8
Przegląd wydarzeń
1629 stycznia 2018 nr 1 (293) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Prezentacja odnowionych fresków w kościele Jezuitów
Świat trzyma się na entuzjastach, na zapaleńcach, na ludziach nieobojętnych, na ludziach
otwartych na piękno. Wlaśnie takim czlowiekiem jest Pawel Boliński, profesor Akademii
Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie. Wlaśnie takimi są mlodzi konserwatorzy
z jego zespolu Ukraińcy i Polacy, którzy zajmują się konserwacją barokowej polichromii
ściennej w dawnym kościele ojców Jezuitów we Lwowie, obecnie cerkwi garnizonowej pw.
św. Piotra i Pawla. Wlaśnie takim czlowiekiem jest ojciec Stepan Sus, proboszcz parafii
garnizonowej, jeden z najważniejszych organizatorów prac remontowych i konserwator-
skich w tej świątyni. U wszystkich tych ludzi blyszczą oczy, kiedy zaczynają mówić o rato-
waniu i konserwacji zabytkowych XVIII-wiecznych fresków iluzjonistycznych, bardzo znisz-
czonych i zaniedbanych przez wiele dziesięcioleci.
Apostol narodów" i alegorie czterech
prof. Pawlowi Bolińskiemu i Michalowi
JURIJ SMIRNOW
stron świata. Na fresku przedstawio-
Michalskiemu jubileuszowe monety z
tekst i zdjęcia
ne są duże postacie kilkudziesięciu
herbem Lwowa.
Przypomnijmy pokrótce naszym
osób różnych ras i narodów zgrupo-
Prof. Pawel Boliński wysoko
Czytelnikom historię powstania tego
wanych dookola kuli ziemskiej. Tutaj
ocenil pracę calego zespolu konser-
unikatowego dziela sztuki. Otóż w
też napis laciński ,,Aby niósl Imię
watorów i jest pelen entuzjazmu co
1734 roku we lwowskiej świątyni oo.
moje przed narody i królów". Lącznie
do organizacji dalszych prac w 2018
Jezuitów wybuchl groźny pożar, któ-
jest to ponad 360 m˛ polichromii.
i następnych latach:
ry zniszczyl znaczną część starego
Tak imponujący wynik konserwa-
- Klasa zabytku i jego walory ar-
zdobienia i wyposażenia kościola.
torskiego sezonu 2017 roku postano-
tystyczne, również skala zniszczeń
Remont i odbudowa trwaly ponad 25
wiono uczcić uroczystą prezentacją
malowidel wymagają szczególnych
lat. Jednym z najważniejszych dziel
wykonanych prac. Z inicjatywy pro-
starań konserwatorów. Renowa-
powstalych w tym czasie byly fre-
boszcza ks. Stepana Susa, kapelana
cję prowadzimy wzorcowo, wedlug
ski iluzjonistyczne wykonane przez
wojskowego, do świątyni garnizono-
najnowszych technologii. W trakcie
utalentowanego artystę malarza
wej zaproszono wykonawców prac
prac okazalo się, że wcześniejsi
ks. Stepan Sus i prof. Pawel Boliński
Franciszka Ecksteina, absolwenta
konserwatorskich, honorowych gości
konserwatorzy dość swobodnie
rzymskiej Akademii Świętego Lu-
i ofiarodawców, a także dowództwo
podeszli do interpretacji malowidel
dziemy mogli skutecznie ukończyć te
- Dążymy do ratowania fresków
kasza. Artysta pochodzil z Brna na
lwowskiego garnizonu wojskowego.
i nawet w kilku miejscach zmienili
prace. Ten proces lączy też duchowo
Ecksteina i mamy nadzieję, że sku-
Morawach i byl już w swoim kraju i w
Wśród obecnych byli również przed-
szczególy i treść ikonograficzną. Na
Kościól ukraiński i Kościól polski. Od
tecznie zakończymy prace konser-
calym Imperium Habsburgów sze-
stawiciele MKiDN, Konsulatu Gene-
przyklad, skorygowaliśmy przedsta-
samego początku potrzebowaliśmy
watorskie do 2022 roku powiedzial
roko znanym i cenionym mistrzem.
ralnego RP we Lwowie, lwowskiej
wienie slonia i innych atrybutów po-
fachowców konserwatorów i takich
ks. Stepan Sus. Pod kierownictwem
W latach 1739-1741 ozdobil poli-
obwodowej i miejskiej administracji,
staci alegorycznych. Zamiast slonia
fachowców znaleźliśmy w Polsce.
profesora Pawla Bolińskiego zorga-
chromią sklepienie nawy glównej.
Lwowskiej i Krakowskiej Akademii
byl namalowany jakiś potwór. Teraz
Razem robimy to wszystko ku więk-
nizowano i nauczono precyzyjnych
Powstaly freski ,,równie kolosalnych
Sztuk Pięknych. Zaproszono ukraiń-
sloń znów na swoim miejscu. Uda-
szej chwale Bożej dodal kapelan.
prac konserwatorskich grupę uta-
rozmiarów, jak śmialej kompozycji
skie i polskie media.
lo się też odnaleźć portret samego
Przedstawiciel polskiego MKiDN
lentowanych polskich i ukraińskich
i wybornego wykonania".
Kapelan ks. Stepan Sus podzię-
Ecksteina. Nas zaintrygowala po-
Michal Michalski odczytal list profe-
studentów i absolwentów ASP, któ-
Po II wojnie światowej kościól
kowal wszystkim, którzy zajmowali
stać Europejczyka w bialej peruce
sora Piotra Glińskiego, wicepremiera
rzy od 2013 roku pracują w świątyni
byl zamknięty i przekazany na ma-
się konserwacją malowidel, sponso-
wśród Indian. Podczas wcześniej-
i ministra kultury i dziedzictwa naro-
garnizonowej. Trzy lata temu, kiedy
gazyn książkowy. Dopiero od 2012
rom, ofiarodawcom, polskiemu Mini-
szych naszych wyjazdów na Mora-
dowego Rzeczypospolitej Polskiej. W
Ukraina przeżywala trudne czasy,
roku świątynia znów pelni funkcje
wy i zbadania malowidel Ecksteina
liście m.in. zaznaczono: ,,Ten kościól
sakralne. Przez wiele lat freski byly
w morawskich kościolach i palacach,
jest chlubą XVII-wiecznej architektu-
zalewane wodą opadową przez
udalo się nam zobaczyć dobrze za-
ry Lwowa. Iluzjonistyczne malowidla
dziurawy dach kościola, co dopro-
chowany autoportret mistrza. Ten w
Franciszka Ecksteina są cennym
wadzilo do zniszczenia dużych po-
kościele Jezuitów bardzo przypo-
przykladem sztuki XVIII wieku. Pra-
wierzchni malowidel oraz mocnego
mina morawski. Odnowiliśmy 360
ce konserwatorskie w tej świątyni
zasolenia calej powierzchni. Rów-
m˛ malowidel, ale plafon calej nawy
są modelowym przykladem wspól-
nież wcześniejsze XIX i XX-wieczne
glównej to 1000 m˛, a trzeba jesz-
pracy naszych narodów i nie tylko w
renowacje polichromii, polegające
cze doliczyć ściany prezbiterium,
plaszczyźnie konserwatorskiej. Są
na calkowitym przemalowaniu ma-
kaplice boczne, empory. Otóż cala
to obiekty wspólnego dziedzictwa.
lowidel Ecksteina, doprowadzily do
powierzchnia jest olbrzymia i na nas
Osiągnięcia fachowców są możliwe
częściowej zmiany kolorystyki i cal-
czeka jeszcze praca w ciągu wielu
tylko dzięki ogromnemu zaangażo-
kowitego utracenia ich charakteru.
lat. Zachowane malowidla zostaly
waniu miejscowej spoleczności, pa-
Otóż przed zespolem konser-
oczyszczone i zakonserwowane
rafii. Bez życzliwości wladz miejskich
watorów i gospodarzami świątyni
wspólczesnymi metodami, dotar-
Lwowa i obwodu lwowskiego i wspar-
powstalo niezwykle trudne, ale też
liśmy do autentycznych fresków
cia Konsulatu Generalnego RP to
ambitne zadanie, mianowicie nie
Franciszka Ecksteina. Planujemy
wszystko nie byloby możliwe. Praca
tylko uratować bardzo zniszczoną
też dalsze ksztalcenie mlodych
grupy konserwatorów przerodzila się
polichromię, ale i przywrócić jej pier-
uczestników naszego zespolu. Być
w stalą wspólpracę Lwowskiej ASP
wotny charakter oryginalu pędzla
może zorganizujemy w zimowych
i Krakowskiej ASP im. Jana Matejki.
Franciszka Ecksteina. Prace rozpo-
miesiącach wyjazd do Rzymu, na
Jest to przyklad ratowania wspólne-
częto jeszcze w 2015 roku. Na ta-
Akademię Sztuk Pięknych Świętego
go dziedzictwa wielokulturowej Rze-
kie przedsięwzięcie potrzebne byly
Lukasza. Chcemy poznać malowidla
czypospolitej, bezcennego zabytku
znaczne koszty. Udalo się pozyskać
iluzjonistyczne wybitnych mistrzów
kultury Polski i Ukrainy oraz wszyst-
fundusze z różnych źródel. Kon-
wloskich, nauczycieli Franciszka
kich narodów zamieszkujących ob-
serwację fresków finansuje parafia,
Ecksteina i innych polskich czy pra-
szar dawnej RP. Pragnę podkreślić
sponsorzy, dobroczyńcy oraz pol-
cujących w Polsce artystów malarzy
gotowość dalszego merytorycznego
skie Ministerstwo Kultury i Dziedzic-
XVIII wieku.
i finansowego wsparcia kolejnych
twa Narodowego i Malopolski Urząd
Prace konserwatorskie w daw-
przedsięwzięć na tej drodze, zarów-
Wojewódzki. Dzięki temu udalo się
nym kościele oo. Jezuitów to tylko je-
no w kościele Jezuitów, jak i w innych
systematycznie i metodycznie reali-
den z przykladów wspólnych dzialań
zabytkach Lwowa. W podziemiach
zować plan ratowania tak cennych
sterstwu Kultury i Dziedzictwa Naro-
zespolów konserwatorskich polsko-
tej świątyni spoczywają prochy het-
nie byliśmy pewni, czy będziemy
malowidel.
dowego, Konsulatowi Generalnemu
ukraińskich na terenie Lwowa. Sezon
mana Stanislawa Jablonowskiego,
mogli kontynuować prace konserwa-
Na razie poddano konserwacji
RP we Lwowie. Ks. Sus podkreślil, że
już jest zakończony, najwyższa pora
a teraz jest to świątynia garnizonowa
torskie, ale z pomocą przyszli nasi
zachowaną polichromię na emporach
dąży do tego, by przywrócić świątyni
ocenić tegoroczne osiągnięcia i ulo-
ukraińskich sil zbrojnych".
polscy przyjaciele. Pomoc finansową
i przystąpiono do gruntownego odno-
dawny blask, dawną świetność, ura-
żyć plany na rok 2018. Postaramy
Zastępca przewodniczącego
ofiarowalo polskie MKiDN i Urząd
wienia wielkiej kompozycji nad prezbi-
tować mocno zniszczone zabytkowe
się informować naszych czytelników
Rady miasta Lwowa Andrij Moska-
Marszalkowski Województwa Malo-
terium w nawie glównej. Są to freski
i historyczne dziela sztuki, zachować
również o innych pracach renowa-
lenko odznaczyl pomoc i zaangażo-
polskiego. Teraz jesteśmy pewni, że
przedstawiające scenę ,,Święty Pawel
duch starej świątyni.
cyjnych w naszym mieście.
wanie polskich fachowców i wręczyl
dzięki Bogu i naszym sąsiadom bę-
