12

Przegląd wydarzeń

30 stycznia­12 lutego 2018 nr 2 (294) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Światowej rangi uczeni i artyści we Lwowie

o ludobójstwie i zbrodniach przeciwko ludzkości

W dniach 9­12 listopada 2017 r. Lwów gościl wybitnych jurystów, historyków a także artystów

z najlepszych ośrodków na świecie, którzy obradowali wokól problematyki prawa międzynarodowe-

go i jego dziejów, a wszystko za sprawą znanego uczonego jurysty i adwokata profesora Philippe a

sandsa z University college London, przy wspólpracy z centrum Historii Miejskiej Europy Środko-

wo-Wschodniej we Lwowie, kierowanym przez dr sofię Dyak oraz z Departamentem Kultury Urzędu

Rady Miejskiej we Lwowie. W ramach przedsięwzięcia 11 listopada we Lwowie odslonięto trzy tablice

pamiątkowe poświęcone wybitnym prawnikom, absolwentom Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwo-

wie: Rafalowi Lemkinowi, Herschowi Lauterpachtowi oraz Louisowi B. sohnowi, zaś wieczorem licz-

nie zgromadzeni w Filharmonii Lwowskiej obejrzeli artystyczny performance pt. East West Street:

A Song of Good and Evil, w ramach którego wybrzmial m.in. Fryderyk chopin w wykonaniu świato-

wej slawy pianisty Emanuela Axa, urodzonego w polsko-żydowskiej rodzinie we Lwowie.

narodowego Trybunalu Wojskowego

ADAM REDZIK

w Norymberdze i terminu ,,zbrodnie

tekst

przeciwko ludzkości".

zdjęcia ze zbiorów autora

Samolot z Warszawy do Lwowa

Listopadowy Lwów AD 2017 obfi-

wystartowal 9 listopada ok. 13.00. Na

towal w liczne przedsięwzięcia. Chy-

pokladzie byli m.in. prof. Sands z cór-

ba najciekawszym i najważniejszym

ką, wnuczka i prawnuczki Herscha

z nich byl międzynarodowy program

Lauterpachta, prof. Norman Davies z

Tablica poświęcona pamięci

pt. Rights, Justice, and Memories of

malżonką Marią oraz niżej podpisani.

Louisa B. sohna na fronto-

the City, który odbyl się w kilku odslo-

We Lwowie wylądowaliśmy ok. 15:00

nie kamienicy przy ul. Hna-

nach w dniach 9­12 listopada.

czasu ukraińskiego. Czekal na nas

tiuka 18

Sprawcą owych wydarzeń byl

transport zorganizowany przez Cen-

nione ­ idee prawa i sprawiedliwości

profesor Philippe Sands, brytyjski ad-

trum Historii Miejskiej. Zamieszkali-

w Europie Wschodniej. Obradowaly

wokat/barrister (radca Jej Królewskiej

śmy w hotelu nieopodal Centrum.

w trzech panelach w języku angiel-

Mości), profesor University College

Inauguracją projektu byl wy-

klad prof. Sandsa pt. Wyjście poza

skim. Panel pierwszy zatytulowany

London, który ma związki rodzinne

,,wschodnio-zachodnią ulicę" ­ wy-

Czasy postimperialne: idee prawne

ze Lwowem i z Polską. Jego dziadek

zwania dla przyszlości i rządów pra-

i przeobrażone miejsca, prowadzila

Maurycy Leon Buchholz pochodzil z

Profesorstwo Maria i Norman Daviesowie w gmachu glów-

wa, który odbyl się pierwszego dnia

Franziska Exeler z Wolnego Uni-

Żólkwi, a urodzil się w 1904 r. i przed

nym Uniwersytetu Lwowskiego

wersytetu w Berlinie, a uczestnikami

wyjazdem do Wiednia mieszkal we

o godzinie 18:00 w nowoczesnym

Franka ­ Niklasa i Otto von Wächtera

Wspomniany koncept, którego

panelu byli: William Pomeranz (Ken-

Lwowie przy ul. Szeptyckich. Do dru-

gmachu Centrum im. Andrija Szep-

­ Horsta. Synowie zbrodniarzy repre-

najpelniejszym wyrazem jest książka,

nan Institute, USA), rozprawiający o

giej polowy lat trzydziestych byl też

tyckiego Ukraińskiego Katolickiego

zentują zupelnie odmienne podejście

to efekt kilkuletnich poszukiwań w ar-

prawie i konstytucji sowieckiej (sta-

obywatelem Polski.

Uniwersytetu (ul. Kozelnycka 2a),

do strasznego dziedzictwa ojców: ge-

chiwach i bibliotekach, koresponden-

linowskiej z 1936 r.) oraz Natasha

Historia która doprowadzila prof.

przy przepelnionej sali wykladowej.

neralnego gubernatora i gubernatora

cji, spotkań, podróży.

Wheatley (Princeton University), któ-

Sandsa do wydarzeń w 2017 roku

W czasie wykladu prelegent przed-

Dystryktu Galicja. Prapremiera filmu

Prof. Sands stworzyl unikalną

ra przedstawila ciekawe zagadnie-

rozpoczęla się w roku 2010, kiedy to

stawil reakcje na swoją książkę, a

miala miejsce w styczniu 2015 r. m.in.

opowieść o przeszlości i prawie mię-

nie ,,sztuki posiadania praw" przez

otrzymal ze Lwowa zaproszenie do

także reperkusje z nią związane,

w Warszawie;

dzynarodowym, w której wątki z hi-

narody ­ jako osoby prawne, wycho-

wygloszenia wykladu z zakresu pra-

lub nią zainspirowane ­ w kontek-

3. książka pt. East West Street:

storii wlasnej rodziny przeplatają się

dząc od cesarstwa habsburskiego,

wa międzynarodowego. Zaproszenie

ście wspólczesności. Po wykladzie

On the Origins of ,,Genocide" and

z wielką i straszną zarazem historią,

a dochodząc do wspólczesnego

przyjąl i wkrótce na Ukraińskim Kato-

i krótkiej dyskusji prof. Sands pod-

prawa międzynarodowego. Dyskusję

lickim Uniwersytecie oraz na Lwow-

po panelu moderowal Gerry Simpson

skim Narodowym Uniwersytecie im.

(London School of Economics), który

Iwana Franki wyglosil wyklady o za-

prowokacyjnie polemizowal z tezami

skakującym i nieoczekiwanym miej-

przedstawionymi przez referentów.

scu Lwowa, a wlaściwie jurystów

Po przerwie kawowej rozpocząl się

wyksztalconych na Uniwersytecie

drugi panel pt. Okres powojenny:

Lwowskim w rozwoju wspólcze-

zasoby lokalne i znaczenie sprawie-

snego międzynarodowego prawa

dliwości, który moderowala dyrektor

karnego. Z wykladami tymi gościl też,

Centrum Historii Miejskiej Europy

na zaproszenie Instytutu Allerhanda i

Środkowo-Wschodniej Sofia Dyak. W

Polskiego Instytutu Spraw Międzyna-

ramach panelu zagadnienia przed-

rodowych w kwietniu 2012 r. w Kra-

stawili: Franziska Exeler (Anatomia

kowie i w Warszawie. Przez kilka lat

sowieckiej zbrodni wojennej: Czer-

prowadzil badania nad historią swojej

nihów, październik 1947 ­ o wywo-

rodziny oraz rodzin twórców funda-

lanej przez Sowietów kolejnej fali

mentów wspólczesnego międzyna-

glodu), Louisa McClintock z Colum-

rodowego prawa karnego: Herscha

bia University (Badanie w cieniu kre-

Lauterpachta i Rafala Lemkina a tak-

matoriów: Polska i Glówna Komisja

że nad rodziną generalnego guberna-

część uczestników pod tablicą poświęconą Herschowi Lauterpachtowi. Lara i Leon

Badania Zbrodni Niemieckich) oraz

tora części okupowanej Polski Hansa

sands (od lewej), sarah Nouwen, Andrij Moskalenko, sofia Dyak, Andrij sadowyj (mer

Iryna Sklokina z Centrum Historii

Franka i nad Międzynarodowym Try-

Lwowa), Katya i Philippe sands, wnuczka Lauterpachta Gabriel cox z córkami Hermioną

Miejskiej (Sowieckie procesy kolabo-

bunalem Wojskowym w Norymber-

i Talią, Natalia shiffrin, Lori Damrosch, sean Murphy, Julia Murphy, Peter D. Trooboff

rantów nazistowskich w kontekście

dze. W efekcie powstaly trzy dziela

propagandy, polityki narodowej oraz

,,Crimes against Humanity", która

oparte na tym samym koncepcie:

w tym także historią rodzin ­ Hansa

pisywal swoją książkę, wydaną kilka

zimnej wojny 1960­1980). Dyskusję

1. teatralny artystyczny perfor-

ukazala się w 2016 r. w Nowym Jor-

Franka, generalnego gubernatora,

tygodni wcześniej w języku ukraiń-

mance pt. East West Street: A Song

moderowal Pieter Lagrou z Wolnego

skim jako Східно-Західна вулиця.

ku, a wkrótce potem w Londynie. Do

odpowiedzialnego za śmierć milio-

of Good and Evil, który mial premie-

Uniwersytetu w Brukseli.

Повернення до Львова (Переклад:

grudnia 2017 r. przygotowanych zo-

nów ludzi: Żydów, Polaków, Romów,

Po obiedzie uczestnicy warsz-

rę w listopadzie 2014 r.;

stalo jej 10 przekladów. Pierwszym

Ukraińców... oraz historia rodzin

Мигаль Павло, Львів: Видавництво

2. film dokumentalny pt. What

tatów wzięli udzial w obradach w

byl przeklad na język ukraiński (pre-

dwóch wybitnych jurystów, których

Старого Лева 2017, ss. 652).

Our Fathers Did: A Nazi Legacy w

ramach ,,okrąglego stolu" zatytulo-

miera we wrześniu 2017 r.), a kolejne

lączyl Lwów i studia na tamtejszym

Następnego dnia w Centrum

wanych Historie prawników między-

reżyserii Davida Evansa, który uka-

to: hiszpański, portugalski, francuski,

uniwersytecie ­ Rafala Lemkina,

Historii Miejskiej Europy Środkowo-

narodowych ­ między badaniami a

zuje wyprawę intelektualną w prze-

niemiecki i polski (polska wersja znaj-

polskiego adwokata, twórcy pojęcia

Wschodniej przy ul. Bohomolca 6, od

upamiętnieniem, które moderowal

szlość w towarzystwie synów dwóch

duje się już w drukarni). W przygoto-

ludobójstwo, oraz Herscha Lauter-

rana trwaly międzynarodowe warsz-

Philippe Sands, panelistami byli zaś:

taty pn. Niezakorzenione/zakorze-

zbrodniarzy hitlerowskich: Hansa

waniu są kolejne przeklady.

pachta, wspóltwórcy statutu Między-