28
Z pamiętnika podróżnika
31 października16 listopada 2017 nr 20 (288) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
klasztor reformatów czeka na odrodzenie
Na konferencji prasowej 19 października przewodniczący Lwowskiej Rady Obwodowej
Aleksander Hanuszyn poinformowal, że w ramach dlugotrwalego programu ,,Polska
Bialoruś Ukraina" na lata 20142020 na rok 2017 sfinansowano 17 projektów. 10 z nich
realizowane będzie we wspólpracy z polskimi i bialoruskimi sąsiadami Ukrainy.
Jadąc z Rawy Ruskiej w kierunku
DMYTRO ANTONIUK
Belza, na 21 km trafimy do najmniej-
tekst i zdjęcia
szego miasta na Ukrainie Uhnowa.
Mieszka tu niespelna 800 mieszkań-
6,5 mln euro zostanie przezna-
ców, ale jest kilka wspanialych zabyt-
czonych w 2018 roku na kilka przy-
ków: cerkiew z unikatowymi freskami,
rodniczych, historyczno-kulturowych
synagoga i olbrzymi kościól parafial-
i turystycznych projektów. Nazwa
ny z XVII wieku. Obok kościola stoi
jednego z projektów brzmi: ,,Wy-
budynek szkolny, w którym od 1873
korzystanie potencjalu spuścizny
roku mieszkaly i prowadzily naukę
historycznej zakonu reformatów do
ss. felicjanki. Opiekunka kościola Ha-
rozwoju turystyki i życia spoleczno-
lina Gubeni pokazala mi na absydzie
kulturowego Polski i Ukrainy". Partne-
bylej kaplicy (też przedzielonej na
rem ze strony ukraińskiej występuje
kondygnacje) ledwo widoczny wize-
kuria archidiecezji lwowskiej kościola
runek Matki Boskiej z Dzieciątkiem.
rzymskokatolickiego, do której nale-
Przebija się on przez grubą warstwę
ży obecnie zaniedbany i zamknięty
tynku pani Halina żartuje, że doj-
klasztor oo. reformatów w Rawie Ru-
rzeć obraz mogą tylko ci, którzy nie
skiej. Na renowację klasztoru prze-
mają zbyt wielu grzechów.
znaczono ponad 2 mln euro.
Klasztor reformatów w Rawie Ruskiej
O historii tego zabytku nie wia-
Na wyjeździe z Rawy Ruskiej
domo prawie nic, oprócz tego, że ss.
zajmowala kolumna samochodowa,
świątyni slabo widoczne postacie
cioramienną gwiazdą. Gwiazdę z ko-
w kierunku Polski stoi wspomnia-
felicjanki byly tu do 1944 roku. Póź-
a w samym klasztorze mieścily się jej
św. Antoniego i św. Franciszka. Mam
lei utrącili w 1941 roku Niemcy. Praw-
ny klasztor, zalożony w 1725 roku
niej otwarto tu szkolę średnią, która
biura. Dziś stoi opuszczony i wymaga
nadzieję, że za kilka lat nie poznam
dopodobnie w okresie wojny powró-
przez starostę belskiego Grzegorza
dziala do dziś.
gruntownego remontu. Zabytek prze-
tej ruiny, przywróconej do życia.
cily tu ss. dominikanki. Ostatecznie w
Rzeczyckiego. Murowane budynki
W pradawnym Belzie o którym
kazano rzymskim katolikom Rawy
Klasztor oo. reformatów nie byl
1944 roku zostaly stąd wypędzone,
klasztoru i kościola Michala Archanio-
mowa będzie w kolejnych numerach
Ruskiej, ale pieniędzy na renowację
jedyny w mieście. Kolo rynku przy
a w klasztorze umieszczono dom
la wystawiono wedlug projektu Paolo
KG również zachowal się klasztor
na razie nie ma.
drodze na Potelicz stoi klasztor ss.
dziecka. Potem byla tu szkola jazdy
Fontany. Barokowe oltarze w koście-
ss. felicjanek z 1867 roku. Mieścila
Niestety, nie zastalem probosz-
le byly wykonane przez Sebastiana
się tu początkowa szkola dla dziew-
cza kościola katolickiego w Rawie
Wolskiego i Tomasza Grońskiego,
cząt, oprócz tego siostry dogląda-
Ruskiej, który ma klucze od klasztoru,
zaś barokowe XVIII-wieczne freski
ly też kościola ,,na Zameczku". To
więc dostalem się do wnętrza klasz-
przez Jana Ptaszkowskiego. Między
wlaśnie tam w okresie książęcym
toru przez okno. Poruszanie się po
innymi, fresk na arce tęczowej kościo-
stala kaplica z cudowną ikoną Mat-
ciemnych (nawet w dzień) i pustych
la powtarza motyw z kościola reforma-
ki Boskiej. Wladyslaw Opolczyk, w
korytarzach jest dość nieprzyjem-
tów w Dederkalach Wielkich na Ziemi
obawie przed najazdem Tatarów, w
ne. Ale nie żalowalem, ponieważ w
Tarnopolskiej. Z tą różnicą, że tam
1382 roku przeniósl ją w gląb Polski i
kościele zachowaly się resztki XVIII-
zostal odnowiony, a tu jest calkowicie
obecnie jest to największa w Polsce
wiecznych fresków: św. Apostola
zaniedbany. Malowidlo przedstawia
relikwia, znana jako obraz Matki Bo-
Andrzeja na parterze przy wejściu
adorację Krzyża Pańskiego przez św.
żej Częstochowskiej.
do świątyni, kolejne na piętrze przy
Dominika i św. Franciszka.
Tu, w klasztorze ss. felicjanek
wejściu na chór. Widoczne są pozo-
O historii tego konwentu wiadomo
w 1951 roku mieścil się sztab akcji
stalości interesującej sztukaterii. W
niewiele. Zostal skasowany przez Au-
wymiany terenów. W wyniku tej akcji
kościele zachowaly się unikatowe ma-
striaków, w latach 1907-1909 probosz-
Belz, Sokal i Krystynopol (dziś Czer-
lowidla z XIX wieku, przedstawiające
czem byl tu o. Narcyz Turchan, który
Klasztor reformatów w Rawie Ruskiej, wnętrze
wonograd) przeszly do ZSRR, Pol-
Chrystusa i świętych. Takich fresków
zginąl śmiercią męczeńską w obozie
ska zaś otrzymala tereny w Biesz-
nie widzialem nigdzie na Ukrainie. Są
dominikanek, zalożony okolo 1880
i szkola średnia, którą obecnie prze-
w Dachau. W 1999 roku papież Jan
czadach. Ale wówczas już sióstr w
tu też resztki konfesjonalów, lawek
roku. Gdy dzięki różnym dobro-
ksztalcono w gimnazjum. Dziękuję
Pawel II beatyfikowal męczennika.
klasztorze nie bylo.
i stalli z prezbiterium. Na frontonie
czyńcom, wśród których byli cesarz
jego dyrektor Iwannie Dańkiewicz za
W okresie sowieckim teren klasztoru
W okresie sowieckim klasztor
Franciszek Józef I i księżna Elżbieta
oprowadzenie po budynku, który w
rozbudowano i umieszczono w nim
(Sisi), zgromadzenie otrzymalo od-
calości zachowal wygląd klasztoru.
szpital, który istnieje tu do dziś. Ka-
powiednie fundusze, wybudowano
Niestety kaplica zostala podzielona
plicę z zachowanym frontonem prze-
neogotycką kaplicę i przy niej par-
na kondygnacje i teraz na dole jest
dzielono na piętra.
terowy konwent, którego większość
sala sportowa, a na górze aula.
pomieszczeń przeznaczono na szko-
lę dla dziewcząt. Szybko zabraklo w
nim miejsca, więc konwent rozebrano
i w 1909 roku wybudowano nowy pię-
trowy klasztor. Wkrótce uczęszczalo
tu 630 dziewcząt, w tym z rodzin ży-
dowskich. Oprócz dziewcząt siostry
uczyly czytania i pisania osoby doro-
sle. Kaplicę zdobil neogotycki oltarz,
który obecnie znajduje się w kościele
w Potyliczu.
Podczas I wojny światowej do-
minikanki urządzily w klasztorze
szpital, okazując pomoc zarówno au-
striackim żolnierzom, jak rosyjskim.
Po wznowieniu nauki po I wojnie w
latach 19211922 nauczycielką w
szkole byla s. Julia Rodzińska, która
w 1945 roku zmarla w niemieckim
obozie Stutthof i zostala beatyfiko-
wana wspólnie z o. Narcyzem Tur-
chanem.
W 1939 roku sowieci rozlokowali
w klasztorze sztab wojsk pogranicz-
nych, a krzyż na kaplicy zastąpili pię-
Kościól dominikanek w Rawie Ruskiej
Klasztor ss. felicjanek w Belzie