24

Okruchy historii

31 października­16 listopada 2017 nr 20 (288) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Burmistrz herbu topór

Niektóre zawody w naszej świadomości lączą się z pewnymi postaciami. Na przy-

klad: bokser ­ Kliczko, kosmonauta ­ Gagarin, kompozytor ­ Mozart. Otóż posada

stanislawowskiego burmistrza dla wielu historyków i krajoznawców związana jest

z postacią Ignacego Kamińskiego. Dlaczego z nim? Chyba dlatego, że byl najlepszy.

Straż Pożarną, miejskie zaklady mię-

jednocześnie jednym z organizatorów

IWAN BONDAREW

sne, koszary wojskowe, a nawet ­

Gwardii Narodowej ­ lokalnej samo-

prototyp dzisiejszego supermarketu,

obrony. W swoich przemówieniach

Ofiara reżymu

miejskie targowisko. Budowa wszyst-

Nim zostal najbardziej znanym

politycznych Kamiński nawolywal do

kich tych obiektów byl możliwa dzięki

burmistrzem Stanislawowa Ignacy

zniesienia pańszczyzny. W Ukraiń-

dlugoterminowym kredytom, które

Kamiński przeżyl wiele przygód i po-

cach widzial sojuszników i przeciw-

miasto wzięlo pod niskie odsetki. W

niewierek. Urodzil się w 1819 roku w

dzialal austriackim próbom sklócenia

okresie rządów Kamińskiego pojawilo

Wiśniowczyku na Ziemi Tarnopolskiej.

obu narodów.

się kilka nowych ulic. Największą z

Pochodzil z rodziny drobnej szlachty

Podczas rewolucji Ignacy zako-

nich byla ulica Batorego (dziś Króla

pieczętującej się herbem Topór, któ-

chuje się i żeni. Jego wybranką zosta-

Daniela), a brudny plac, przypomina-

la panna Maria, córka Joachima Bo-

ry byl starym i dość powszechnym

jący ,,azjatyckie targowisko", zaemienil

beckiego. Teść byl osobą zaslużoną

znakiem heraldycznym w Rzeczy-

się w plac Mickiewicza. Ul. Sapieżyń-

­ sam Tadeusz Kościuszko nadal mu

pospolitej. Ukończyl kolejno szkolę

ską uświetnil olbrzymi Hotel Kamiń-

stopień chorążego podczas powsta-

ogólną w Buczaczu, gimnazjum we

skiego (1874), który ówczesna prasa

nia 1794 roku. Maria miala wdzięczny

nazywala ,,wzorcowym". W okresie

glos i śpiewala w kościele, a ich cór-

sowieckim mieścil się tam teatr lalek,

ka Amelia, z czasem zostala znaną

a później hotel zostal rozebrany, gdyż

śpiewaczką operową. Malżeństwo

byl w stanie awaryjnym.

doczekalo się jeszcze dwóch synów

Burmistrz nie zapominal też

Zdzislawa i Mariana i córki Heleny.

o kulturze. Oprócz szkoly realnej,

Niestety, mlodzi niedlugo cieszyli

miasto otrzymalo jeszcze szkolę

się sobą. W kilka dni po weselu Ka-

im. Mickiewicza (Instytut wyksztal-

miński zostal przymusowo wzięty do

cenia podyplomowego) i św. Ja-

wojska i przez trzy lata slużyl jako

dwigi (szkola nr 7). Kamiński oso-

szeregowiec w więzieniu Terezien-

biście zaprosil z Paryża powstańca

stadt.

Wincentego Smaglowskiego z jego

Po demobilizacji powrócil do Sta-

olbrzymim księgozbiorem i dal mu

nislawowa. W swoich wspomnieniach

Herb Topór

posadę dyrektora miejskiej biblioteki.

opisywal interesujący epizod, który

Dzięki burmistrzowi powstalo również

Lwowie, tutaj też Uniwersytet, gdzie

mial miejsce w przededniu wizyty

rzemieślniczo-mieszczańskie Towa-

uzyskal stopień doktora prawa i filo-

cesarza Franciszka Józefa I. Otóż,

Ignacy Kamiński mial solidne wąsy

rzystwo ,,Gwiazda", do którego wstą-

zofii. Jako student przystąpil do kon-

aby mlody rewolucjonista nie trafil

pilo od razu 200 osób.

pując Jakubowi Krzysztofowiczowi,

kolejnych wyborach obrano go bur-

spiracyjnego kólka ,,Synowie Ojczy-

cesarzowi na oczy, Kamińskiemu

Kamiński byl inicjatorem wielkiej

radcy sądu okręgowego.

mistrzem. Przebywal na tej posadzie

zny", którego celem bylo uwolnienie

nakazano siedzieć w Kniagininie,

wystawy rolniczo-przemyslowej w Sta-

Wybuch powstania 1863 roku

przez kolejnych dwadzieścia prawie

Polski spod zaboru austriackiego.

dopóki Jego Wysokość nie wyjedzie

nislawowie w 1875 roku. Przybyli liczni

znów obudzil w Kamińskim konspi-

lat (1870-1888). Nie tylko siedzial na

Bral aktywny udzial w przygotowa-

z miasta.

goście nie mogli uwierzyć, że miasto

ratora. Pojechal do Wiednia, gdzie

fotelu urzędnika, ale zrobil wiele dla

niu 1846 roku. Na szczęście zostal

niedawno splonęlo doszczętnie.

kupowal broń dla przygotowywanego

miasta i jego mieszkańców.

wykryty przez policję i aresztowany.

Kandydat, Szwajcaria,

powstania w Galicji. Przeczuwając,

Mówię na szczęście, bo powstanie

deputowany

że policja depcze mu po piętach,

zostalo stlumione w zarodku. Wladze

W 1861 roku weszla w życie refor-

wyjeżdża do Monako, a stamtąd do

austriackie oglosily nagrodę za mar-

ma konstytucyjna. Teraz mieszkańcy

Szwajcarii. Mieszkając w kantonie

twych powstańców i chlopi przynosili

Galicji mogli obierać deputowanych

Saint-Hellen Kamiński zrobil niezlą

na punkty zborne cale worki odcię-

do Sejmu Krajowego we Lwowie. W

karierę ­ otrzymal obywatelstwo

tych glów swoich panów.

Stanislawowie wybory odbywaly się

Szwajcarii i stal się osobą zaufaną

przy szwajcarskim rządzie.

Przyslowie ludowe glosi, że w

gościach jest dobrze, ale w domu

najlepiej. Gdy tylko zostala ogloszona

amnestia, Kamiński powraca do ro-

dzinnego Stanislawowa. Ale również

tu nieźle się urządzil: zostal wice bur-

mistrzem (1866), zaś po dwóch latach

otrzymal dlugo oczekiwany mandat

Dzięki Kamińskiemu powstala szkola męska im. Mickie-

deputowanego Sejmu Krajowego.

wicza

Za jego kadencji wybudowano

W 1885 roku papież wydal bullę

Twórca komunalnego raju

nowy ratusz, zalożono szkolę realną

o utworzeniu w Stanislawowie diece-

Już wkrótce wiceburmistrz mial

(dziś wydzial stomatologii Uniwersy-

zji, której pierwszym biskupem zostal

możliwość wykazać się swymi zdol-

W Szwajcarii Kamiński mieszkal w miejscowości Saint-

tetu Medycznego), otwarto gazow-

Julian Pelesz. Może Kamiński nie

nościami w pelnej mierze. W 1868

Hellen

nię i zalożono oświetlenie gazowe

mial z tym nic wspólnego, ale stalo

roku miasto padlo ofiarą Marmola-

Szczęśliwie przeczekawszy w

w siedzibie magistratu. Prawie wszy-

ulic. Kamiński dobrze orientowal się

się to podczas jego kadencji i znacz-

dowego pożaru. Magistrat nie mógl

więzieniu Rebelię Galicyjską, Ka-

scy kandydaci, z wiceprezydentem

w finansach i nawet przez pewien

nie podnioslo prestiż miasta.

samodzielnie odbudować Stanisla-

miński przeniósl się do Stanislawo-

Mochem, byli prorządowi. Jedynym

czas lączyl posadę burmistrza i dy-

wowa ­ potrzebne byly zewnętrzne

wa, gdzie zacząl pracę w kancelarii

antyrządowym kandydatem byl dok-

rektora Banku Zaliczkowego i Kasy

źródla finansowania. Wówczas do

Skandal i dymisja

adwokackiej Tytusa Hrehorowicza.

tor Kamiński. Gdy komisarz Eichl sta-

Oszczędności. Między innymi, bu-

Badacz historii miast Żanna Ko-

akcji wstąpil Kamiński. Dostal się w

W 1848 roku w imperium wybucha

ral się zakwestionować jego kandy-

dynek tej ostatniej też powstal dzięki

mar odnalazla interesujące wspo-

Budapeszcie na audiencję do cesa-

kolejna rewolucja. Na przeciwwagę

daturę, wypominając mu przeszlość,

niemu (obecnie jest tu zarząd Banku

mnienia ówczesnego gimnazjalisty

rza i uzgodnil wielką pożyczkę lote-

administracji austriackiej, miejska in-

wzburzony tlum o malo nie wyrzucil

Oszczędnościowego Ukrainy przy ul.

Ostrowskiego, w których tak opisuje

ryjną dla miasta. Interesujące, że byl

teligencja uformowala swoje wladze

go przez okno budynku. W wyniku

Mazepy 14).

postać burmistrza: ,,Byl to czlowiek

to ten sam Franciszek Józef I, wobec

­ Radę Okręgową, do której weszli

glosowania Ignacy Kamiński zwycię-

Ulice miasta byly intensywnie

rosly o szerokich ramionach, brunet o

którego nakazano Kamińskiemu sie-

przedstawiciele spoleczności polskiej

żyl, jednak starostwo zaskarżylo ten

brukowane, tworzono i poszerzano

wyraźnych rysach, powstaniec 1863

dzieć w Kniagininie.

i żydowskiej. Sekretarzem Rady zo-

wynik i wyznaczono nowe wybory.

chodniki. Stanislawów wzbogacil się

roku, mówca, patriota, przedsiębior-

Do Stanislawowa Ignacy po-

stal mlody prawnik Kamiński. Byl on

Tym razem Kamiński przegral, ustę-

w takie obiekty jak nowe więzienie,

ca, zdolny, czlowiek z inicjatywą,

wrócil jako bohater narodowy i na