5

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 30 maja­14 czerwca 2018 nr 10 (302)

Prawda starowieku"

Przygody Pchly Szachrajki"

w wykonaniu uczniów

ze Stanislawem Vincenzem

szkoly im. św. Marii Magdaleny

i Janem Andrzejem Choroszyem

Chyba każdy rodzic marzy, by jego dziecko rozwijalo

talenty, dobrze się uczylo i grzecznie się zachowywalo.

16 maja odbylo się kolejne LXXVIII Spotkanie Ossolińskie. Lwowscy milośnicy kultury

Ale prawie zawsze jest troszkę inaczej, bo dziecko ­

i literatury serdecznie witali dra Jana Andrzeja Choroszyego, literaturoznawcę, edytora

to maly czlowiek ze swoim niepowtarzalnym charakte-

i wydawcę z Wroclawia. Tematem jego referatu byla twórczość Stanislawa Vincenza ­

rem, wlasną kondycją umyslową i fizyczną, z oryginal-

pisarza i filozofa bardzo popularnego również wśród odbiorcy ukraińskiego.

nym temperamentem i umiejętnościami.

na przelomie wieków i epok, urodzić

JURIJ SMIRNOW

się w drugiej polowie XIX wieku, od-

tekst i zdjęcia

czuć calą niepowtarzalną aurę tego

kraju i jego ludzi, i zobaczyć jego

Od czasów studenckich Jan An-

zagladę w czasach II wojny świato-

drzej Choroszy zajmuje się historią

wej. Mial on wraz z rodziną uciekać

i etnografią Huculszczyzny, fascy-

ze swojej malej ojczyzny w dalekie

nuje go również twórczość Vincen-

strony, w obce kraje, żeby sercem

za, dziecka tego niezwyklego kraju.

i duchem pozostać jednak na Hu-

Jeszcze w 1990 roku Jan Andrzej

culszczyźnie. Być może tę fascyna-

Choroszy obronil doktorat na podsta-

cję Huculszczyzną Vincenz zawdzię-

wie pracy ,,Huculszczyzna w literatu-

cza wlaśnie emigracji, oderwaniu od

rze polskiej". Pracowal w Instytucie

rodzinnych miejsc, od rodzinnego

Filologii Polskiej Uniwersytetu Wro-

Jan Andrzej Choroszy

domu (trzech prawdziwie huculskich

clawskiego. Ale sprawa wydawnicza

nauczeniem się tekstu na pamięć ­

ALINA WOZIJAN

drewnianych domów, które posiadal

też go bardzo interesowala, więc w

tualności, a jej popularność rośnie z

wspólczesne dzieci nie bardzo już

tekst i zdjęcia

w różnych stronach Huculszczyzny).

latach 1995­2000 byl redaktorem

każdym nowym Spotkaniem i z każ-

się przykladają do tych rzeczy.

Jego cykl powieści ,,Na wysokiej po-

naczelnym Wydawnictwa Uniwer-

dym kolejnym prelegentem. Pod tym

Jak skierować energię i dziecię-

- Ja dzisiaj mialam również tre-

loninie" powstawal w znacznej swojej

sytetu Wroclawskiego, zaś w latach

względem ogromne znaczenie ma

ce, nieraz ­ zdaniem rodziców ­ wa-

mę, za każdego odgrywalam jego

części w latach po II wojnie świato-

2017­2018 ­ dyrektorem Wroclaw-

dobieranie odpowiednich tematów

riackie pomysly w dobry, wlaściwy

rolę. Dzieci trzeba rozwijać, dziećmi

wej, kiedy ta unikatowa wspólnota

skiego Domu Literatury i redaktorem

i odpowiednich prelegentów. Nie-

nurt? Tym bardziej w klasie, w której

trzeba się zajmować. To dla rodzi-

ludzi i przyrody przestala już istnieć

naczelnym wroclawskiego wydawnic-

których z nich lwowska publiczność

dwa razy więcej chlopców niż dziew-

ców: dziećmi trzeba się interesować

i kiedy Vincenz czul się jej ulamkiem,

twa ,,Warstwy". Jest autorem ponad

chcialaby zobaczyć i uslyszeć we

czynek! Jak ogarnąć w wieku smart-

­ czym dziecko żyje, jak żyje. Nie-

wyrzuconym daleko od ojczystych

70 publikacji naukowych i popularno-

Lwowie znów i znów.

fonów niesforność wieku dorastania

które dzieci nasze mialy swoje male

brzegów.

naukowych, laureatem nagrody Fe-

Jan Andrzej Choroszy jest zako-

i brak chęci być przynajmniej po czę-

kompleksy, które wspólnie udalo się

W wykladzie dra Choroszyego

niks Specjalny 2009 Stowarzyszenia

chany w temacie Huculszczyzny i o

ści takimi, jak tego pragną rodzice?

nam zwalczyć. One już się nie boją,

Vincenz jawi się również wybitnym

Wydawców Katolickich za książkę

takimż zakochanym w Huculszczy-

Los chcial, że w ubieglym roku

one przekraczają pewien próg i za-

filozofem, ale korzenie jego filozofii

,,Ojcze nasz ­ nasz". Od 2015 roku

znę Stanislawie Vincenzie opowiadal

do klasy 6a przyjęta zostala nowa

czynają komunikować. I to mnie bar-

tkwią też w tradycji tejże Huculszczy-

organizowal wydanie serii Biblioteka

zebranym na Spotkaniu Ossolińskim.

dziewczynka, rodzice której pra-

dzo cieszy ­ podsumowala Natalia

zny. Vincenz byl czlowiekiem bardzo

Vincenzowska.

Jedyną uwagą do wspanialego wy-

cują w Teatrze Mlodego Widza we

Skorowska.

wysokiego intelektu i wysokiej kultury,

Jego fascynacja Huculszczyzną

kladu może być jedynie to, że prele-

Lwowie. Nauczycielka z wieloletnim

Reżyser dobral odpowiednią mu-

ale na swoim miejscu, na Huculsz-

i twórczością Vincenza doprowadzila

gent nawet krótko nie przedstawil ży-

doświadczeniem Roksolana Zubko

zykę i kostiumy, i ­ o dziwo! Rezultat

czyźnie porozumiewal się z każdym

zaproponowala pomysl wystawie-

przewyższyl wszystkie spodziewa-

nie tylko w jego języku, ale i na jego

poziomie. I każdych z tych ludzi przyj-

mowal Vincenza jak swojego, a nie

obcego przybysza. Dla niego nie bylo

różnic, on nie dzielil ludzi wedlug na-

rodowości, religii czy poziomu intelek-

tualnego. W tym też jest unikalność

jego filozoficznego podejścia do ży-

cia, do ludzi, do kraju, którymi byl za-

fascynowany przez cale swoje życie

­ na Huculszczyźnie i na emigracji.

Wyrafinowane wyksztalcenie na

uniwersytetach lwowskim i wiedeń-

skim, gdzie Vincenz studiowal pra-

wo, biologię, sanskryt, psychologię,

do organizacji już trzech konferencji

ciorysu Vincenza. Pewnie myślal, że

nia spektaklu. Zawodowy reżyser

nia. Na scenie szkolnej cala klasa się

filozofię, wspólistnialo w jego men-

międzynarodowych poświęconych

wszyscy są w temacie, ale późniejsze

teatralny Roman Skorowski zgodzil

zmienila ­ nie popelniono ani jedne-

talności z filozofią gór, odwiecznych

tym tematom. Jego pomyslem byla

pytania uwidocznily, że tak nie jest.

się wykonać to zadanie. Pokusili się

go blędu, każdy zagral jak trzeba. A

legend i przyrody oderwanej od wiel-

też wystawa biograficzna ,,Dialog

Vincenz byl autentycznym dzieckiem

o wystawienie ,,Przygód Pchly Sza-

najbardziej niesforny, przysparzający

kiej cywilizacji. W twórczości Homera

o losie i duszy. Stanislaw Vincenz

Huculszczyzny, bardzo lubil swoją

chrajki" Jana Brzechwy.

najwięcej codziennych problemów

widzial starożytną Grecję bardzo bli-

(1888-1971)". Wystawa ta miala 48

malą ojczyznę, czul się wspaniale

- Jak się pracowalo? To taki

innym uczniom, nauczycielom i dy-

ską jego Huculszczyźnie. Nic dziw-

prezentacji w Polsce w latach 2014-

wśród gór i wysokich polonin, wśród

wiek ­ 12 lat, wiek manifestacyjny.

rekcji uczeń okazal się jednym z naj-

nego, że zaslużyl swoją twórczością

2018. Dla nas bardzo ważnym jest

Huculów i innych mieszkańców wie-

Ale jest to bardzo dobra klasa, taka

lepszych aktorów ­ to wlaśnie Michal

na imię ,,Homera Huculszczyzny".

też fakt, że Jan Andrzej Choroszy

lonarodowościowego i wielokulturo-

chuligańska ­ w dobrym znaczeniu

otrzymal najwięcej oklasków i braw.

Intelektualna uczta obcowania z

byl pomyslodawcą i redaktorem serii

wego kraju. Wlaśnie na tym polega

tego slowa ­ mówi Roman Skorow-

Więc szczere slowa podzięko-

Vincenzem zostala jeszcze jednym

,,Wroclaw ­ Lwów" we wroclawskim

niezwyklość tego regionu w samym

ski. ­ Dzieci wnosily swoją twórczość

wania za to, że nie zrezygnowali i nie

przykladem twórczej wspólpracy pol-

wydawnictwie ,,Warstwy".

centrum Europy, miejsca gdzie men-

­ mi to bardzo się podobalo, dużo

zwątpili, należą się Państwu Skorow-

sko-ukraińskiej w ramach projektu

Prelegenta zebranym na sali

talność i kultura miejscowej ludności

tego wykorzystaliśmy w spektaklu.

skim i kierowniczce klasowej, nauczy-

,,Spotkania Ossolińskie". Spotkania

przedstawil Adolf Juzwenko, dyrektor

przez wieki ksztaltowala się pod wply-

Kolega reżyser z Polski Bogdan Gra-

cielce języka ukraińskiego Roksolanie

odbywają się pod patronatem kon-

Zakladu Narodowego im. Ossoliń-

wem sąsiednich narodów. Przecież

czyk zaproponowal mi ten material.

Zubko.

sula generalnego RP we Lwowie. Na

skich we Wroclawiu, który wspólnie

Huculszczyzna jest polożona na et-

Ten material w szkolach w Polsce

Co będzie dalej? Zobaczymy w

LXXVIII Spotkaniu obecny byl konsul

ze Lwowską Narodową Biblioteką

nicznym i kulturalnym styku Ukrainy,

jest bardzo popularny. Daje on wiele

przyszlym roku. Być może dolączą

generalny Rafal Wolski, biskup Leon

Naukową Ukrainy im. W. Stefanyka

Polski, Węgier, Rumunii. Odwiecz-

możliwości dla twórczości dziecięcej,

dzieci z innych klas? Dawno temu w

Maly, lwowscy naukowcy, profesoro-

już od dziesięciu lat organizuje Spo-

nymi mieszkańcami Huculszczyzny

z jednej strony chuligańskiej, ale z

szkole nr 10 dzialal teatrzyk ,,Baj", wpi-

wie, publicyści, krajoznawcy.

tkania Ossolińskie. Wlaśnie dzięki

od wieków byli też Żydzi, Ormianie,

innej ­ pouczającej. Więc zrobiliśmy

sal się on piękną kartą w historię szko-

Przedstawicielka Zakladu Naro-

niemu i grupie entuzjastów z Polski

Cyganie. Mentalność tych wszystkich

teraz pierwszą część tego utworu.

ly. Nowy teatrzyk w nowych realiach

dowego im. Ossolińskich we Lwowie

i Ukrainy są one w calym ciągu swo-

ludzi ksztaltowaly góry, dzika przyro-

Próby trwaly z malymi przerwa-

musi otrzymać nową nazwę. Zachę-

Wiktoria Malicka na zakończenie

jej dzialalności niezwykle ciekawym

da, malo zaludnione poloniny i ode-

mi prawie caly rok szkolny. Raz,

camy Państwa by dolączyli do jej

zapowiedziala nowe piękne prze-

zjawiskiem kulturalnym (i nie tylko!)

rwanie, izolacja od życia na nizinach.

czasami dwa razy w tygodniu dzieci

wymyślenia. Tym bardziej, że wśród

życia dla milośników poezji i kultury

w intelektualnym dialogu polsko-

To byl unikatowy, osobliwy świat

rozsuwaly lawki i pod kierownictwem

czytelników Kuriera Galicyjskiego jest

­ czerwcowe Spotkania Ossolińskie

ukraińskim. Przez wszystkie te lata

i Vincenz nie byl czlowiekiem, który

pana Romana i pani Natalii tworzyly

sporo absolwentów Szkoly nr 10 im.

nt. życia i twórczości Zbigniewa Her-

inicjatywa rozwija się twórczo, nie

przyjechal go poznać i opisać, ale byl

bajkę. Oczywiście, najgorzej bylo z

św. Marii Magdaleny we Lwowie.

berta.

jest sformalizowana, nie stracila ak-

jego częścią. Pisarzowi wypadlo żyć