39

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 19 grudnia 2017­15 stycznia 2018 nr 23­24 (291­292)

Biskupi katoliccy uczcili

tu ,,Dziady" w twórczości literackiej

żaden z pisarzy ruskich. (...) Byl on

tlumnie podążali sluchać zlotoustego

zwracal się także Wlodzimierz Alek-

prawdziwym mistrzem, który nie tyl-

profesora. Największa sala na uni-

sandrow (1825­1894). W konkluzji

ko znal ducha rodowitej swej mowy,

wersytecie nie byla w stanie pomie-

pamięć tajnego biskupa

należy zauważyć, że doskonalym

jej tok oryginalny, ale zglębil wszel-

ścić chętnych. Nowość przedmiotu,

znawcą dziel Adama Mickiewicza byl

kie odcienie językowe". Jednak au-

jaskrawość w przekazie przeplatana

Jana Cieńskiego

ukraiński pisarz i historyk Mykola Ko-

tor ,,Historii Uniwersytetu Charkow-

cytatami Kollara, Puszkina i Mickie-

stomarow (1817­1885). W utworach

skiego" zaraz dodawal: ,,Artemowski

wicza, zachwycala mlodzież stu-

Wieczorem 27 listopada w katedrze lwowskiej przy oltarzu glównym

zmarnowal swój talent dobrowolnie:

dencką".

zostal umieszczony portret biskupa tajnego archidiecezji lwowskiej Jana

egoista, tchórz i karierowicz, piąl

Podobnie pod dużym wplywem

Cieńskiego (1905-1992), który nigdy tam nie slużyl jako pasterz. Z okazji

dziel Mickiewicza byl inny ukraiński

roku duszpasterskiego w tej archidiecezji, który byl poświęcony jego

pisarz z Charkowa ­ Lewko Boro-

osobie, arcybiskup Mieczyslaw Mokrzycki przewodniczyl mszy św. dzięk-

wykowski (1806­1889), który po stu-

czynnej, która zostala również wprowadzeniem w doroczne rekolekcje

diach na charkowskim uniwersytecie,

biskupów katolickich na Ukrainie oraz kaplanów archidiecezji lwowskiej.

gdzie doskonale poznal język polski,

obok wlasnych poezji tlumaczyl na

język ukraiński i rosyjski ,,Sonety

Krymskie" oraz ,,Farysa". Tlumacze-

nia, z wyjątkiem jednego sonetu, nie

zachowaly się do naszych czasów.

Poezje mickiewiczowskie byly tak-

że tlumaczone zarówno na język

ukraiński, jak i rosyjski przez innego

ukraińskiego romantyka Opanasa

Szpigockiego (1809­1889).

Piotr Gulak-Artemowski

Strona tytulowa kalendarza

W związku z powstaniem listo-

na 1808 r. dla charkowskiego

się do zaszczytów i odznaczeń: w

padowym w Polsce 1830­1831 i re-

kolegium. Tlumaczenie do-

orderach, zupelnie szczerze, wi-

presjami po jego zdlawieniu, utwory

konane z języka polskiego

dzial niemal szczęście. Poświęcil

Mickiewicza i innych polskich poetów

się profesurze, do której malo mial

często cytowal wybrane fragmenty

romantyków w Charkowie przez pe-

lej tajnej konsekracji u papieża Piu-

KONSTANTY CZAWAGA

powolania, a jeszcze mniej przygo-

dziel wileńskiego poety.

wien czas byly zabronione. Przez

sa XII. Ostateczną decyzję podjąl w

tekst i zdjęcia

towania. Talentu swego poetyckiego

Moda na język i literaturę polską

ponad 20 lat nie wolno bylo wspo-

tej sprawie papież św. Jan XXIII.

nie cenil wcale i traktowal go jako

wśród XIX wiecznych ukraińskich

minać o polskim poecie. Mimo to,

- Prymas Wyszyński wiedzial,

Metropolita lwowski przywital

niemal zabawkę, atoli jako profesor

poetów i pisarzy sprawila podniesie-

tlumaczenia oraz przepisaną poezję

że na nominację ks. Jana nie zgo-

obecnych biskupów greckokatolic-

nie narodowościowego i patriotycz-

dzi się wladza komunistyczna, stąd

kiej eparchii (diecezji) mukaczew-

nego ducha miejscowej ludności.

podniesienie biskupa zachowane

skiej sui iuris na Zakarpaciu, którzy

Miejscowi Polacy zrozumieli war-

zostalo w najglębszej tajemnicy,

uczestniczyli we wspólnej modlitwie.

tość wlasnych korzeni i tożsamo-

która przetrwala przez dwadzie-

Nie bylo nikogo z biskupów Ukraiń-

ści, mimo znacznych odleglości od

ścia pięć lat i ujawniona zostala

skiego Kościola greckokatolickiego,

stron ojczystych. Pod wplywem ro-

dopiero po jego śmierci ­ mówil abp

którzy będą też uczestniczyć we

mantyków na początku XX wieku w

Mokrzycki. ­ Byli jednak tacy ludzie,

wspólnych rekolekcjach.

Charkowie powstala polska szkola

którzy wiedzieli, chociażby dlatego,

Arcybiskup Mokrzycki w swojej

elementarna, na Moskalówce pol-

że wyświęcil ich na tajnych kaplanów.

homilii przybliżyl postać bpa Jana

skie gimnazjum, dwie polskie księ-

Oni również zachowali tę tajemnicę,

Cieńskiego, który przed pięćdziesię-

garnie, biblioteka i wydawnictwo,

nie zdradzając przed wladzą tajne-

ciu laty przyjąl w ukryciu święcenia

które dawaly możliwość jeszcze

go biskupa ­ zaznaczyl arcybiskup

biskupie, i którego dwudziestą piątą

większego poznania wlasnych ko-

Mokrzycki. Wśród wspomnianych

rocznicę śmierci będą niebawem

rzeni, jednak o tym już w następ-

kaplanów tajnie wyświęconych przez

wspominać. ­ On, jako mlody kaplan,

biskupa Cieńskiego byl obecny na

wówczas wikariusz w Zloczowie, sta-

nych opracowaniach.

mszy św. biskup pomocniczy archi-

nąl przed wielkim dylematem pozo-

diecezji lwowskiej Leon Maly.

stania w swej parafii, czy wyjechania

- Wspominam jego postać na

do Polski, jak to uczynilo wiele tysięcy

początku rekolekcji biskupich i ka-

ludzi po II wojnie światowej ­ mówil

plańskich, abyśmy dokonali daleko

arcybiskup Mokrzycki. ­ Wybór byl o

Jan Ornowski, ,,Bogaty Wirydarz" ­ strona tytulowa

idących porównań z naszą kaplań-

tyle trudniejszy, że cala jego rodzina

nie przynosil najmniejszej korzyści,

Mickiewicza przekazywano sobie

a jako rektor powszechną ściągnąl

w kopiach. Nawet ośmielano się je

na siebie niechęć".

drukować w charkowskich wyda-

Zalożenie uniwersytetu, przyby-

niach rosyjskojęzycznych, jednak

cie zagranicznych profesorów oraz

bez ukazania autora. Dopiero po

wizyta w mieście Adama Mickiewicza

1857 roku nastąpil renesans poezji

sprawily, że nowe europejskie ten-

Mickiewiczowskiej.

dencje romantyzmu znalazly podat-

Pierwszym takim pisarzem za-

ny grunt także w Charkowie. Na tej

chwycającym się tą poezją byl Mi-

plaszczyźnie mody, która szla z Pol-

chail Staryćkyj (1840­1904), który

ski i Rosji, pojawilo się w Charkowie

przetlumaczyl na język ukraiński wie-

kolo poetów romantyków, zalożone

le sonetów o milości, a przetlumaczo-

Tablica pamiątkowa Gulaka-

przez Izmaila Srezniewskiego (1812-

ne utwory z wielkim powodzeniem

Artemowskiego i Mickiewi-

1880), do którego jako wykladowcy

czytal na wieczorach poetyckich dla

cza na fasadzie dawnego

ską postawą i poslugą duszpaster-

opuścila te ziemie i rozproszyla się po

,,Studenci  wszystkich  wydzialów

znajomych i kolegów. Do poema-

uniwersytetu w Charkowie

ską ­ zaznaczyl arcybiskup Mokrzyc-

świecie. Podkreślil, że szykanowany i

ki. ­ Abyśmy w poczuciu obowiązku

poniżany przez wladze komunistycz-

i wolnego wyboru drogi kaplańskiej

ne ks. Jan Cieński trwal ze swymi

Dofinansowanie na zakup wózka inwalidzkiego

odpowiedzieli sobie na pytanie, czy

parafianami jako jeden z nielicznych

ja potrafię poświęcić wszystko dla

obrońców wiary i tradycji katolickiej

Wlodzimierz napisal wiele próśb

Fundacja Charytatywna Pomoc

Kościola, tak jak to uczynil biskup

na tych ziemiach. Kaznodzieja za-

o pomoc w sfinansowaniu wózka,

Polakom na Kresach im. ks. dra

Cieński. Wspominam również tę

uważyl, że pochodzący z hrabiowskiej

niestety bez skutku. Cena używane-

Mosinga zwraca się z serdeczną

wielce zaslużoną dla archidiecezji

rodziny Jan Cieński zostal skromnym

go sprzętu to ok.4 tys. PLN.

prośbą o pomoc dla podopiecznego

postać, abyśmy nigdy nie zapomnie-

księdzem Kościola katolickiego. Nie

li, że Stolica Apostolska pamiętala o

zmienil swoich politycznych zapatry-

fundacji ­ Wlodzimierza Ochockie-

Jeśli ktoś chcialby pomóc

zachowaniu ciąglości Kościola, dając

wań, na zawsze zostając wrogiem

go z Berdyczowa.

Wlodzimierzowi, prosimy o

nam ukrytego biskupa. Dzisiaj odda-

wladzy radzieckiej.

Wlodzimierz  kilkanaście  lat

wplaty na konto fundacji:

jemy mu najglębsze wyrazy szacun-

- Dlatego też 30 września 1967

temu zachorowal na cukrzycę. Źle

ku i podziwu, że wziąl na swoje ra-

roku, w prywatnej kaplicy prymasów

leczona choroba doprowadzila do

BGŻ BNP PARIBAS 23 2030

miona ten wielki krzyż odpowiedzial-

Polski w Gnieźnie ks. kard. Stefan

amputacji obu nóg. Wlodzimierz jest

0045 1110 0000 0222 0700

ności, że nie zdezerterowal i wytrwal

Wyszyński w imieniu Stolicy Apo-

z dopiskiem ­ ,,Wlodzimierz Ochocki".

na rencie, a wielkim ulatwieniem

do końca. To dzięki takim kaplanom

stolskiej konsekrowal ks. Jana Cień-

dla niego bylby wózek elektryczny.

przetrwal nasz Kościól. To dzięki

skiego na biskupa pomocniczego

Nasz podopieczny dostal jedynie

Andrzej Michalak

takim kaplanom ludzie rodzili się do

diecezji lwowskiej ­ wyjaśnil abp

stare, używane protezy oraz maleń-

Fundacja dra Mosinga

wiary i umierali dla nieba ­ podkreślil

Mokrzycki. Zaznaczyl, że wcześniej

ki wózek, pamiętający lata 70.

metropolita lwowski.

kard. Wyszyński zabiegal o przywi-