22

Wielcy zapomniani

31 sierpnia­11 września 2017 nr 16 (284) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Niepokorni i surowi duszpasterze

Strzalkowic i Malechowa

ks. Wladyslaw Bachota i ks. Marcin Serwacki

Nie zachowalo się wiele informacji na temat tych duchownych, którzy na trwale zachowali się w pamięci Strzal-

kowic i Malechowa. Obydwaj żyli na przelomie XIX i XX wieku. Należeli do różnych diecezji, ale cechowalo ich

podobieństwo charakterów i sposób postępowania, który może również w obecnych czasach budzić pewne nie-

zrozumienie, a nawet odrzucenie, zanim poznamy ich bliżej.

którzy przypadkiem jeno dostali się w

dobne incydenty nie będą mialy już

MARIAN SKOWYRA

granice jego policyjnej wladzy". Toteż

miejsca. Jednak po wyjściu z palacu

nie dziwi fakt, że zwlaszcza ludność

biskupiego jeszcze będąc na dworcu

Ks. Wladyslaw Bachota kaplan

wywodząca się z niższych sfer spo-

w Przemyślu, mial pobić przechodzą-

diecezji przemyskiej urodzil się 1 li-

lecznych mogla mieć swoisty uraz do

cego policjanta.

stopada 1889 roku w Terliczce, nie-

wszelkiego przejawu wladzy.

Po drugiej stronie Lwowa ­ ks.

wielkiej wsi w powiecie rzeszowskim.

Ks. Wladyslaw Bachota po świę-

Marcin Serwacki należal także do

W latach 1902­1910 odbyl studia

ceniach kaplańskich na pierwszą

kaplanów, którzy nie uznawali wla-

gimnazjalne w Sanoku. Po ukoń-

placówkę zostal skierowany 1 wrze-

dzy świeckiej, ani duchownej, nie

czeniu Seminarium Duchownego

śnia 1914 roku w charakterze wika-

przyjmowal i nie odpowiadal na

w Przemyślu otrzymal 5 lipca 1914

riusza do parafii w Tuliglowach, gdzie

pisma i okólniki wladzy wyższej,

roku święcenia kaplańskie.

pracowal do 1 czerwca 1916 roku.

ignorowal wizytacje, co zanotowa-

Natomiast ks. Marcin Serwacki,

Następnie poslugiwal jako wikariusz

no w czasie wizytacji biskupiej w

kaplan archidiecezji lwowskiej ob-

w Lętowni (1.06.1916­30. 06.1917)

1899 roku. Jak podają dokumenty

rządku lacińskiego urodzil się w 1848

oraz Żolyni (1.07.1917 ­ 22.05.1918).

wizytacyjne archidiecezji lwowskiej

roku.

Dodatkowo praca duszpasterska na

,,jego niechęć odnosila się do innych

Jeden i drugi urodzili się wla-

stanowisku kapelana wojskowego od

proboszczów, z którymi się spotykal.

śnie w tym czasie, kiedy to żądania

1918 do 16 stycznia 1919 roku wy-

Opuszczal parafię podczas wizytacji,

wolności religijnych i obywatelskich,

robila w mlodym kaplanie Wladysla-

zostawial klucze tylko do kościola.

przede wszystkim równości wobec

wie stalowy charakter, który go cha-

Mimo to parafia byla przez niego

prawa, wolności prasy oraz wolności

rakteryzowal do końca życia. Przez

dobrze prowadzona, chodzil do cho-

stowarzyszeń i zgromadzeń, docho-

następne dwa lata byl wikariuszem

rych, dbal o wystrój i wyposażenie

dzily do glosu bardzo mocno. Życie

w Blażowej oraz w Mościskach. Po

kościola i cmentarza, wszystkie księ-

polityczne w Galicji charakteryzowaly

kolejnych placówkach parafialnych,

gi byly uzupelniane na bieżąco".

żywiolowość i przypadek. Z koniecz-

gdzie przebywal w charakterze eks-

Obydwaj kaplani byli jednak

ności odwolywano się do czasów

pozyta (Trzcieciec, Podbuż i Stupnica

ludźmi wielkiego serca, a także

minionych. Praktycznie na margines

Polska), zwrócil się do kurii biskupiej

zatroskanymi o piękno świątyń, w

życia spolecznego zepchnięto war-

z pismem o pozwolenie na wstąpie-

których im dane bylo pracować.

stwę spoleczną chlopów, nie widząc

nie do Zgromadzenia Księży Naj-

Jeden i drugi przystąpili do ma-

w niej potencjalnej sily politycznej,

świętszego Serca Jezusa. Powyższe

lowania wnętrza kościola. Warto

lecz jedynie ludzi zrodzonych do mo-

pozwolenie otrzymal 31 października

nadmienić, że dekoracje malarskie,

zolnej pracy na roli.

1922 roku. I tam także nie zatrzymal

mimo że świątynie w okresie ko-

Nie lepiej bylo w szkolnictwie.

się na dluższy czas, lecz po dwóch

munistycznym zostaly zamknięte i

Mimo wielkiego rozwoju i zwięk-

latach z niewyjaśnionych przyczyn

byly systematycznie niszczone (w

szenia liczebności szkól w Galicji,

Wycinki gazetowe na temat procesu sądowego ks. Wlady-

postanowil powrócić do macierzystej

Strzalkowicach mieścil się magazyn

ówcześni nauczyciele wywodzili się

slawa Bachoty

diecezji. Dnia 15 marca 1925 roku

szkoly, a w Malechowie pierwotnie

spośród studentów, którym nie uda-

otrzymal nominację na wikariusza

pasterskiej w charakterze wikariusza

pijaństwa. Wymagal od swoich pa-

akademik, a następnie mieszkania

lo się ukończyć studiów, oraz wyslu-

parafii w Majdanie Kolbuszowskim, a

do okolo pięciotysięcznej parafii w

rafian dyscypliny i porządku zarówno

dla nauczycieli miejscowej szkoly),

żonych podoficerów i porzucających

od 25 lutego 1926 roku zostal skie-

Strusowie, by po pól roku pobytu w

w zachowaniu, jak i ubiorze. Mial też

we wnętrzu świątyń zachowaly się

fach rzemieślników. Stosowane me-

rowany na administratora do parafii

niniejszej parafii ponownie powrócić

być pomocny w sprawach gospodar-

w doskonalym stanie do dziś. Dla

tody nie wymagaly specjalnych kwali-

w Strzalkowicach, gdzie pracowal do

do Budzanowa. O następnych latach

czych. Pomagal parafianom w napra-

kościola parafialnego w Strzalkowi-

fikacji. Ostatecznym i rozstrzygającym

15 lipca 1932 roku.

niewiele wiemy poza tym, że praco-

wianiu ich sprzętu gospodarczego,

cach ks. Wladyslaw Bachota w 1928

wsparciem nauczycielskiego autory-

Dość podobnie toczyly się losy

wal w charakterze katechety trywial-

za co byl ceniony i szanowany. Wie-

roku sprawil także nowy dzwon.

tetu, swoistym insygnium jego wladzy

drugiego z kaplanów, m.in. poprzez

nej szkoly żeńskiej im. św. Marii Mag-

lu jednak pamięta go jako surowego

W Malechowie po ukończonych

i godności byl kij i rózga. Taki widok

daleny we Lwowie. Od 1885 roku ks.

i wymagającego katechetę. Zachęcal

pracach remontowych w 1896 roku

Serwacki pelnil funkcję wikariusza w

także do nabożnego sluchania mszy

odbyla się konsekracja kościola,

parafii Matki Bożej Śnieżnej we Lwo-

św. Za jego też czasów powstalo

a ks. Marcin Serwacki otrzymal ty-

wie u boku proboszcza z hrabiow-

slynne do dziś w samborszczyźnie

tul Expositorium Canonicale, zaś

skiej rodziny ks. Stanislawa Nalęcz

przyslowie o zbyt szybko wychodzą-

30 września 1902 roku arcybiskup

Korzeniowskiego. Równocześnie w

tym czasie zostala mu powierzona

posluga katechety w lwowskim IV

gimnazjum państwowym. Z tej też

parafii w 1887 roku zostal skierowa-

ny w charakterze proboszcza do Ma-

lechowa pod Lwowem, gdzie także

zatrzymal się na dluższy okres ­ do

23 marca 1906 roku.

Strzalkowice i Malechów pod

względem ludności byly bardzo po-

dobne ­ mialy charakter wiejski, cho-

ciaż znajdowaly się przy znaczących

Kościól w Strzalkowicach

ośrodkach miejskich. Największym

Kościól w Malechowie

cych z kościola: ,,Święty Boże, a ja

metropolita lwowski obrządku laciń-

ówczesnym problemem na wsi byla

już na dworze. Aniol Pański, a ja już

skiego św. Józef Bilczewski zezwolil

przedstawiciela wladzy nie byl typo-

częste zmiany miejsc poslugiwania

bieda oraz pijaństwo chlopów, z któ-

proboszczowi w Malechowie używa-

kolo Isańskich".

wy jedynie w szkole. W wojsku kapral

kaplańskiego. Po ukończeniu Wyż-

rym owi duchowni postanowili wal-

nia rokiety i mantoletu.

Za  nietaktowne  zachowanie

nosil kij, wycięty z leszczyny. Policjant

szego Seminarium Duchownego we

czyć, a także ukazać znaczenie wsi

Ks. Wladyslaw Bachota po kil-

wobec parafian mial być wzywany

uwijal się po ulicach z potężnym kijem

Lwowie w 1873 roku otrzymal święce-

dla spoleczeństwa.

kuletniej pracy duszpasterskiej w

przez św. bpa Józefa Pelczara na

w ręku i zmuszal nim do posluszeń-

nia kaplańskie. Pierwotnie pracowal

Wedlug ustnych relacji ks. Ba-

rozmowy, celem upominania. Pew-

Strzalkowicach z niewyjaśnionych

stwa nie tylko ,,swarliwe przekupki,

w parafii Budzanów na terenie deka-

chota mial być porywczy, a nawet

nego razu po upomnieniu biskupim,

przyczyn zlożyl rezygnację z zajmo-

ale próbowal też zbawiennej mocy

natu Czortków. Od lutego 1874 roku

niejednokrotnie mógl podnieść rękę

zagwarantowal biskupowi, że po-

wanego stanowiska. W następnych

jego na grzbietach innych obywateli,

zostal skierowany do poslugi dusz-

na parafian. Nie znosil szczególnie