4

Przegląd wydarzeń

30 stycznia­12 lutego 2018 nr 2 (294) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Finisaż wystawy

Historia Muzeum

Muzeum książąt Lubomirskich. książąt Lubomirskich

Nie/zapomniana historia"

We Lwowskiej Narodowej Galerii sztuki im. B. G. Woź-

nickiego 19 stycznia odbyl się finisaż wystawy ,,Muzeum

Książąt Lubomirskich. Nie/zapomniana historia". Jest

to prezentacja obrazów, wchodzących w przeszlości

w sklad kolekcji Muzeum Lubomirskich, stanowiącego

część Zakladu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie.

Wiktoria Malicka

miniatur, rzeźb, broni oraz rysunków

opracowala

dawnych mistrzów, w tym Albrechta

WIKTORIA MALIcKA

Dürera i Rembrandta Harmenszo-

pelnomocniczka Zakladu

ona van Rijna. W zawartym poro-

Narodowego

zumieniu ustalono, że część przy-

im. Ossolińskich we Lwowie

szlej siedziby Ossolineum zostanie

przystosowana na przyjęcie kolekcji

Intencją Józefa Maksymiliana

Lubomirskiego. ,,Część ta ­ glosi pa-

Ossolińskiego ­ zalożyciela Zakladu

ragraf 3 ­ i zawarte w niej przedmio-

Narodowego im. Ossolińskich ­ bylo

ty nosić będą na wieczne czasy imię

utworzenie instytucji mającej wspie-

Musaei Lubomirsciani". Postano-

rać Polaków w zachowaniu wlasnej

wiono również oddać Lubomirskim

tożsamości i zaszczepić w nich wolę

zwierzchnictwo nad Fundacją, po-

nieustannego starania się o odzy-

przez powierzenie im dziedzicznego

skanie niepodleglości. Ossolineum

stanowiska Kuratora Literackiego,

powstalo bowiem w wyjątkowo

pod warunkiem utworzenia przez

trudnym dla Polski czasie. W 1795

nich Majoratu ­ Ordynacji Przewor-

r. Rzeczpospolita Obojga Narodów

skiej, która dotować miala dzialal-

przestala istnieć, a wraz z nią pol-

Na wystawę tę zlożyla się nie-

mirskich w Zakladzie Narodowym im.

ność powstającego Muzeum.

skie instytucje kulturalno-naukowe.

ANNA GORDIJEWsKA

wielka część obrazów, rzeźb i pasteli

Ossolińskich. Obiekty te zostaly wpi-

Polacy aż do 1918 r. żyli pod pano-

tekst

waniem carów Rosji, królów pruskich

pochodzących albo zlożonych w depo-

sane do Księgi Wplywów Muzeum

Funkcjonowanie Muzeum

ALEKsANDER KUŚNIERZ

i cesarzy habsburskich. Literatura i

Książąt Lubomirskich

zycie do Muzeum im. ks. Lubomirskich

Lubomirskich i tylko część tych de-

zdjęcia

W 1869 r. kolekcje Henryka Lu-

sztuka okazaly się skuteczniejszym

Zakladu Narodowego imienia Osso-

pozytów przekazano do galerii. Dużo

bomirskiego zostaly sprowadzone z

sposobem zachowania świadomo-

Uroczystemu zamknięciu wer-

lińskich. W większości są to portrety,

portretów osobistości polskich ze

Przeworska do Lwowa i na początku

ści narodowej niż dzialania politycz-

nisażu towarzyszyla prezentacja

przede wszystkim zalożycieli Zakladu,

zbiorów Muzeum Lubomirskich trafilo

lat 70. XIX w. Muzeum zostalo otwar-

ne, czy militarne.

katalogu. W spotkaniu wzięli udzial

czlonków ich rodzin, jego dyrektorów,

do galerii przez Muzeum Historyczne

te dla publiczności. Obiekty ekspono-

Na siedzibę Zakladu wybral

dyrektorzy: Lwowskiej Galerii Obra-

kustoszy i pracowników. Pokaźną

m. Lwowa. Ostatni raz w 1983 roku.

wano w Galerii Obrazów, Zbrojowni

Ossoliński Lwów, który po I rozbiorze

zów ­ Taras Wozniak oraz Zakladu

część kolekcji Muzeum Lubomirskich

Spadkobierczynią Ossolineum

oraz Dziale Historyczno-Pamiątko-

Polski przypadl Austrii. Wybór ten byl

Narodowego im. Ossolińskich we

po wojnie zostala biblioteka im. W.

stanowią portrety osobistości polskich

wym. Organizowano wystawy, wy-

zrozumialy. W zaborze austriackim

Wroclawiu ­ Adolf Juzwenko, kon-

Stefanyka we Lwowie, która rów-

(w tym autoportrety malarzy polskich).

dawano przewodniki i katalogi. Ze

Polacy, a także Ukraińcy i Żydzi,

sul generalny RP we Lwowie Rafal

nież przekazala galerii caly szereg

Na wernisaż zostaly wybrane portrety

zbiorami grafiki badacze mogli się

mieli większe możliwości rozwoju. W

Wolski wraz z przedstawicielami

obiektów pochodzących zarówno ze

najważniejszych i najbardziej zaslu-

zapoznać w Gabinecie Rycin.

1817 r. cesarz Franciszek I odnowil

placówki dyplomatycznej, dyrekto-

zbiorów Muzeum Lubomirskich, jak

żonych dla Polski osób. Ukazując

Zbiory powiększaly się glównie

we Lwowie Uniwersytet. Zezwolil

rzy lwowskich muzeów, milośnicy

ze zlożonych tam w depozycie dziel

dzięki darom. Największymi byly:

także na utworzenie uniwersyteckiej

sztuki ze środowiska ukraińskiego

z kolekcji Biblioteki Pawlikowskich

kolekcja Gwalberta Pawlikowskiego

katedry języka polskiego i literatury

i polskiego.

oraz z Biblioteki Fundacji hr. Bawo-

(25000 grafik i rysunków, przeka-

polskiej, której program, na polece-

Wystawa zostala przygotowana

rowskiego.

zana w 1921 r.), kolekcja 243 obra-

nie cesarza, mial przygotować J. M.

przez kustosza Lwowskiej Galerii

Nasza galeria stala się pewnego

zów zgromadzonych przez Luka-

Ossoliński. Dla pelnej realizacji tego

Sztuki Igora Chomyna oraz pelno-

rodzaju beneficjentem Muzeum im.

sza Dąmbskiego (1929 r.) i zespól

zadania, koniecznym bylo zorgani-

mocniczkę Zakladu Narodowego im.

książąt Lubomirskich. Z tych zbio-

grafiki europejskiej z zapisu Leona

zowanie biblioteki, której akt funda-

rów pochodzą takie dziela jak: Św.

Ossolińskich we Lwowie Wiktorię

Pinińskiego (1939 r.). Na początku

cyjny cesarz Franciszek I zaaprobo-

Piotr uzdrawia paralityka Bernarda

Malicką. Ideą przygotowanej wysta-

II wojny światowej kolekcje Muzeum

wal 4 czerwca 1817 r.

Strozziego, Portret astronoma Marka

wy jest chęć udostępnienia publicz-

wzbogacaly się poprzez depozyty i

Plany Ossolińskiego sięgaly da-

Igor chomyn

dary osób prywatnych, stowarzyszeń

leko. Chcial, by Fundacja przez nie-

Basaitiego, Ukrzyżowanie Wolfganga

ności dziel pochodzących z jednej

oraz instytucji lwowskich.

go powolana (na którą skladaly się

Krodela, Portret Henryka Lubomir-

kolekcji, a także stworzenie możliwo-

różnorodność kolekcji Muzeum Lu-

biblioteka i wydawnictwo), stala się

skiego Angeliki Kauffmann, Portret

ści poglębienia specjalistycznej wie-

bomirskich pokazujemy też portrety

narodową instytucją naukowo-kultu-

Muzeum Książąt

Katarzyny Starzeńskiej François

dzy o zbiorach Zakladu Narodowego

przedstawicieli innych narodowości

ralną, i wiedzial, że powiększona o

Lubomirskich w czasie

Gérarda, Portret Joachima Murata

imienia Ossolińskich.

zamieszkalych w Galicji jak również

zbiory sztuki będzie miala większy

II wojny światowej

Wydarzenie odbywalo się w

pędzla Jeana Babtista Wicara.

malarstwo rodzajowe i historyczne

Muzeum przestalo istnieć w

wplyw. Zdawal sobie jednak sprawę,

ramach jubileuszu 200-lecia Osso-

Jeden z najslynniejszych obrazów

artystów polskich i europejskich.

1940 r., w czasie II wojny światowej,

że instytucję taką uda mu się stwo-

w naszych zbiorach U Lichwia-

lineum. W styczniu wystawa przyje-

Dokąd trafily zbiory dziel

rozwiązane przez wladze sowieckie,

rzyć pod warunkiem, iż zbiory i środ-

rza francuskiego malarza Geoges

dzie do Wroclawia i będzie ekspono-

sztuki Muzeum Książąt Lu-

które od 1939 do 1941 r. okupowaly

ki na jej utrzymanie plynąć będą od

wana w gmachu glównym Zakladu

de Latoura, pochodzący z Galerii

bomirskich Zakladu Naro-

Lwów. Wszystkie zbiory i depozyty

jak najliczniejszego grona ofiarodaw-

Narodowego im. Ossolińskich.

Dąbskich, również trafil do galerii z

dowego im. Ossolińskich po

utracily status zbiorów prywatnych i

ców. Dla swej inicjatywy postanowil

Muzeum Lubomirskich.

1939 roku?

zostaly przymusowo upaństwowio-

zdobyć poparcie polskich elit.

Zaklad Narodowy imienia Osso-

Pierwsze przekazy do galerii za-

Rozmowa

ne. Rysunki, grafiki i fotografie zo-

Najważniejszym krokiem w tych

lińskich odegral i nadal odgrywa

częly naplywać w lipcu 1940 r. i trwa-

z IGOREM HOMyNyM

staly przeniesione do gmachu bylej

zabiegach byl uklad podpisany 25

niezastąpioną rolę w ksztaltowaniu

ly do końca maja 1941 r.

glównym inwentaryzatorem,

Biblioteki Baworowskich i stworzyly

grudnia 1823 roku z księciem Hen-

narodowej świadomości Polaków.

W sumie do galerii przekaza-

kustoszem Lwowskiej

razem ze zbiorami skonsolidowany-

rykiem Lubomirskim, reprezentan-

Lwowska Galeria Sztuki jest otwarta

no ponad 600 dziel sztuki polskich i

Galerii Sztuki

mi z innych fundacyjnych bibliotek i

tem wielkiego i bogatego rodu oraz

dla wspólpracy z tak szacowną insty-

europejskich autorów, w tym obrazy,

muzeów ­ Wydzial Sztuki Akademii

znakomitym znawcą i kolekcjonerem

tucją jak Ossolineum. Świadectwem

akwarele i pastele, rzeźby, rysunki.

Jakie dziela można bylo

Nauk USSR. Malarstwo, rzeźbę,

dziel sztuki. Uklad ten dawal szansę

tego są wspólnie organizowane

Jesienią 1939 r. mieszkańcy Lwowa,

obejrzeć na wystawie, która

sztukę użytkową i zbiory numizma-

zbudowania instytucji stabilnej eko-

wystawy. W tym ­ ta wystawa, po-

w nadziei zachowania od zniszczenia

byla eksponowana w Lwow-

tyczne podzielono między lwowskie

nomicznie, o szerokim profilu groma-

święcona jubileuszowi dwóchsetlecia

swoich kolekcji artystycznych i pamią-

muzea: Państwową Galerię Obra-

dzenia. Zbiory zgromadzone przez

skiej Galerii sztuki od paź-

zów, Muzeum Historyczne i Muzeum

powstania Zakladu Narodowego im.

rodzinę Lubomirskich skladaly się z

tek historycznych, masowo skladali

dziernika do końca stycz-

Etnograficzne. Lącznie do muzeów

bezcennych muzealiów: malarstwa,

Ossolińskich.

ich w depozycie do Muzeum Lubo-

nia?