img
5
www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 30 stycznia­12 lutego 2018 nr 2 (294)
gwiazda Betlejemska nad Strzelczyskami
lwowskich trafilo ok. 19 000 ekspo-
natów muzealnych.
W 1941 r. Lwów zostal zajęty
,,Jeżeli ktoś chce zobaczyć prawdziwie polskie przeżywanie
przez hitlerowskie Niemcy. W 1944 r.,
wycofując się ze wschodniego frontu,
świąt bożonarodzeniowych musi przyjechać do strzelczysk" ­
wywieźli oni część zbiorów Muzeum
(a także Biblioteki Ossolineum) do
uslyszalem z ust strażaków z Zielonej Góry, którzy 28 stycznia
Krakowa, a potem na wschodnie te-
zagościli do wspomnianej wsi kolo Mościsk.
reny III Rzeszy, które po 1945 r. we-
szly w sklad Polski. Odnalezione po
wojnie przez Polaków, staly się czę-
rzenie w Strzelczyskach przeroslo
KONSTANTY CZAWAGA
ścią reaktywowanego we Wroclawiu
wszelkie moje wyobrażenie. O tych
tekst i zdjęcia
Ossolineum.
Jaselkach już wiedzieliśmy, jak byli-
Do lipca 1941 r. Ossolineum
Doroczne Jaselka w tej polskiej
śmy tutaj w sierpniu. Zostaliśmy za-
posiadalo cenną kolekcję rysunków
wsi zgromadzily prawie wszystkich
proszeni i czekaliśmy na ten dzień i
Albrechta Dürera ­ znakomitego nie-
mieszkańców ­ doroslych i dzieci, a
nie moglo nas tutaj zabraknąć. Ale to,
mieckiego artysty epoki renesansu.
także zacnych gości z Kijowa, Lwo-
co zobaczyliśmy, to żadna szkola w
Przekazal je Henryk Lubomirski ­ ku-
wa oraz z Polski. Imprezę w szkole
Polsce by się nie powstydzila takiego
rator literacki Zakladu Narodowego.
poprzedzila msza św. w kościele pa-
występu. Natomiast tutaj brak slów.
Po zajęciu Lwowa przez Niemców w
rafialnym, którą odprawil proboszcz
Przyjechaliśmy wczoraj, zostaliśmy
lipcu 1941 r. obiekty te zostaly skonfi-
ks. Mieczyslaw Frytek. Obecni byli:
zaproszeni na nocleg. Ludzie przyj-
skowane i przekazane w ręce Adolfa
konsul generalny RP we Lwowie Ra-
mowali nas bardzo serdecznie, jak
Hitlera. Po wojnie zbiór ten nie po-
mówi polskie przyslowie: Czym chata
wrócil do Ossolineum. Obecnie ry-
fal Wolski i konsul Marian Orlikowski,
sunki te są rozproszone w galeriach
bogata, tym rada. Coś wspanialego!
prezes Partii Polaków Ukrainy Stani-
i muzeach Europy i Ameryki Pól-
slaw Kostecki, wiceprezes Związku
Leszek Rysak wspomnial, że
nocnej oraz w rękach prywatnych.
Przedsiębiorców Polaków Ukrainy
z zeszlym roku motocykliści po raz
Podjęte na początku XXI w. dziala-
Wlodzimierz Szczepaniak i przedsta-
pierwszy spotkali się z mieszkańca-
nia rewindykacyjne na razie nie do-
wiciele miejscowych wladz samorzą-
mi Strzelczysk w Hucie Pieniackiej.
prowadzily do odzyskania tych dziel
dowych.
­ Zostaliśmy zaproszeni na Dożynki.
przez Ossolineum.
Wielkim wydarzeniem dla wspól-
Jadąc na rekolekcje do sanktuarium
noty wiejskiej stalo się przekazanie
Matki Bożej Latyczowskiej na Podolu,
Muzeum Książąt
jej wozu strażackiego, który zostal
odwiedziliśmy też Strzelczyska. Już
Lubomirskich we Wroclawiu
dostarczony przez granicę polsko-
teraz planujemy kolejne wizyty. I co
Po II wojnie światowej we Wro-
ukraińską. Z tej okazji przybyla licz-
ważne, mamy też u nas rewizytę ze
clawiu odtworzono Ossolineum, ale
na delegacja Związku Ochotniczych
Strzelczysk. Mieliśmy wielką radość
bez Muzeum Książąt Lubomirskich.
Straży Pożarnych RP.
goszczenia ich w Warszawie, gdy
Przekazane przez wladze sowieckiej
- Nawiązal z nami kontakt pre-
delegacja dzieciaków przyjechala na
Ukrainy muzealia, tzn. malarstwo,
zes Towarzystwa Kultury Polskiej w
Dożynki Prezydenckie. Zaoferowali-
grafika, rysunki, pamiątki historyczne
Strzelczyskach Marian Mazur ­ po-
śmy im nocleg i opiekę. Tak jak tutaj
i rzemioslo artystyczne, obejmowaly
wiedziala Elżbieta Polak, dyrektor
jesteśmy zaopiekowani, staraliśmy
zaledwie ok. 4% zbiorów malarstwa
Zarządu Wykonawczego Związku
się również zaopiekować strzelszcza-
i 0,5­1% zbiorów historycznych
Ochotniczych Straży Pożarnych RP
nami w Warszawie.
Muzeum Książąt Lubomirskich i na-
województwa lubuskiego w Zielonej
Nie z pustymi rękami przyjechal
wet one nie trafily do Ossolineum.
pożarnej powinni odbyć szkolenie
Dalej, przy pomocy z Polski wznie-
Górze. ­ Realizujemy dużo projek-
do Strzelczysk również wiceprezes
Skromne początkowo gabinety gra-
specjalistyczne, żeby móc swoją
siono wspólczesną szkolę.
Związku Przedsiębiorców Polaków
tów unijnych, kupując samochody
fiki i numizmatów funkcjonowaly w
Po Jaselkach rozmawiamy w
strukturach Biblioteki.
dzialalność prowadzić i rozwijać: ­
Ukrainy Wlodzimierz Szczepaniak.
dla Ochotniczych Straży Pożarnych.
W 2002 r. dyrektor Zakladu Naro-
sali gimnastycznej z osobami, zna-
Wierzę, że pan Jurek, komendant z
- Jestem w tej wiosce nie po raz
Mieliśmy spotkanie, na którym Ma-
dowego dr Adolf Juzwenko podpisal z
nymi z Rajdów Katyńskich ­ Lesz-
Mościsk na pewno im pomoże i za-
pierwszy ­ zaznaczyl. ­ Znam ją od
rian opowiedzial o swojej pięknej wsi.
potomkami Henryka Lubomirskiego
kiem Rysakiem i Leszkiem Kowal-
wiąże się stowarzyszenie strażaków
10 lat, i w miarę możliwości swoich
O polskości, o kultywowaniu tradycji,
Uroczyste Postanowienie, którego
czykiem, którzy reprezentują teraz
­ mówi z przekonaniem. ­ Przepro-
i moich przedsiębiorców sprawuje-
o tym, jak bardzo o tę spoleczność
celem bylo doprowadzenie do odtwo-
,,Jazdę Ducha".
wadzi kursy i szkolenia wedlug pra-
my nad nią opiekę. Mariana Mazura
się troszczy. Postanowiliśmy, że nie
rzenia Muzeum Książąt Lubomirskich
znam od bardzo dawna. Wspólnie or-
w ramach Ossolineum.
ganizujemy imprezy, zebrania i nawią-
Zbiorami reaktywowanego w roku
zujemy nowe kontakty, gdyż glównym
2007 Muzeum Książąt Lubomirskich
naszym zadaniem w Związku Przed-
opiekują się Dzial Sztuki oraz Dzial
siębiorców Polaków Ukrainy jest wla-
Numizmatyczny. Dzial Sztuki, liczą-
śnie poszerzanie kontaktów między
cy ok. 200 000 obiektów, posiada
Ukrainą a Polską, co przyczynia się
wyjątkowo cenną kolekcję rysunków
do poglębiania naszych relacji.
mistrzów europejskich XV­XIX w., w
- Dobre jest to, że ludziom chce
tym największy w kraju zbiór rysunków
się coś dobrego robić ­ stwierdzil dla
Rembrandta i zbiór kilkunastu tysięcy
Kuriera prezes Towarzystwa Kultury
rysunków artystów polskich XVII­XX
Polskiej w Strzelczyskach Marian
w. W sklad Dzialu wchodzi także gra-
Mazur. ­ Powiem tak po chlopsku,
fika, malarstwo, miniatury, rzemioslo
że leży mi na sercu ta wioska, tutaj
artystyczne, ekslibrisy, fotografie i
się urodzilem, tu mieszka cala moja
pocztówki. Dzial Numizmatyczny liczy
rodzina. Chcę osiągać cele, które
ponad 120 000 obiektów, tworzących
sobie stawiam, i o których mówię
jeden z najbogatszych tego rodzaju
zbiorów w Polsce. Sklada się z ko-
mieszkańcom. Między innymi, dzięki
lekcji monet polskich, obcych, antycz-
dotacji z Fundacji Pomoc Polakom
nych (trzeciej w Polsce pod względem
- Tworzymy motocyklową wspól-
wa i przepisów ochrony przeciwpo-
możemy go zostawić tak po prostu,
na Wschodzie nasze dziewczyny
liczebności), a także banknotów, od-
notę w Duchu Świętym ­ wyjaśnil
żarowej na terenie Ukrainie. Będzie
bez niczego. Wtedy zrodzil się po-
mają teraz stroje narodowe. Obecnie
znaczeń, medali i pieczęci.
Leszek Rysak. ­ To, co nas lączy,
to przydatne i korzystne. Z przyjem-
mysl, że znajdziemy dla nich samo-
glównym celem jest doprowadzenie
Obecnie trwają intensywne prace
to z jednej strony ewangelizacja,
nością zobaczyliśmy dzisiaj, jak dużo
chód. Byli wtedy na spotkaniu goście
do naszej wioski drogi. Kiedyś za-
związane z budową nowej siedziby
ale również ewangelizacja ekume-
tu jest mlodzieży, jak dużo dzieci, jak
z Niemiec, strażacy ochotnicy z Lan-
kazano tu budowy nowych domów.
dla Muzeum Książąt Lubomirskich.
niczna, bez podzialu na wyznania ­
wielu jest ministrantów, jaka to pięk-
du Brandenburgia, którzy pomogli
W różny sposób usilowano tę wieś
Projektowany gmach o planowanej
powiedzial Leszek Rysak. ­ Chodzi
na, rozwojowa wieś!
nam w tym. Samochód znalazl się
zlikwidować, chcianozniszczyć.
powierzchni ok. 10 000 metrów kwa-
przede wszystkim o to, by oddawać
Gościom przybylym po raz
dość szybko. Bylo trochę problemów,
Nie udalo się, i nie ma szans, aby
dratowych pozwoli na stworzenie w
cześć Panu. Wcześniej jeździliśmy
pierwszy do Strzelczysk, trudno bylo
by przeprowadzić go przez granicę,
wieś likwidować. Nie uda się niko-
pelni niezależnej funkcjonalnie i użyt-
na Kresy z Rajdem Katyńskim. Te-
uwierzyć, że za czasów sowieckich
ale na szczęście wszystko skończylo
mu. Mamy przed sobą przyszlość i
kowo instytucji muzealnej spelniają-
raz również część z nas jeździ, my
ta pojedyncza na tym terenie polska
się dobrze. Wiemy, jest to stary wóz,
chcemy nadal pielęgnować nasze
cej wszystkie zadania nowoczesnego
natomiast przyjeżdżamy na Kresy
wioska zostala zaliczona do tak
ale takiepoczątki. Kiedyś też tak
tradycje, które przekazali nam nasi
muzeum, w którym będzie prowadzo-
wlaśnie ze świadectwem.
zwanych ,,nieperspektywnych" i byla
zaczynaliśmy. Zgromadziliśmy tro-
pradziadowie. Jeśli ktoś z naszych
na dzialalność wystawiennicza, edu-
- Wrażenie po Jaselkach w Strzel-
skazana na wymieranie. Zakazano
chę sprzętu. Dzisiaj dowozimy kolej-
rodaków mialby dobrą wolę, by nam
kacyjna, konserwatorska, badawcza i
czyskach jest niesamowite ­ zazna-
nawet budowę nowych domów. Od-
ne rzeczy.
w tym pomóc, będziemy bardzo
kolekcjonerska. Wmurowanie kamie-
czyl Leszczek Kowalczyk. ­ Czujemy
radzanie się Strzelczysk rozpoczęlo
Elżbieta Polak powiedziala rów-
wdzięczni. Zapraszamy do wspólpra-
nia węgielnego pod nowy budynek
się wśród swoich. Dzisiejsze wyda-
się od budowy nowego kościola.
nież, że strażacy ochotniczej straży
cy i do Strzelczysk.
planowane jest w roku 2018 r.