23

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 31 października­16 listopada 2017 nr 20 (288)

kurier Stanislawowski:

Strońskiej. Mial sześcioro rodzeń-

i ustroju ekonomiczno-prawnym.

stwa. Po ukończeniu studiów na uni-

W tej też ekspedycji niezastąpioną

wersytecie w Dorpacie otrzymal tytul

funkcję spelnil Edward Piekarski.

historia przez pryzmat wieków

doktora. Uzupelnial studia na uniwer-

W ekspedycji bral udzial trzy lata,

sytetach Strasburga, Paryża i Peters-

a jego slawa dotarla do Petersbur-

burga. Następnie zostal zatrudniony

ga. Na wniosek Akademii Nauk car

Wszystko na świecie przemija

ności klubu byla wspólpraca z organi-

Prezydent Polski Lech Kaczyński

na uniwersytecie w Kazaniu, a w

cofnąl zeslanie dla Piekarskiego i w

powoli

zacjami pozarządowymi, fundacjami,

(2005­2010) mówil o Polakach na

1897 roku przeniósl się do Charkowa,

ten sposób mógl przyjechać do Pe-

Pamięć i szczęście

gminami w Polsce i innych krajach

Wschodzie: ,,Mimo skrajnie trudnych

gdzie otrzymal tytul profesora zwy-

tersburga, gdzie nadal kontynuowal

I to co boli.

UE w celu pobierania dobrych prak-

warunków: zakazów używania języka

czajnego. W latach 1902-1908 wykla-

pracę nad slownikiem. W latach

Wszystko przemija jak chce

tyk dzialania organizacji NGO (pod-

polskiego, braku kaplic i kościolów do

dal na uniwersytecie w Odessie.

1907-1930 Piekarski opublikowal 30

przeznaczenie

mioty, które nie są jednostkami albo

modlitwy, groźby więzienia czy utraty

Z powodów politycznych mu-

tomów slownika. Obecnie w Jakucku

I tylko zostaje to jedno:

organami administracji publicznej

pracy i silnej presji sowietyzacyjnej,

WSPOMNIENIE.

sial opuścić katedrę i od tego czasu

oraz których dzialalność nie jest na-

Polacy zamieszkali na terenie bylego

stawiona na osiąganie zysku ­ red.)

ZSRR, pozostawali polskimi patriota-

Ku pamięci Oresta Bezzubiaka

wiele podróżowal. Odwiedzil Cejlon

i wykorzystanie tych doświadczeń na

mi, pielęgnowali tradycje ojców, dbali

i Jawę. Do 1914 roku przez pewien

Ukrainie.

o groby przodków, zachowali język

24 października redaktor odno-

czas mieszkal w Krakowie. Następ-

15 sierpnia 2007 roku ukazal się

choćby w modlitwie i przetrwali! Sta-

wionej gazety ,,Kurier Stanislawow-

nie podróżowal do Norwegii i Sarato-

pierwszy numer ,,Kuriera Galicyjskie-

nowią dziś część dumnego narodu

ski" Orest Bezzubiak móglby mieć

wa. Odbyl podróż do Azji Środkowej

go", dwutygodnika polskiego w Sta-

polskiego".

62 lata, ale już w lipcu minąl rok od

na Kaukaz. W 1915 roku przybyl do

nislawowie, w którym znajdujemy in-

Taką patriotką byla i jest Jadwiga

jego śmierci.

Petersburga, gdzie zachorowal na

formację o aktualnych wydarzeniach

Bezzubiak. Otóż nie bylo nic dziwne-

4 kwietnia 1886 roku ukazal się

grypę i zmarl 3 stycznia 1916 roku w

ważnych dla obu państw i narodów.

go, kiedy jej syn Orest zostal redakto-

pierwszy numer tygodnika ,,Kurier

wieku 53 lat.

Możemy dzięki pismu poznać życie

rem odnowionego ,,Kuriera Stanisla-

Stanislawowski" ­ polski organ kre-

Za życia opublikowal 62 prace

Polaków na Ukrainie i dzialalność

naukowe, gdzie podejmowal zagad-

Kościola rzymskokatolickiego.

nienia z zakresu anatomii i fizjologii

Dzisiaj w Iwano-Frankiwsku ist-

roślin. Na jego cześć nazwano kilka

nieje także Centrum Kultury Polskiej

gatunków roślin w tym Crepidomanes

i Dialogu Europejskiego, który mobili-

rothertii, Trichomanes rothertii i Spar-

zuje ludzi pragnących poznać kulturę,

ganium rothertii.

historię i literaturę polską. Odbywają

Wladyslaw Rothert

Pod koniec XIX wieku na terenie

się tu zajęcia z nauczania języka pol-

Rosji widziano ogromną potrzebę w

posiada pomnik, jego też imieniem

skiego, imprezy, wydarzenia i spotka-

wowskiego", przede wszystkim Orest

sowy, redagowany przez dra Artura

lekarzach. Wielu zatem polskich

nazwano jedną z ulic i szkolę, której

nia artystyczne z ciekawymi ludźmi.

zrobil to dla swojej mamy ­ Jadwigi.

Nimhina i Józefa Wierzejskiego za po-

lekarzy udawalo się do Rosji, aby

przed śmiercią przekazal część wla-

Ale musimy pamiętać też o histo-

To się wydarzylo w 2005 r.

radą i pomocą Gillera, drukowany przy

wykonywać ten zawód. Jednym z

snej biblioteki.

rii naszego miasta, o ludziach tworzą-

Orest Bezzubiak wznowil wy-

obecnej ul. Shota Rustaweli. Później

nich byl absolwent charkowskiego

Kolejny uczony rodem z Bialoru-

cych ducha Iwano-Frankiwska, byle-

dawanie tej gazety dla swej matki,

w czasie swego pobytu w Stanislawo-

uniwersytetu Wlodzimierz Budziń-

go Stanislawowa. Wśród nich jest

która opowiada o swoim synu, że

wie naczelną redakcję ,,Kuriera Stani-

si ­ Konstanty Wollosowicz (1866-

także Orest Bezzubiak, który odegral

nie byl czlonkiem żadnego towarzy-

slawowskiego" objąl Henryk Cepnik,

ski. Pochodzil z terenów Kubania,

1919), ukończyl studia na rosyjskim

istotną rolę dla rozwoju kultury pol-

stwa polskiego. Ni stąd, ni zowąd

podnosząc poziom tygodnika do norm

gdzie jego ojciec byl policjantem.

uniwersytecie w Warszawie, a na-

skiej w Iwano-Frankiwsku, przekazu-

postaral się, żeby odrodzić gazetę

dziennikarstwa wielkomiejskiego. Sze-

Przyszedl na świat 13 czerwca 1865

stępnie podjąl pracę nauczycielską

jąc ducha polskości, wyniesionego z

,,Kurier Stanislawowski". Mówil, że

reg niezwykle ciekawych artykulów

roku na terenie Kubania. Otóż Bu-

w Petersburgu. Prawdopodobnie

domu, od swojej matki Jadwigi.

gazetę będzie wydawal, żeby zrobić

wyszlo w tym czasie spod jego ogólnie

dziński praktycznie powrócil do oj-

tam też za dzialalność spiskową

przyjemność swojej matce. Gazeta

cenionego pióra. Tam wydrukowano

istniala okolo dziesięciu lat.

jego listy o teatrze, recenzje teatralne,

JULIA KLYMENKO

Orest Bezubiak w 2007 r. zalożyl

rozprawy historyczne, obrazy z prze-

OKSANA OSTRYŻNIUK

organizację publiczną ,,Europejski

szlości Stanislawowa. Ogólnie gazeta

Uniwersytet Przykarpacki

Klub Stanislawowa". Celem dzialal-

istniala do 1939 r.

im. Wasyla Stefanyka)

Smutne wieści z Czarnego Ostrowa

Zabytki, jak ludzie ­ powstają, żyją i umierają. Przykro, gdy odbywa się to na naszych oczach,

gdy takiemu zniszczeniu można byloby zapobiec. Dzięki krajoznawczyni z Chmielnicka (dawn.

Ploskirów), dotarla do mnie przykra wiadomość o szybkiej rujnacji unikalnego dla calego obwo-

du ratusza z XVIII wieku.

Pomnik Polakom w Jakucji

DMYTRO ANTONIUK

zostal zeslany do Archangielska. W

czystych stron. Studia medyczne w

tekst

latach 1896-1899 podjąl się prac ba-

Charkowie ukończyl w 1894 roku, a

KRYSTYNA FEDOROWYCZ

dawczych nad brzegami rzek Dwiny

po czterech latach w Anapie zakupil

zdjęcie

i Pinegi. W następnych latach docie-

teren, pod budowę lecznicy. Budziń-

ral do Jakucji i Morza Arktycznego.

ski odkryl, że wody i blota Anapy

Ale wpierw kilka slów o samej

Wollosowicz w czasie wypraw

mają wlaściwości lecznicze. W 1900

miejscowości ­ Czarnym Ostrowie.

prowadzil badania geologiczne. Na

roku odbylo się otwarcie nowego

Wspaniale wielkopańska rezyden-

terenie Jakucji odkryl kilka lodow-

sanatorium, a Budziński zostal mia-

cja w tej miejscowości zjawila się

ców, szczątki mamuta i wyjaśnial

nowany honorowym obywatelem

pod koniec XVIII wieku dzięki sta-

przyczyny jego rychlego zniknięcia.

Anapy. Wielokrotnie też odwiedzal

raniu pisarza wielkiego litewskiego

Michala Przeździeckiego. Palac roz-

Prowadzil także badania meteorolo-

Charków, gdzie w latach 1900-1909

Ocalala jedynie piętrowa przybu-

Papież zezwolil mu nawet korzystać z

budowywany byl co najmniej do po-

giczne.

publikowal wlasne publikacje książ-

dówka, w której mieści się obecnie

Archiwum Watykańskiego ­ zaszczyt,

lowy następnego wieku, aż uzyskal

W ostatnich latach wiele podró-

kowe. W 1915 roku zostal wybrany

szkola muzyczna i muzeum krajo-

którego dostąpili nieliczni świeccy.

ksztalty wloskiej willi z elementami.

żowal. Zmarl 25 września 1919 w

burmistrzem Anapy. W ostatnich la-

znawcze. Dziwne, ale na szczęście

To wlaśnie Aleksander Narcyz

Konstanty Przeździecki byl zna-

okolicach Charkowa. Obecnie imię

tach życia wiele podróżowal i leczyl

zachowalo się tam prawie cale wypo-

przewiózl z Czarnego Ostrowa do

nym mecenasem i, jak i jego ojciec

Wollosowicza nosi przylądek i wyspa

ludzi. Zmarl 19 lipca 1923 roku w

sażenie wnętrza: hol z drewnianą klat-

Warszawy większość obrazów i calą

Michal, nabywal do palacu w Czar-

u pólnocno-wschodniego wybrzeża

Siestrorieckie.

ką schodową, udekorowany wspania-

bibliotekę lącznie z archiwum książąt

nym Ostrowie wiele dziel artystów

Wyspy Rewolucji Październikowej

Już w czasach wspólczesnych,

lą sztukaterią w ksztalcie zygzaków

Wiśniowieckich. Jego syn, Karol, kon-

wloskich. Oprócz tego mial nadworną

w Archipelagu Ziemi Pólnocnej, kil-

w 1992 i 1998 roku w Anapie zostaly

i sala balowa z kolumnami.

tynuowal dzielo dziadka i ojca. Będąc

kapelę, którą prowadzil Wloch Luigi

ka kopalnianych organizmów i roślin

odslonięte dwa pomniki polskiego

Badając spuściznę Przeździec-

znanym tlumaczem na język francu-

Tonini. Jego rodak, Mateo Bacelli, byl

w tym: ,,Piscea wollosowiczii".

lekarza, a sanatoria zalożone przez

kich, odwiedzilem Czarny Ostrów w

ski dziel Mickiewicza, Slowackiego

nadwornym malarzem Przeździec-

Obok setek polskich zeslańców

niego cieszą się nadal dużą popu-

2013 roku. Ratusz wówczas, cho-

i Kraszewskiego, publikowal swe

kich. Przez kilka miesięcy w palacu

na teren Syberii udawali się Polacy

larnością i przyciągają chorych, któ-

ciaż opuszczony, ale jeszcze jakoś

prace pod pseudonimem Charle de

gościl hrabia Konstanty Ferenc List,

dobrowolnie w poszukiwaniu pracy i

rzy mogą tu wzmocnić zdrowie.

który napisal tu Drugą Węgierska

się trzymal w calości. Natomiast na

Noir-Il, czyli Król z Czarnego Ostro-

lepszego życia. Znane są także na-

Nie sposób w tak krótkim opraco-

Rapsodię. Synem Konstantego Prze-

zdjęciach, które nadeslala mi pani

wa. Po jego śmierci wdowa Elżbieta

zwiska wielu profesorów i wykladow-

waniu przedstawić losy setek zeslań-

Krystyna (zrobione zimą 2017 roku)

Przeździecka zmuszona byla sprze-

ździeckiego byl wybitny historyk, lite-

ców rozsianych po terenach Rosji.

ców Sybiraków, czy dobrowolnie tu

widać, że jest to już calkowita ruina

dać Czarny Ostrów hrabinie Ignatie-

rat i mecenas sztuki, Aleksander Nar-

Jednym z nich byl botanik i po-

przyjeżdżających, którzy pozostawili

bez dachu.

wej. Rosjanka przekazala majątek na

cyz. Dla ukraińskich krajoznawców

dróżnik oraz profesor uniwersytetu

trwaly ślad w rozwoju kultury i nauki

Jeżeli natychmiast nie rozpocz-

koszary dońskich kozaków i jeszcze

cenne jest przede wszystkim jego

w Charkowie Wladyslaw Karol Ro-

na ,,nieludzkiej ziemi" Syberii. Jednak

ną się prace, przynajmniej konser-

przed 1917 rokiem wszystko popadlo

dzielo ,,Podole, Wolyń, Ukraina. Ob-

thert, pochodzący z Wilna.

można żywić nadzieję, że może ono

watorskie, by zabezpieczyć zabytek,

w ruinę. Komuniści dokonali dziela

razy miejsc i czasów" wydana w Wil-

Urodzil się 25 lipca 1863 roku

zmotywować do kolejnych badań w

to może okazać się za późno. Jeżeli

zniszczenia, niszcząc prawie wszyst-

nie w 1841 roku. Konstanty zawzięcie

w rodzinie Gustawa i Anieli z domu

tej dziedzinie.

już nie jest...

kie zabudowania palacowe.

przeszukiwal stare archiwa i kroniki.