26

Z przedwojennej prasy

29 września­16 października 2017 nr 18 (286) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Początki prasy sowieckiej

We wrześniu 1939 roku przestaly ukazywać się we Lwowie polskie gazety. Przez kilka tygodni mieszkańcy miasta nie

mieli dostępu do prasy codziennej. Dopiero 5 października ukazal się pierwszy numer ,,Czerwonego Sztandaru" ­ gazety

codziennej Zarządu Politycznego Frontu Ukraińskiego. Byla to prasa ­ jak byśmy teraz powiedzieli ­ polskojęzyczna.

Zasadniczo odróżniala się od wydań przedwojennych, gdzie bylo trochę polityki, trochę wiadomości codziennych i dużo

artykulów z wydarzeń miejskich. W ,,Czerwonym Sztandarze" swoje teksty umieszczali Wanda Wasilewska, Julian Stryj-

kowski, Leon Chwistek, Wladyslaw Broniewski, Stanislaw Jerzy Lec, Janina Broniewska, Lucjan Szenwald, Tadeusz

Boy-Żeleński i inni. Proponuję Czytelnikom parę artykulów z pierwszych numerów gazety.

wi prawo do pracy, do oświaty i do

kiego, rządu, partii i samego tow.

opracowal

odpoczynku, i wiemy, że prawa te są

Stalina.

KRZYSZTOF SZYMAŃSKI

urzeczywistnione i że nikt ich nigdy

Przemówienie tow. Bojko i referat

nie naruszy. (...)

przewodniczącego  tymczasowego

List pracujących

Po tym wszystkim, cośmy otrzy-

Związku miejskiego oświaty tow. Żuka

Zachodniej Ukrainy

mali dzięki przyjściu Czerwonej Ar-

wielokrotnie przerywano oklaskami

do towarzysza Stalina

mii, my, drogi towarzyszu Stalinie

i okrzykami na cześć rządu radziec-

i do przewodniczącego

i towarzyszu Molotow, nie szuka-

kiego, Czerwonej Armii i towarzysza

Radzieckiego Rządu

my dla siebie innej drogi, jak tylko

Stalina. Wszyscy przemawiający

Towarzysza Molotowa

radzieckiej. Pragniemy stworzyć

nauczyciele dziękowali rządowi ra-

jedną rodzinę z naszymi braćmi,

dzieckiemu i tow. Stalinowi za bra-

Drodzy i ukochani towa-

żyjącymi na Ukrainie Radzieckiej.

terską pomoc, a Czerwonej Armii

rzyszu Stalinie i Towarzy-

Dajemy wyraz swemu pragnieniu

za wyzwolenie od jarzma kapitali-

szu Molotow!

Przez 20 lat, oderwani silą od

wobec rządu ZSRR, aby wlączono

stów i obszarników, od ucisku na-

rodziny radzieckich narodów, cier-

calą Zachodnią Ukrainę w jedną

rodowego, nędzy i bezrobocia, od

pieliśmy okrutny ucisk, padaliśmy

rodzinę pracujących w Związku So-

siewców nienawiści narodowej.

ofiarą niebywalej nędzy. Polscy

cjalistycznych Republik Radziec-

panowie wtrącili nas w otchlań glo-

kich.

Mlodzież popiera linię partii

du, poniżenia i narodowościowego

Taka jest wola pracujących Za-

bezprawia. Zmienili nasz kraj w

chodniej Ukrainy, których wyzwolil

Wielki przedwyborczy

kolonię, pozbawioną praw i wolno-

wielki Związek Radziecki!

mityng mlodzieży Lwowa

ści. Zdeptali w blocie naszą kultu-

Niech żyje wielki Związek Radziecki!

Dnia 11 października odbyl się

rę i zamienili nas i nasze dzieci w

Nich żyje Czerwona Armia!

w Teatrze Wielkim przedwyborczy

niewolników i bydlo robocze. Życie

Niech żyje rząd ZSRR i jego prze-

mityng mlodzieży miasta Lwowa.

nasze bylo ciemną bezgwiezdną

wodniczący towarzysz Molotow!

Wybrano prezydium, w sklad którego

nocą. Każdy, kto podnosil glos

Niech żyje wódz i przyjaciel pra-

weszli obok znakomitych przedstawi-

protestu przeciwko poniżaniu go i

cujących calego świata towarzysz

cieli Czerwonej Armii, dzialaczy par-

pozbawieniu praw, doznawal okrut-

Stalin!

tyjnych i pisarzy, delegaci pracującej

Uliczna sprzedaż gazet

nych kar ze strony polskich panów.

i uczącej się mlodzieży. Na wniosek

stycznej kultury i nawiązać wspólpra-

Najlepsi synowie naszego narodu

tow. Bojko wybrano również hono-

Z dziedziny szkolnictwa

Z dziedziny gospodarki

cę dwu najstarszych uniwersytetów

wyginęli w tej walce z panami lub

rowe prezydium z wodzem narodów

wyższego

sowieckiej

ukraińskich.  Szczególnie  wielkie

cierpieli w więzieniach skazani na

towarzyszem Stalinem na czele.

dążenie do wymiany wzajemnych

dożywocie.

Tow. Oleksijenko przekazal ze-

Przyjaźń dwu najstarszych

310 procentów normy

doświadczeń z lwowskim uniwersy-

Czerwona Armia przyniosla

4 października znany w kraju

branym serdeczne pozdrowienia od

uniwersytetów

Kijów, 30 października (artykul

tetem wykazaly katedry biologicz-

nam zdawna upragnioną wolność.

frezerem delegat Najwyższej Rady

mlodzieży radzieckiej.

ukazal się w numerze z dnia 6 paź-

nego, chemicznego i historycznego

Zniszczyla też na zawsze wladze

ZSRR, odznaczony orderem tow. I.

- Znajdujemy się w przededniu

dziernika ­ red.). Kijowski Państwowy

fakultetów. Taką samą gotowość wy-

i przewrotność znienawidzonych

I. Gudow, oddając swoje doświad-

wyborów, które rozstrzygną o przylą-

razila rada naukowa muzeum zoolo-

czeniu Ukrainy Zachodniej do ZSRR.

gicznego uniwersytetu.

Mlodzież będzie miala po raz pierw-

W kijowskim uniwersytecie zor-

szy w dziejach Zachodniej Ukrainy

ganizowano dla studentów i wyklada-

możność nieskrępowanego wypo-

jących szereg lekcji historii, geografii

wiadania się. w myśl stalinowskiej

ekonomicznej i fizycznej i literatury

konstytucji, wszyscy, którzy ukończyli

Zachodniej Ukrainy. Katedry kijow-

18 rok życia, bez względu na przyna-

skiego uniwersytetu przygotowują

leżność rasową czy narodową posia-

wydanie księgi zbiorowej o zachod-

dają czynne prawo wyborcze.

niej Ukrainie. Za kilka dni otwiera się

Przemawiający sekretarz KC

na uniwersytecie wielką wystawę po-

LKSMU Chomenko opowiedzial o

święconą Zachodniej Ukrainie.

szczęśliwym, pelnym radości życiu

mlodzieży radzieckiej, wychowanej

w ustroju socjalistycznym, nie zna-

Ze szkolnictwa

jącej niewoli i wyzysku.

Następnie Maria Kich odczytuje

Na zebraniu nauczycieli

Zasadniczym celem ogólno-miej-

w imieniu mlodzieży Lwowa rezolu-

skiego zebrania nauczycieli Tarnopo-

cję, która kończy się zapewnieniem,

la bylo omówienie wszystkich zagad-

że najlepsi delegaci pojadą do Zgro-

nień, związanych z bieżącym rokiem

madzenia Narodowego, by domagać

szkolnym. Z referatem na ten temat

się przylączenia Zachodniej Ukrainy

wystąpila tow. Bojko, przedstawi-

do ZSRR.

cielka Wydzialu Politycznego Frontu

Wszyscy na demonstrację!

Ukraińskiego.

Kobieta też czlowiek

Uniwersytet im. Tarasa Szewczenki

W przemówieniu swem opowie-

polskich panów. Z pańskich więzień

czenie ogólowi, stanąl do pracy na

(w ZSRR)

wyrazil pragnienie nawiązania ści-

dziala obecnym o pracy i ksztalceniu

i kazamat wyszli nasi bracia i siostry.

dwu warsztatach frezowniczych i

slej braterskiej lączności z lwowskim

nauczyciela w Radzieckiej Ukrainie i

Hardo i śmialo podnieśli nad naszy-

znowu dal wspanialy przyklad roboty

Kobiety w wytwórczości

uniwersytetem, który jest jednym z

ZSRR. Opowiedziala również o me-

mi wioskami i miastami czerwony

stachanowskiej. Na jednym warsz-

Na Ukrainie Radzieckiej wraz z

najstarszych w Europie. Profesoro-

todyce i dyscyplinie, o wychowaniu

sztandar. (...)

tacie obrabiali części nr. 161124.

mężczyznami kobiety pracują pro-

wie, docenci i asystenci kijowskiego

humanistycznym dzieci w szkolach

Dopiero teraz poznaliśmy praw-

Przedtem obrabial jednocześnie po

dukcyjnie. W Stalinowskich zakladach

uniwersytetu wyrazili zamiar odwie-

radzieckich. Obecni z wielkim entu-

dę o ustroju państwowym kraju

9 takich części, a teraz przy pomocy

im. 15-lecia Komsomolu Donbasu 30

dzenia lwowskiego uniwersytetu, by

zjazmem wysluchali jej opowieści o

radzieckiego, poznaliśmy prawdę

specjalnych ulepszeń ­ po 26 czę-

proc. ogólnej ilości pracujących stano-

podzielić się nabytym doświadcze-

milości i troskliwości w stosunku do

o wielkiej stalinowskiej konstytucji,

ści. Przy tym warsztacie tow. Gudow

wią kobiety. Kobiety-robotnice wykazu-

niem w sprawie budownictwa socjali-

nauczycieli ze strony Narodu radziec-

zapewniającej każdemu obywatelo-

wykonal 310 procent normy.

ją prawdziwe wzory wysoce wydajnej