img
28
Z pamiętnika podróżnika
31 października­16 listopada 2017 nr 20 (288) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
klasztor reformatów czeka na odrodzenie
Na konferencji prasowej 19 października przewodniczący Lwowskiej Rady Obwodowej
Aleksander Hanuszyn poinformowal, że w ramach dlugotrwalego programu ,,Polska ­
Bialoruś ­ Ukraina" na lata 2014­2020 na rok 2017 sfinansowano 17 projektów. 10 z nich
realizowane będzie we wspólpracy z polskimi i bialoruskimi sąsiadami Ukrainy.
Jadąc z Rawy Ruskiej w kierunku
DMYTRO ANTONIUK
Belza, na 21 km trafimy do najmniej-
tekst i zdjęcia
szego miasta na Ukrainie ­ Uhnowa.
Mieszka tu niespelna 800 mieszkań-
6,5 mln euro zostanie przezna-
ców, ale jest kilka wspanialych zabyt-
czonych w 2018 roku na kilka przy-
ków: cerkiew z unikatowymi freskami,
rodniczych, historyczno-kulturowych
synagoga i olbrzymi kościól parafial-
i turystycznych projektów. Nazwa
ny z XVII wieku. Obok kościola stoi
jednego z projektów brzmi: ,,Wy-
budynek szkolny, w którym od 1873
korzystanie potencjalu spuścizny
roku mieszkaly i prowadzily naukę
historycznej zakonu reformatów do
ss. felicjanki. Opiekunka kościola Ha-
rozwoju turystyki i życia spoleczno-
lina Gubeni pokazala mi na absydzie
kulturowego Polski i Ukrainy". Partne-
bylej kaplicy (też przedzielonej na
rem ze strony ukraińskiej występuje
kondygnacje) ledwo widoczny wize-
kuria archidiecezji lwowskiej kościola
runek Matki Boskiej z Dzieciątkiem.
rzymskokatolickiego, do której nale-
Przebija się on przez grubą warstwę
ży obecnie zaniedbany i zamknięty
tynku ­ pani Halina żartuje, że doj-
klasztor oo. reformatów w Rawie Ru-
rzeć obraz mogą tylko ci, którzy nie
skiej. Na renowację klasztoru prze-
mają zbyt wielu grzechów.
znaczono ponad 2 mln euro.
Klasztor reformatów w Rawie Ruskiej
O historii tego zabytku nie wia-
Na wyjeździe z Rawy Ruskiej
domo prawie nic, oprócz tego, że ss.
zajmowala kolumna samochodowa,
świątyni ­ slabo widoczne postacie
cioramienną gwiazdą. Gwiazdę z ko-
w kierunku Polski stoi wspomnia-
felicjanki byly tu do 1944 roku. Póź-
a w samym klasztorze mieścily się jej
św. Antoniego i św. Franciszka. Mam
lei utrącili w 1941 roku Niemcy. Praw-
ny klasztor, zalożony w 1725 roku
niej otwarto tu szkolę średnią, która
biura. Dziś stoi opuszczony i wymaga
nadzieję, że za kilka lat nie poznam
dopodobnie w okresie wojny powró-
przez starostę belskiego Grzegorza
dziala do dziś.
gruntownego remontu. Zabytek prze-
tej ruiny, przywróconej do życia.
cily tu ss. dominikanki. Ostatecznie w
Rzeczyckiego. Murowane budynki
W pradawnym Belzie ­ o którym
kazano rzymskim katolikom Rawy
Klasztor oo. reformatów nie byl
1944 roku zostaly stąd wypędzone,
klasztoru i kościola Michala Archanio-
mowa będzie w kolejnych numerach
Ruskiej, ale pieniędzy na renowację
jedyny w mieście. Kolo rynku przy
a w klasztorze umieszczono dom
la wystawiono wedlug projektu Paolo
KG ­ również zachowal się klasztor
na razie nie ma.
drodze na Potelicz stoi klasztor ss.
dziecka. Potem byla tu szkola jazdy
Fontany. Barokowe oltarze w koście-
ss. felicjanek z 1867 roku. Mieścila
Niestety, nie zastalem probosz-
le byly wykonane przez Sebastiana
się tu początkowa szkola dla dziew-
cza kościola katolickiego w Rawie
Wolskiego i Tomasza Grońskiego,
cząt, oprócz tego siostry dogląda-
Ruskiej, który ma klucze od klasztoru,
zaś barokowe XVIII-wieczne freski ­
ly też kościola ,,na Zameczku". To
więc dostalem się do wnętrza klasz-
przez Jana Ptaszkowskiego. Między
wlaśnie tam w okresie książęcym
toru przez okno. Poruszanie się po
innymi, fresk na arce tęczowej kościo-
stala kaplica z cudowną ikoną Mat-
ciemnych (nawet w dzień) i pustych
la powtarza motyw z kościola reforma-
ki Boskiej. Wladyslaw Opolczyk, w
korytarzach ­ jest dość nieprzyjem-
tów w Dederkalach Wielkich na Ziemi
obawie przed najazdem Tatarów, w
ne. Ale nie żalowalem, ponieważ w
Tarnopolskiej. Z tą różnicą, że tam
1382 roku przeniósl ją w gląb Polski i
kościele zachowaly się resztki XVIII-
zostal odnowiony, a tu jest calkowicie
obecnie jest to największa w Polsce
wiecznych fresków: św. Apostola
zaniedbany. Malowidlo przedstawia
relikwia, znana jako obraz Matki Bo-
Andrzeja na parterze przy wejściu
adorację Krzyża Pańskiego przez św.
żej Częstochowskiej.
do świątyni, kolejne ­ na piętrze przy
Dominika i św. Franciszka.
Tu, w klasztorze ss. felicjanek
wejściu na chór. Widocznepozo-
O historii tego konwentu wiadomo
w 1951 roku mieścil się sztab akcji
stalości interesującej sztukaterii. W
niewiele. Zostal skasowany przez Au-
wymiany terenów. W wyniku tej akcji
kościele zachowaly się unikatowe ma-
striaków, w latach 1907-1909 probosz-
Belz, Sokal i Krystynopol (dziś Czer-
lowidla z XIX wieku, przedstawiające
czem byl tu o. Narcyz Turchan, który
Klasztor reformatów w Rawie Ruskiej, wnętrze
wonograd) przeszly do ZSRR, Pol-
Chrystusa i świętych. Takich fresków
zginąl śmiercią męczeńską w obozie
ska zaś otrzymala tereny w Biesz-
nie widzialem nigdzie na Ukrainie.
dominikanek, zalożony okolo 1880
i szkola średnia, którą obecnie prze-
w Dachau. W 1999 roku papież Jan
czadach. Ale wówczas już sióstr w
tu też resztki konfesjonalów, lawek
roku. Gdy dzięki różnym dobro-
ksztalcono w gimnazjum. Dziękuję
Pawel II beatyfikowal męczennika.
klasztorze nie bylo.
i stalli z prezbiterium. Na frontonie
czyńcom, wśród których byli cesarz
jego dyrektor Iwannie Dańkiewicz za
W okresie sowieckim teren klasztoru
W okresie sowieckim klasztor
Franciszek Józef I i księżna Elżbieta
oprowadzenie po budynku, który w
rozbudowano i umieszczono w nim
(Sisi), zgromadzenie otrzymalo od-
calości zachowal wygląd klasztoru.
szpital, który istnieje tu do dziś. Ka-
powiednie fundusze, wybudowano
Niestety kaplica zostala podzielona
plicę z zachowanym frontonem prze-
neogotycką kaplicę i przy niej par-
na kondygnacje i teraz na dole jest
dzielono na piętra.
terowy konwent, którego większość
sala sportowa, a na górze ­ aula.
pomieszczeń przeznaczono na szko-
dla dziewcząt. Szybko zabraklo w
nim miejsca, więc konwent rozebrano
i w 1909 roku wybudowano nowy pię-
trowy klasztor. Wkrótce uczęszczalo
tu 630 dziewcząt, w tym z rodzin ży-
dowskich. Oprócz dziewcząt siostry
uczyly czytania i pisania osoby doro-
sle. Kaplicę zdobil neogotycki oltarz,
który obecnie znajduje się w kościele
w Potyliczu.
Podczas I wojny światowej do-
minikanki urządzily w klasztorze
szpital, okazując pomoc zarówno au-
striackim żolnierzom, jak rosyjskim.
Po wznowieniu nauki po I wojnie w
latach 1921­1922 nauczycielką w
szkole byla s. Julia Rodzińska, która
w 1945 roku zmarla w niemieckim
obozie Stutthof i zostala beatyfiko-
wana wspólnie z o. Narcyzem Tur-
chanem.
W 1939 roku sowieci rozlokowali
w klasztorze sztab wojsk pogranicz-
nych, a krzyż na kaplicy zastąpili pię-
Kościól dominikanek w Rawie Ruskiej
Klasztor ss. felicjanek w Belzie