19

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 30 stycznia­12 lutego 2018 nr 2 (294)

Mojej najdroższej Wykladowczyni

przylączony do Rosji, gdzie dzialal-

ność jezuitów wciąż byla zakazana.

Dlatego w roku 1882 rektor Tar-

Marii tarnawieckiej ­ z wdzięcznością

nopolskiego Zakladu Ojców Jezuitów

ks. Marian Morawski podjąl decyzję

o zalożeniu nowego konwiktu w do-

Takich Nauczycieli jak Pani Maria na świecie zawsze jest zbyt malo.

godniejszym miejscu i przeniesieniu

do niego materialnej bazy z Tarnopo-

Jest to tajemnica Powolania, Daru. Jest tu zlączony w jedno dar czlo-

la. Na ten cel ojciec Marian Morawski

przeznaczyl swój odziedziczony spa-

wieczeństwa i dar Artysty, szlachetność ­ cecha czlowieka Drogi.

dek w wysokości 105 000 austriac-

kich zlotych reńskich. Prowincjal o.

eleganckimi perfumami, ma taki lekki

hymn! O! HYMN!". I idzie wyprosto-

bez czlowieka nie ma żadnej sztu-

NATALIA POLOWyNKA

Henryk Jackowski zamysl zaapro-

krok i królewską grację, jest bliska,

wana, wysoko podnosząc nogi ­ jak

ki. ,,Czy dobrze pani w akademiku?

bowal i przystąpil do jego realizacji.

,,Bogu, rodzicom, dobroczyńcom

prosta jak sama prawda życia i jed-

żolnierz w dawnych czasach!

Czy pani rodzice są zdrowi? Jak

Wyruszyl do Rzymu i otrzymawszy

Na cześć, slawę i ofiarę"

nocześnie zachowuje patos dystan-

...W jednym geście ­ pojem-

się miewa pani przyjaciel? Czy mąż

zgodę generala zakonu, rozpocząl

su do istoty rzeczy.

ność, ton, rytm, męstwo, spojrzenie,

panią szanuje?"... Wlaśnie taki sza-

Hryhorij skoworoda

podróż po miasteczkach Galicji w

tragizm ­ królewskość!

cunek, stala uwaga, slużenie swoim

poszukiwaniu odpowiedniego dla no-

Jej kroki ­ to rytm życia ­ tak

Na początku zastanawialam się,

uczniom ­ jest największą tajemnicą

Pierwsze zadanie domowe

wego zakladu miejsca.

pada deszcz, rośnie trawa, tak od-

,,Tak, dziecko, od razu panią

dlaczego Pani Maria pozornie nie

daru Nauczyciela.

Prowincjal kierowal się w wy-

dycha czlowiek. Jej wiedza jest prze-

uprzedzam ­ ja nie slucham gry

udziela uwagi szczególom technicz-

borze  następującymi  kryteriami:

kazywana przez ręce ­ przez końce

z nut, na następne zajęcie proszę

nym. Później zauważylam, że one

,,Zaklad należy budować w mieście

Mistrz

raczej malym niż dużym, i to nie tylko

palców, przez ruch dloni. I każdy z

nauczyć się na pamięć sześciu pre-

nie istnieją dla mego nauczyciela

Kiedy się zdecydowalam wyjść

ze względu na mniejsze koszty, lecz

nas, uczniów, pamięta, zna hieroglify

ludiów i fug Bacha!" ­ i zaczyna wyli-

­ wszystkie elementy, WSZYSTKO

za mąż, powiedzialam o tym Marii

przede wszystkim dlatego, że w tych

tych ruchów. Postawa dawnej zakon-

czać tonacje...

jest muzyką żywą: takie dotknięcie

Tarnawieckiej. Rozmowa ta byla

warunkach będziemy mogli zapew-

nicy i jednocześnie ­ szczyt elegancji.

Wlosy mi się zjeżyly: ,,Jak?!".

klawisza w preludium Chopina jest

wielką lekcją na cale moje życie.

nić mlodzieży odpowiednią swobodę,

Pozbierana i skoncentrowana w slu-

Pani Maria spokojnie się uśmiecha:

nie dlatego, że ,,Chopin używal takie-

,,Dziecko, pani jest zakochana,

korzystną dla ich rozwoju fizycznego

chaniu i gotowości. Lekkość i gracja

,,To nie jest trudne, pani od razu się

go dotknięcia klawisza", ale dlatego,

ale niech pani dobrze się zastanowi,

i duchowego, chroniąc je przed nie-

są przejawami pokory. I najważniej-

nauczy szybko zapamiętywać".

że ból jego czasów w taki wlaśnie

czy to oznacza potrzebę tworzenia

bezpieczeństwami, na które wielkie

sze ­ tajemnica daru Bożego, tajem-

Te dwa i pól dnia uczenia się na

sposób odbija się w czasach moich,

rodziny. Pani myśli, że ja nie bylam

miasta obecnie narażają".

nica ­ jak można tak kochać każde

pamięć wywrócily moje pojmowanie

a frazowanie w Drugim koncercie

zakochana? Tylko że podjęlam decy-

Z ponad dziesięciu wariantów

stworzenie przekraczające próg kla-

najbardziej przypadla mu do serca

sy i siadające przy fortepianie. Tak

nieduża wieś Buńkowice, przylega-

wierzyć w jego oryginalność, tak slu-

jąca blisko do Chyrowa. Ważne zna-

chać, tak być na zawolanie i nigdy nie

czenie dla decyzji miala też zgoda

narzucać swoich poglądów. Jedynie

wlaściciela Buńkowiec Franciszka

niechybnie i z gracją postępować za

Topolnickiego, by sprzedać jezuitom

Muzyką, taką jaką jest od stworzenia

ten majątek.

świata. Dziękuję Ci, Boże, za moich

W marcu 1883 roku zawarto

nauczycieli ­ za naukę slużenia po-

umowę o kupnie majątku, który roz-

rządkowi i piękności życia.

ciągal się na cztery wsie: Buńkowice

(obecnie część Chyrowa), Mala Su-

spotkanie pierwsze

szyca (teraz wieś Buńkowice), Śliw-

Moja wykladowczyni w Szkole

nica i Polana ­ ogólem 954 mórg za

Muzycznej im. Mykoly Leontowicza

60 000 zlotych reńskich.

Jezuici postawili sobie za cel

w Winnicy Natalia Polodiuk przywio-

stworzyć zaklad naukowy, który nie

zla mnie na pierwsze przesluchanie

ustępowalby czolowym szkolom eu-

do swej nauczycielki ­ Marii Tarna-

ropejskim i zapewnialby doskonale

wieckiej (później Pani Maria żartując

warunki do nauki.

nazywala mnie ,,wnuczką").

Budynek zaprojektowal znany

Po raz pierwszy znalazlam się

krakowski architekt Antoni Luszcz-

w atmosferze lwowskiego domu ary-

kiewicz, który oparl się na europej-

stokratycznego: wysokie sufity, prze-

skim doświadczeniu budowy tego

strzenne pokoje, wytworne meble,

faktury muzycznej i rozumienie mu-

fortepianowym Brahmsa rodzi się z

zję ­ mam Muzykę. I wiem, że nigdy

typu zakladów. Wedlug projektu

stosy książek i czasopism, a najważ-

zycznej formy. Od uczuciowego ­ na

gęstości fali dojrzalej późnej milości

nie potrafilabym udzielić wam tyle

Luszczkiewicza mial on przybrać for-

niejsze ­ dostojna powściągliwość,

racjonalne, matematyczne, od linio-

kompozytora...

uwagi, gdybym miala wlasne dzieci"

mę kwadratu, którego jedno skrzydlo

powietrze napelnione nieuchwytną

wego ­ na objętościowe, przestrzen-

Kiedy nie udawal mi się trudny

­ powiedziala uśmiechając się Pani

będzie przeznaczone dla kolegium

muzyką. Zapamiętalam dobrze tembr

ne. Zaskoczona dostrzegalam, jak

pasaż, Pani Maria powiedziala: ,,Pani

Maria.

czyli klauzury, dwa skrzydla będą

fortepianu, na którym mi zapropono-

szybko ukladają się w glowie i w rę-

musi go zrozumieć, ulożyć w glowie,

Być może to jest wlaśnie to:

mieścić konwikt czyli mieszkania

wano zagrać ­ ten lekki srebrzysty

kach cale części, ich wspólzależność,

wówczas palce to wykonają". Na-

,,pozostaw wszystko i idź za mną"...

dla uczniów, ostatnie zaś, czwarte

dźwięk do dziś wyostrza mój sluch.

jak się uklada cala kompozycja. I z

tychmiast ze zdziwieniem zobaczy-

Świadoma ofiara, bez której nie może

skrzydlo mają zająć wielkie sale wy-

Gram Preludium i fugę Bacha

tej na pozór zimnej racjonalnej kon-

lam wynik. Żadnej formalnej techno-

być Artysty w tym życiu. Bo zawsze

kladowe. Wewnątrz tego kwadratu

f-moll z pierwszego tomu BWV. Po

strukcji zaczyna przeświecać światlo

logii, żadnej formalnej dokladności.

jest pytanie: czy to, co robię, mogę

miala stanąć olbrzymia neobaroko-

pierwszych dźwiękach Pani Maria

innego, nie uczuciowego piękna...

Wszystko jest oddane na slużbę,

umieścić w jednym szeregu z życiem

wa kaplica. Budowę podzielono na

dotyka moich ramion i trzyma tak

,,No proszę ­ powiedziala Pani Maria

wszystko ­ DLA, wszystko jest żywą

mojej matki czy mojego dziecka? Tyl-

etapy, by stopniowo oddawać części

mocno, że nie mogę się poruszyć ­

na następnej lekcji ­ przecież mówi-

muzyką chwili...

ko samo życie jest miarą muzyki, jak

budynku do użytku. Koszt budowy

wylącznie palce...

lam, że pani potrafi" i uśmiechnęla

śmierć jest miarą milości.

Antoni Luszczkiewicz wycenil na

Nieprzyzwyczajona jestem, nie-

się, owiana dymkiem z papierosa.

450 000 zlotych reńskich, nie licząc

Uczeń

wydatków na zakup ziemi i poszcze-

wygodnie mi, ale się poddaję tej po-

Dopiero dużo później zrozumia-

Jeden z epizodów zapadających

,,Muzyka jest najwyższą

gólnych materialów, zakupionych za

stawie bez ruchu ­ i nagle otwiera

lam, jakie przemiany nastąpily w mo-

w pamięć: Maria Tarnawiecka wró-

ze sztuk"

resztę pieniędzy ze spadku ojca Ma-

się inny porządek ruchu, ruch werty-

jej świadomości w ciągu odrabiania

cila oburzona z posiedzenia komisji,

Na ostatnim roku studiów w

riana Morawskiego. Calość kosztów

kalny! A Pani Maria w przerwie mówi:

tego pierwszego zadania domowego

na której omawiano kolejny koncert

konserwatorium  niespodziewanie

zostala pokryta z ofiar i skladek, oraz

,,Dziecko, caly Bach ­ to modlitwa! To

i w ciągu calej mojej pracy z Marią

akademicki. Komisja skrytykowala

zdecydowalam się podjąć pracę w

z kredytów.

jest tak!" ­ staje cala skoncentrowana

Tarnawiecką nad preludiami i fugami

jej ucznia za ,,afektację i nadmier-

teatrze. Pani Maria dlugo próbo-

Już w maju 1883 roku pierwsi

zlożywszy ręce do nieba. ,,A jakikol-

Bacha.

ną teatralność". Pani Maria gorąco

wala wyperswadować mi ten ten

jezuici przybyli do Chyrowa i rozpo-

wiek ruch ciala związany z uczuciem

zaprzeczala: ,,Jak można osobo-

krok, lecz później ,,poblogoslawila":

częli przygotowania do budowy.

­ to już muzyka romantyczna. Prze-

wość zamykać w ramach uśrednio-

,,Dziecko, ale niech pani zawsze

Szostakowicz

1 stycznia 1883 roku ojciec Hen-

cież nie będzie pani tak chwiejąc się

Pamiętam pierwszą lekcję roz-

nej ogólnie przyjętej szarości! On

pamięta: muzyka jest najwyższą

ryk Jackowski poświęcil kamień wę-

odmawiać ,,Ojcze nasz!" ­ i się śmie-

poczynającą pracę nad 24 preludium

(uczeń) wlaśnie dlatego jest unikalny,

ze sztuk!". Tak, pamiętam te slowa!

gielny, dając w ten sposób początek

je!

Szostakowicza na pierwszym roku.

że jest aktorem! Jego muzykę moż-

Idziesz przez różne obszary sztuki,

budowie zakladu.

Tuż po tym gram sonatę argentyń-

Na początek Maria Tarnawiecka

na zobaczyć!". Mnie też razila pewna

ale prowadzi cię jedynie muzyka.

Ponieważ budowa wymagala ol-

skiego kompozytora Alberto Ginaste-

oglosila swój zamysl: ,,Jest to utwór

egzaltacja tego studenta, ale po tym,

Tracisz bliskich, ale ból twych strat

brzymich ilości cegly, postanowiono

ry i Pani Maria rozhuśtuje moje cialo

trudny dla pani, ale z pelną świado-

co powiedziala Maria Tarnawiecka,

lagodzi muzyka. I gdyby raz jeszcze

otworzyć wlasną cegielnię. Pojawie-

tak, że jego ruchy zaczynają podkre-

mością zadaję go pani ,,na wyrost",

zaczęlam zauważać, że on nie gra,

Pan Bóg dal mi szansę rozpocząć

nie się w Chyrowie wydajnej cegielni

ślać charakterystyczny synkopowany

pani od razu musi się uczyć myśleć

on taki jest, to jego sposób na uklad

życie ­ znowu lecialabym do klasy

przyczynilo się do rozbudowy same-

rytm, i wola: ,,Tańcz, tańcz!!!"...

wielostronnie". Więc zagralam i pa-

ze światem, jego kolor, jego ton...

Marii Tarnawieckiej, by posmako-

go Chyrowa. Jezuici, potrzebując

Bylo to dotknięcie autentycznego

trzę, jak Pani Maria szybko gasi pa-

Dziękuję Pani, Pani Mario, za

wać radości żywego obcowania

pieniędzy na budowę zakladu, chęt-

ciala Muzyki! Ona pachnie wlaśnie

pieros, zaczyna kroczyć przez calą

uważny stosunek do każdego z nas,

z Mistrzem, w którego obecności

nie sprzedawali ceglę miejscowej

tak ­ dym papierosów zmieszany z

klasę i wola mocnym glosem: ,,To jest

za odkrycie nam prostej prawdy, że

wszystko jest Muzyką.

ludności.