17

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 16­29 stycznia 2018 nr 1 (293)

Marcin Zieniewicz:

Moją pasją jest Europa Środkowo-Wschodnia

Z kierownikiem Wydzia-

Na Litwie jest Pan już od

lu Konsularnego Ambasa-

pól roku. Jak Pan odbiera

dy RP na Litwie, konsulem

ten kraj?

Litwę odbieram bardzo pozy-

MARCINEM ZIENIEWICZEM

tywnie, choć muszę przyznać, że na

rozmawiala ILONA LEWAN-

razie bardzo malo podróżowalem po

DOWSKA.

kraju. Odbieram ją jako kraj dobrze

rozwinięty. Przekonalem się, że w

Jak wyglądają święta dy-

bardzo wielu dziedzinach życia wy-

plomatów? Czy praca w Wy-

korzystywane są technologie IT, któ-

dziale Konsularnym ozna-

re może w Polsce nie są jeszcze tak

cza, że trzeba obchodzić

szeroko stosowane. Z drugiej stro-

Boże Narodzenie z dala od

ny wobec Litwy odczuwam bardzo

rodzinnego domu?

Nasze święta wyglądają bardzo

duży sentyment, co wynika przede

różnie. Na pewno nie zawsze udaje

wszystkim z zainteresowania jej hi-

się być w święta z rodziną. Ja aku-

storią. Na pewno jest to kraj, który

rat w tym roku Boże Narodzenie

chcialbym lepiej poznać. Oczywiście,

spędzilem z bliskimi w Warszawie,

wszędzie spotykam bardzo serdecz-

ale nie jest to regula. W ciągu ostat-

nych, otwartych ludzi. Jeśli chodzi o

nich lat zdarzalo mi się świętować

mieszkających tu Polaków, to chyba

w konsulacie. Nie oznacza to, że

najbardziej zaskakuje mnie nie tylko

nie są to święta rodzinne. W takich

aktywność, ale także różnorodność

sytuacjach zwykle staramy się za-

sfer dzialania środowiska polskiego.

Marcin Zieniewicz (od lewej) i prof. Krzysztof Szwagrzyk podczas wizyty w Tuskulanum

praszać rodzinę do miejsca, gdzie

Na pewno cieszy mnie ogromna kre-

jak najwięcej informacji. Pomagali

w czasach carskich migrowalo, ani z

nym wrażeniem tego miejsca. To

pracujemy.

atywność mlodego pokolenia.

nam ukraińscy archeolodzy, polskie

tego, jak wielką rolę odgrywali jako

bardzo poruszające kolumbarium i

Wielu Polaków, przyjeż-

Czy widzi Pan pewne ob-

i ukraińskie instytucje państwowe, a

wykwalifikowana kadra. To pozwolilo

wspaniala ekspozycja historyczna.

dżając na Litwę, odwiedza

szary, w których chcialby

także niezastąpieni polscy harcerze

mi zrozumieć również historie wielu

Zarówno nam, jak i stronie litewskiej

miejsca związane z historią

Pan szczególnie się zaanga-

ze Lwowa i bardzo wiele zaangażo-

polskich rodzin, które nigdy stamtąd

zależy na przywróceniu imion i na-

wlasnych przodków. Nazwi-

żować? Czy jako konsul ma

wanych osób. Udalo się doprowadzić

nie wyjechaly. Ale tego wszystkiego

zwisk tym, w tej chwili w większości

sko sugeruje, że może być

Pan plany na 2018 rok?

do stworzenia kwatery wojskowej w

dowiedzialem się dopiero po wyjeź-

anonimowym, ofiarom.

Pewne plany mam, najważ-

tak również w Pana przy-

miejscowości Mościska, gdzie odbyly

dzie z Ukrainy, gdzie przez 10 lat pra-

niejsze jest oczywiście sprostanie

Mialam okazję już prze-

padku...

się dwa uroczyste pogrzeby w 2015

cowalem w konsulacie we Lwowie.

Korzenie mojej rodziny po ojcu

wszystkim wyzwaniom, które przed

konać się o tym, że zna

i 2016 r. Lącznie pochowanych zo-

rzeczywiście wywodzą się z tere-

nami stoją. Wydaje mi się, że tak,

Kiedy Pana rodzina prze-

Pan litewski. Czy zacząl

stalo tam ok. 130 żolnierzy.

nów dawnego Wielkiego Księstwa

jak każdy konsul, chcialbym przede

niosla się do centralnej Pol-

Pan uczyć się tego języka

Litewskiego, o czym dowiedzialem

wszystkim angażować się w najważ-

Czy udalo się ich zidenty-

ski?

w ramach przygotowań do

Moi przodkowie wyjechali do-

się stosunkowo niedawno. Tak cza-

niejsze inicjatywy i projekty spolecz-

fikować, czy pozostają nie-

wyjazdu na Litwę, czy może

kladnie 100 lat temu, gdy odrodzila

sem się zdarza, że ze względu na

ności polskiej, na pewno priorytetem

znani?

wcześniej?

Na poziomie badań DNA udalo

się niepodlegla Polska. Przyjechali

Dużo wcześniej. Wiązalo się to

różne koleje losu, pamięć o historii

jest oświata. Na pewno chcialbym

się potwierdzić tożsamość jedne-

do krewnych w Warszawie i tak roz-

z moimi studiami. Interesowalem się

rodziny się zatraca. Ja dzieje swojej

wsluchiwać się w opinie środowiska,

go żolnierza. Zostal pochowany w

począl się nowy etap w dziejach na-

glównie Litwą, Ukrainą i Bialorusią

rodziny nadal poznaję. Jej ślad gubi

poznawać problemy. Jeśli chodzi

rodzinnej miejscowości na Podkar-

szej rodziny.

i rozpocząlem naukę tych języków.

się gdzieś w polowie XIX w. na No-

o moje osobiste refleksje, wydaje

paciu, w obecności rodziny swojej

Nie ukrywam, że z litewskim szlo mi

wogródczyźnie, ale jest też epizod

mi się, że należy próbować wyjść z

Pana pasje historyczne

siostry. Znaleźliśmy ok. 20 nieśmier-

najtrudniej. Uczylem się go również

związany z Wileńszczyzną. Przez

pewnymi wydarzeniami kulturalnymi

ujawnily się także w wyborze

telników. Próbowaliśmy je odczytać,

po studiach, we Lwowie, gdzie zna-

kilka lat mój pradziadek mieszkal

poza Wilno, do miejscowości, gdzie

pierwszego kierunku stu-

potem szukać krewnych, wykorzy-

lazlem nauczycielkę litewskiego. Te-

w Rudnikach i wlaśnie tam urodzili

dostęp do kultury polskiej jest o wiele

diów...

stując tradycyjne metody, ale także

Tak. Chcialem być archeolo-

raz oczywiście nie jest to taka zna-

się jego synowie, w tym także mój

trudniejszy. Oczywiście, w tym roku,

media spolecznościowe. Do kilku

giem. Moją przygodę z archeologią

jomość języka, jakiej bym chcial, ale

dziadek.

gdy obchodzimy 100-lecie odzy-

rodzin udalo nam się dotrzeć.

zakończylem jednak na poziomie

mam nadzieję, że będąc na Litwie,

skania niepodleglości przez Polskę,

Czego jeszcze dowiedzial

licencjatu. Ostatecznie poszedlem

uda mi się mój litewki doszlifować.

szczególnie ważna będzie pamięć o

Przyjechal Pan na Litwę

się Pan, poszukując swoich

za inną pasją. Wybralem Studium

naszej historii, troska o miejsca pa-

w czasie, gdy zaczyna tutaj

Czy w czasie tego pobytu

korzeni?

Europy Wschodniej na Uniwersy-

Pod koniec XIX w. moja rodzina

mięci. W tej sprawie również będzie-

prace poszukiwacze Insty-

na Litwie odwiedzil już Pan

tecie Warszawskim. Zawsze bylem

przeniosla się z Nowogródczyzny na

my chcieli rozszerzać dzialalność. W

tut Pamięci Narodowej. Czy

Rudniki?

zafascynowany naszym regionem

Bylem tam zupelnie przypadko-

tereny dzisiejszej Ukrainy, nad Dniepr,

roku przyszlym chcemy opublikować

w tych dzialaniach również

Europy, jego historią, kulturą, intere-

wo. Nie zabiegalem o to, ponieważ

do miasteczka Kamieńskie. W cza-

w internecie uzupelniony katalog

będzie Pan towarzyszyl?

Mialem już okazję spotkać w

sowala mnie polityka.

skupiam się przede wszystkim na

sach carskich byl to ośrodek hutnic-

miejsc pamięci narodowej na Litwie,

Wilnie moich starych przyjaciól,

pracy, a swoje osobiste sprawy i za-

twa żelaza i przemyslu kolejowego,

który nadal będzie rozbudowywa-

Wydaje się jednak, że nie

którzy tym razem przyjechali, by

interesowania zostawiam na później.

który rozbudowal polski przedsiębior-

ny. Dalej będziemy troszczyć się o

pożegnal się Pan do końca

prowadzić prace poszukiwawcze na

Tuż przed 1 listopada bylem w rejo-

ca Ignacy Jasiukowicz. Większość

Rossę, ale mam nadzieję, że uda

z archeologią. Widać to bylo

Litwie. Cieszy mnie szczególnie to,

nie solecznickim z przedstawicielami

wyspecjalizowanej kadry stanowili w

się nam, we wspólpracy z innymi

zwlaszcza w czasie Pana

że już można mówić o bardzo pozy-

samorządu. W Bialej Wace dowie-

tych zakladach Polacy, pochodzący

instytucjami polskimi i litewskimi,

pracy we Lwowie...

tywnych wynikach tych poszukiwań.

Rzeczywiście, wspólnie z grupą

dzialem się, że pojedziemy również

zresztą często z Wileńszczyzny czy

przeprowadzić renowację niektórych

To wszystko jest możliwe dlatego,

moich przyjaciól z różnych instytucji

do Rudnik a stamtąd do Puszczy

Grodzieńszczyzny. Sam Jasiukiewicz

nagrobków również na pozostalych

że zachowala się pamięć ludzka. Po

rozpoczęliśmy realizację bardzo du-

Rudnickiej. Byla to dla mnie wspa-

urodzil się w Kownie, a dorastal w Wil-

nekropoliach wileńskich.

pierwszych artykulach mówiących

żego projektu poszukiwania miejsc

niala niespodzianka.

nie. Jako dyrektor Poludniowo-Rosyj-

źródlo: kurierwilenski.lt

o poszukiwaniach IPN naplynęlo

pochówku żolnierzy Wojska Polskie-

skiego Dnieprowskiego Towarzystwa

do ambasady kilka bardzo cen-

go z Armii ,,Karpaty" poleglych we

Metalurgicznego przez 25 lat swojej

Roczniki kuriera galicyjskiego

nych informacji od mieszkańców

wrześniu 1939 r. Poleglo wówczas

pracy w Kamieńskiem doprowadzil

i Polaka Malego do nabycia w naszej redakcji

Wileńszczyzny. Na pewno sprzyja

okolo 1500 żolnierzy, spośród któ-

nie tylko do rozbudowania zakladu,

temu również bardzo dobra wspól-

rych większość spoczywala, a nie-

ale również miasta. To wlaśnie z

praca między IPN a Centrum Ba-

stety część nadal spoczywa, w miej-

tych zakladów mój pradziadek zostal

dania Ludobójstwa i Ruchu Oporu

scach walk, gdzie byli grzebani przez

skierowany na kilka lat do Rudnik w

Mieszkańców Litwy. Prowadzone są

miejscową ludność. W ramach tego

związku z pracą w przedsiębiorstwie

już bardzo zaawansowane rozmowy

projektu najpierw mlodzi historycy

eksploatacji lasu, czyli zapewne po

o wspólpracy w sprawie identyfika-

przeprowadzili kwerendę, wytypowali

prostu tartaku. Byl tam księgowym.

cji ofiar systemu komunistycznego,

miejsca walk, które następnie nanie-

Badając historię wlasnej ro-

Zawiadamiamy, że w redakcji są do nabycia kompletne oprawione roczniki

dotyczące m.in. ofiar pochowanych

śliśmy na mapę obecnej Zachodniej

dziny, bardzo dużo dowiedzialem

Kuriera Galicyjskiego z lat 2007-2016, a również roczniki Polaka Malego z

w Tuskulanum. Muszę podkreślić,

Ukrainy, a potem w teren ruszyli

się o historii Polaków, która w tym

lat 2012-2016. Cena roczników na Ukrainie po 300 UAH za jeden, a z wysyl-

że w czasie naszej wizyty z prof.

nasi wolontariusze, którzy przeszli

wymiarze byla dla mnie calkowitym

ką do Polski ­ 100 PLN za jeden.Osoby zainteresowane prosimy o kontakt:

Krzysztofem Szwagrzykiem i pra-

ok. 40 miejscowości, doslownie pu-

odkryciem. Wcześniej nie zdawalem

Natalia Kostyk, tel.: +38 /0342/ 54 34 61

cownikami IPN byliśmy pod ogrom-

kając od domu do domu, by zebrać

sobie sprawy z tego, jak wielu z nich

e-mail: nataliakostyk@wp.pl