kazachstanu

ryka Józewskiego byla walka z komu-

leni z ,,dekomunizacji" nazwy swojej

Następnie, w latach 1920-1950 de-

prawie 4 mln ludzi, najwięcej do Rosji

Pod Kostiuchnówką

nizmem i nacjonalizmem. Natomiast

ulicy, wdzięczni organizatorom za ta-

portowano tam prawie 5 mln Rosjan,

(ok. 2 mln), Niemiec (1 mln 100 tys.),

uczczono kolejną rocznicę

tolerancja wobec Ukraińców miala

blicę generala Bezruczki. Coraz wię-

tzw. kulaków, zwolnionych z lagrów

89 tys. do Izraela i ok. 500 tys. do in-

bitwy legionów polskich

gwarantować spokój na granicach

cej wiedzą o czlowieku, który walczyl

Po raz pierwszy trzy brygady Le-

oraz podejrzaną inteligencję, wlasow-

nych krajów.

Rzeczypospolitej, być przeciwwagą

za wolność Polski i Ukrainy.

gionów Polskich zjednoczyly się wio-

ców, jeńców wojennych z niemieckiej

Polacy postawieni zostali ponow-

dla polityki ,,ukrainizacji" prowadzonej

Podobne procesy są przejawem

sną 1915 r. na Wolyniu. Linia frontu

niewoli, milośników antyradzieckich

nie przed dylematem: zmienić swoją

w USRR.

transformacji spoleczeństw obydwu

zatrzymala się wówczas na rzece

dowcipów. Deportowano również 1,5

przynależność cywilizacyjną albo

Wizja polityczna wojewody wo-

państw. Równe jest także pierwszym

Styr. Legioniści zgromadzili się pod

mln Niemców z Powolża i Kaukazu,

opuścić ten kraj. W roku 1991 miesz-

lyńskiego miala wielu krytyków za-

miastem na Ukrainie, gdzie odslonię-

Kostiuchnówką (obecnie rejon ma-

650 tys. Ukraińców ­ tzw. banderow-

kalo w Kazachstanie 69 tys. Pola-

równo wśród Ukraińców, jak i Pola-

to popiersie Symona Petlury (2005).

niewicki). Jako kluczowe pozycje

ców, 350 tys. Koreańczyków z dale-

ków. Obecnie liczba ta zmniejszyla

Drugi pomnik lidera Ukraińskiej Repu-

ków, dlatego ten liberalny model nie

zajęli wzgórza, które później w celu

kiego Wschodu oraz setki tysięcy in-

się do 48 tys. Z liczby 20 tys. roda-

bliki Ludowej, która razem z II RP wy-

mial szans na wdrożenie w życie w

upamiętnienia bohaterskiego czynu

nych narodowości: Greków, Kurdów,

ków, którzy wyjechali z Kazachstanu,

ruszyla w ofensywę przeciwko bolsze-

okresie międzywojennym. W kwiet-

polskich żolnierzy nazwano Polską

Czeczenów, Inguszy, Bialorusinów,

tylko ok. 4 tys. naszych repatriantów

wikom w 1920 r., zostanie odslonięty

niu 1938 r. Henryka Józewskiego

Górką i Redutą Pilsudskiego.

Ormian, Bulgarów, Tatarów z Krymu

przyjechalo do Polski. Reszta wyje-

w październiku w Winnicy na Podolu.

przeniesiono na stanowisko wojewo-

W tym miejscu walki trwaly po-

i oczywiście Polaków.

chala do Rosji oraz do innych krajów

dy lódzkiego, a eksperyment wolyń-

nad pól roku, ale najbardziej krwa-

Polacy w Kazachstanie pojawili

z kulturą europejską. Ci, którzy tam

Sergij Porowczuk,

ski zakończono.

we bitwy rozegraly się w czasie tak

się dość dawno, jeszcze w XVIII wie-

pozostali, nadal w Polsce widzą swo-

wizyt.net

zwanej ofensywy Brusilowa ­ ope-

ku. Byli zsylani do Kazachstanu na

ją Ojczyznę i czekają na repatriację.

Ruslana Dawydiuk,

racji wojsk rosyjskich rozpoczętej w

rozkaz carów. Pewną liczbę stanowili

Polonia kazachska zwraca się z

Eksperyment wolyński

monitor-press.com

czerwcu 1916 r. Wojska austro-wę-

też Polacy ­ urzędnicy administracji

apelem do spoleczeństwa polskiego,

Henryka Józewskiego

Okres międzywojenny w II Rze-

gierskie znalazly się w trudnej sytu-

carskiej lub osoby zajmujące się wol-

do Prezydenta i wyższych wladz Pol-

Poznajemy Polskę

czypospolitej, poza aktywizacją rady-

acji, ponieważ atak wojsk rosyjskich

nymi zawodami. Często byli to też

ski o przyspieszenie procesu repa-

z ,,Promykiem"

kalnych sil politycznych, charaktery-

Przy  wsparciu  Stowarzysze-

grozil okrążeniem i utratą znacznych

potomkowie polskich zeslańców z

triacji Polaków z Kazachstanu. Zdaje

zowal się próbami nawiązania i roz-

nia Dzieci i Mlodzieży ,,Promyk" w

sil sojuszniczych. Dowództwo podję-

wewnętrznych guberni europejskiej

sobie jednocześnie sprawę z licznych

woju wspólpracy ukraińsko-polskiej.

dniach 21­31 lipca odbyl się wyjazd

lo decyzję o wyslaniu na najbardziej

Rosji. Potomków tych zeslańców

trudności w kraju. Docenia jednak

Można tu wymienić nazwiska

grupy z Żytomierza do Polski w celu

niebezpieczne tereny polskich od-

spotykamy dziś na terenie calego

dobro, które już od Polski otrzymala.

wielu osób, które dokladaly starań w

zapoznania się z kulturą, tradycjami

dzialów, aby przykryć wycofywanie

Kazachstanu.

Szczególnie za ustawę o repatriacji z

celu szerzenia idei zgodnego wspól-

i historią kraju nad Wislą. Koordyna-

się glównych sil. Dzięki bohaterskiej

Deportowana ludność, kwalifiko-

20 lipca roku 2000.

życia Ukraińców i Polaków w okresie

torem wyjazdu byla docent Katedry

postawie i ofiarności polskich legioni-

wana oficjalnie jako ,,specjalni prze-

Leszek Wątróbski

II Rzeczypospolitej. Jeżeli mowa o

Ekologii i Biologii Czlowieka Pań-

stów udalo się powstrzymać ofensy-

siedleńcy", osiedlana byla w kolcho-

dk.com.ua

Wolyniu, to ważne miejsce zajmuje tu

stwowego Uniwersytetu im. I. Franki

wę prawie trzykrotnie liczebniejszych

zach i poddawana specjalnemu re-

wojewoda Henryk Józewski, którego

Helena Uwajewa.

sil przeciwnika i w taki sposób zapo-

żimowi i przemyślanej ideologicznej

Poezja Konopnickiej

dzialalność byla ściśle związana z

Uczestnicy zostali zakwaterowani

biec okrążeniu wojska austro-węgier-

indoktrynacji, podobnie jak w lagrach

w Przedborzu

Ukrainą Naddnieprzańską. Zwolen-

w akademiku Politechniki Świętokrzy-

skiego oraz przebudować obronę.

koncentracyjnych pod nadzorem ko-

Przedbórz od 26 lat tętni wspo-

nik idei Umowy Warszawskiej, w la-

skiej w Kielcach, zapoznali się z uczel-

W sobotę 19 sierpnia, na cmen-

mendatur NKWD. Wszyscy Polacy

mnieniami o postaci i twórczości

tach 1920­1921 wiceminister spraw

nią oraz dowiedzieli się o zasadach

tarzu w Polskim Lasku pod Kostiuch-

uważani byli za przesiedleńców ,,na

Marii Konopnickiej. W dniach 13­16

wewnętrznych w rządzie Ukraińskiej

dzialalności szkól zawodowych w Pol-

nówką odbyly się tradycyjne już

stale", bez prawa powrotu w swoje

sierpnia scena domu kultury tego

Republiki Ludowej, czlonek rozsze-

sce. W Lublinie grupa odwiedzila pań-

uroczystości upamiętniające kolejną

rodzinne strony. Żadna też osoba

miasta zgromadzila artystów z róż-

rzonego skladu Ukraińskiego Komite-

stwowe muzeum na Majdanku, cen-

rocznicę walki Legionów Polskich.

dorosla, od 14 roku życia, nie mia-

nych krajów świata zainspirowanych

tu Centralnego w Warszawie, Henryk

tralną część miasta, gdzie znajduje się

Organizatorami i gospodarzami byli

la prawa wyjść poza swoją wieś, w

twórczością Marii Konopnickiej. W

Józewski uważany byl za najlepszego

m.in. Zamek Lubelski i kaplica Trójcy

harcerze Chorągwi Lódzkiej ZHP

której mieszkala, bez odpowiednie-

tym roku do Przedborza przyjechalo

znawcę problematyki ukraińskiej.

Przenajświętszej, wieżę Trynitarską,

na czele z dyrektorem Centrum Dia-

go zezwolenia komendanta MSW.

ponad 200 wykonawców z Ukrainy,

Pragmatyczna wizja kwestii ukra-

Trybunal Glówny Koronny, Bramę

logu Kostiuchnówka harcmistrzem

Odpowiednią  przepustkę  trzeba

Bialorusi, Litwy, Lotwy i Rosji, by

ińskiej dala Henrykowi Józewskiemu

Krakowską, bazylikę dominikanów.

Jaroslawem Góreckim. Na obchody

bylo otrzymać na pójście do lekarza,

zaprezentować swoje umiejętności

możliwość stworzenia koncepcji wie-

W drugiej stolicy Polski, Krakowie,

przybyli przedstawiciele Konsulatu

szkoly, szpitala, apteki, sklepu czy

artystyczne w języku polskim, w

lokierunkowego eksperymentu wolyń-

uczestnicy programu mogli cieszyć

Generalnego Rzeczpospolitej Pol-

do pracy w polu. ,,Specprzesiedleń-

języku swoich przodków podczas

skiego, zapoczątkowanego 20 sierp-

się pięknem i bogactwem architektury

skiej w Lucku na czele z konsulem

com" nie wydawano też paszpor-

XXVI Światowego Festiwalu Poezji

nia 1928 r. w Lucku na zjeździe po-

tego miasta, szczególnie Zamkiem

generalnym Wieslawem Mazurem,

tów, bez których w ZSRR czlowiek

Marii Konopnickiej.

slów i senatorów Bezpartyjnego Bloku

Królewskim na Wawelu. Niezapo-

reprezentanci lokalnej wladzy, dele-

automatycznie podlegal aresztowi.

Na scenie festiwalu pojawili się

Wspólpracy z Rządem. Eksperyment

mniane wrażenia pozostawily po so-

gacje z polskich miast i organizacji,

Polacy deportowani do Kazachsta-

także przedstawiciele Związku Pola-

ten dotyczyl szerokiego zakresu ży-

bie katedra świętych Stanislawa i Wa-

czlonkowie polskich towarzystw Wo-

nu nie mieli żadnych praw przez 20

ków na Ukrainie, oddzial w Slawucie.

cia województwa. Po objęciu urzędu

clawa, która jest znana, jako miejsce

lynia oraz lokalni mieszkańcy.

pierwszych lat (1936-1956). Fakt ten

Dzieci, mlodzież i dorośli recytowali

przez wojewodę wolyńskiego, Henryk

koronacji i pochówku królów polskich i

Uroczystą mszę świętą w intencji

odbija się do dnia dzisiejszego na

poezję Marii Konopnickiej. Jesteśmy

Józewski pisal: ,,W oczach niejednego

wybitnych dzialaczy. Mlodzież oddala

poleglych za niepodleglość Ojczyzny

świadomości prawie calego pokole-

dumni, że otrzymaliśmy przyznane

z moich przyjaciól przeniesienie na

hold Józefowi Pilsudskiemu oraz Le-

odprawili księża Andrzej Kwiczala, Jan

nia tamtejszej Polonii.

przez jury festiwalu dyplomy.

Wolyń ze stanowiska szefa Gabinetu

chowi i Marii Kaczyńskim.

Buras i Rafal Wawrzyniak. Obecni mo-

Ale to jeszcze nie wszystko. Wla-

Z calego serca skladamy podzię-

Prezesa Rady Ministrów bylo degra-

W trzeciej stolicy Polski, War-

dlili się także o wieczny spoczynek har-

dze radzieckie w odniesieniu do Po-

kowanie organizatorom festiwalu.

dacją. Nikt się nie domyślal, że wlaśnie

szawie, gości z Ukrainy szczególnie

cerek, które niedawno zginęly wskutek

laków realizowaly swoisty program

Szczególne podziękowania kierujemy

w Lucku przyjdzie do mnie i będzie ze

zachwycilo piękno Starego Miasta,

nawalnic na pólnocy Polski. Później

,,depolonizacji" ­ czyli ,,odpolaczenia".

do konsula generalnego RP w Winni-

mną wielka przygoda mego życia. ...

które Polacy odbudowali po calko-

księża poświęcili krzyż na cmenta-

Taki program zawieral wykluczenie

cy Tomasza Olejniczaka i konsula

Rozpocząlem bitwę o Wolyń, Polskę,

witym zniszczeniu podczas II Wojny

rzu, ponieważ stary zostal zniszczony

nauki języka polskiego, prześladowa-

Przemyslawa Szymańskiego a także

Ukrainę, bitwę o samego siebie".

Światowej, i spacer Starym Miastem,

przez burzę. Uczestnicy mszy świę-

nie za rozmowę w języku polskim oraz

prezesa Slawuckiego oddzialu Związ-

Podkreślając potrzebę rozwoju

w pobliżu Sejmu RP i Palacu Prezy-

tej zlożyli kwiaty i zapalili znicze na

praktyk religii rzymsko-katolickiej. Za

ku Polaków Ukrainy Marii Kowalczuk

ukraińskiego życia kulturalnego, spo-

denckiego.

wszystkich wojskowych grobach.

znalezione Pismo Święte w języku

za wsparcie w wyjeździe na Festiwal.

lecznego oraz politycznego, lojalno-

W Kielcach, zobaczyli geologicz-

polskim oskarżano o antysowiecką

Anatolij Olich,

Julia Opanasiuk,

ści wobec państwa polskiego, Henryk

ny rezerwat Kadzielnia, który często

agitację i skazywano na 10 lat więzie-

monitor-press.com

wizyt.net