19

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 30 czerwca­16 lipca 2018 nr 12 (304)

Zbigniew Herbert ­ pisarz europejski

i duchowni nie odstąpią od niej. Nie

przeszkodzi to jednak przyjaźni, a

nawet, mam nadzieję, duchowej ko-

munikacji z prawoslawnymi. W rzeczy

Pod takim tytulem odbylo LXXIX Spotkanie Ossolińskie. Tym razem

samej grekokatolicy i prawoslawni

mają już doświadczenie wspólnego

do Lwowa zawitala prof. dr hab. Brigitte Gautier z Uniwersytetu Lille

kultu ­ nabożeństw i to dobra tenden-

cja. Mam nadzieję, że w przyszlości

we Francji ­ literaturoznawczyni, edytorka i tlumaczka.

będą mieli wspólną eucharystię.

Oczywiście będzie to wynikiem do-

uczyl czytelników smakowania kul-

JURIJ SMIRNOW

brej woli, a nie przymusu.

tury, jej glębokiego poznawania. Dla

tekst i zdjęcia

Czy przyszly zjednoczony

niego bardzo ważnym bylo dotarcie

autokefaliczny Kościól bę-

do prawdy, wolność wyboru. Zawsze

Niezwykle przyjemnie jest ob-

dzie uczestniczyl w procesie

podkreślal, że pomimo ,,żelaznej kur-

serwować, a również referować od

ekumenicznym, czy istnieje

tyny" mieszkańcy calej Europy są

samego początku Spotkań Ossoliń-

wizja w kręgach kościelnych

spadkobiercami wspólnej tradycji,

skich rozszerzenie ich tematów oraz

ukraińskiego prawoslawia

wspólnej kultury. Te jego myśli byly

geografii. Przez dziesięć lat historii

potrzeby bardziej globalne-

bardzo bliskie rozważaniom papie-

Spotkań gościliśmy we Lwowie, w

go zjednoczenia?

ża Jana Pawla II o dwóch plucach

serdecznej atmosferze Biblioteki im.

Zjednoczony  Kościól  będzie

chrześcijaństwa, o znaczeniu chrze-

W. Stefanyka wielu znanych i wybit-

przede wszystkim mial swobodę wy-

ścijańskiej kultury i tradycji Wschodu

nych prelegentów z Polski, Stanów

boru tego, co jego czlonkowie uznają

i Zachodu Europy, ich wzajemnym

Zjednoczonych, z Litwy, a oto teraz

za konieczne. Powinno to dotyczyć

oddzialywaniu.

z Francji.

nie tylko duchownych, ale także

Wyklad profesor Brigitte Gau-

Profesor Brigitte Gautier ­ to

świeckich. Wierzący muszą wplywać

tier byl starannie przygotowany, jej

prawdziwa Francuzka, piękna, ele-

na sprawy kościelne. A jeśli wierni

zdania i wnioski byly wyrafinowane

gancka, mądra. Wyksztalcenie otrzy-

Kościola chcą uczestniczyć w dialogu

i zdradzaly nie tylko glęboką znajo-

mala na Uniwersytecie Paris-III w za-

ekumenicznym, nie widzę nic zlego

Brigitte Gautier

mość twórczości Zbigniewa Herber-

kresie literatury z okresu romantyki,

żeby go nawiązać. Ponadto dla Ukra-

ta, ale też ogromną sympatię do jego

filologii angielskiej, filologii polskiej.

sowietów do Lwowa. Ojciec przy-

ale nigdy z nimi nie wspólpracowal,

ińskiego Kościola będzie to o wiele

osoby, do literatury i kultury polskiej.

Zna dziesięć języków europejskich.

szlego poety mial bardzo przykre do-

nigdy na nikogo nie donosil, nikogo

latwiejsze, ponieważ nie mamy takiej

Ożywioną byla też dyskusja i

Ale na pewno jej prawdziwą literacką

świadczenia jeszcze z czasów tzw.

nie zdradzil. Byl czlowiekiem bardzo

masowej wrogości wobec katolików,

wypowiedzi obecnych na spotkaniu

pasją jest literatura polska i poezja

pierwszych sowietów.

niezależnym. Dzięki swoim zagra-

która jest obecna w Rosji. Również

literatów, polonistów-językoznawców,

Zbigniewa Herberta. Mówi piękną,

Brigitte Gautier podkreślila, że

nicznym kontaktom i wbrew polskim

Majdan pokazal, że w czasach za-

aktorów Teatru Polskiego we Lwowie,

bogatą w slownictwo polszczyzną.

estetyka twórczości Herberta ma

slużbom specjalnym często jeździl

grożenia chrześcijanie mogą się zjed-

dziennikarzy. Zadawano się też py-

Od lat tlumaczy Herberta na język

swoje korzenie wlaśnie we Lwowie,

za granicę, przez lata mieszkal we

noczyć, a przynajmniej razem modlić

taniem ­ dlaczego Zbigniew Herbert

francuski. W latach 2011­2014 wyda-

we lwowskiej urbanistyce, architektu-

Francji, w Niemczech, we Wloszech,

się za zmarlych. Jest to bardzo cenne

nigdy nie otrzymal Nagrody Nobla?

nych zostalo już trzy tomy poezji Her-

rze, w zbiorach lwowskich muzeów,

podróżowal po Grecji, po Hiszpanii,

doświadczenie, które promuje dobre

berta w jej tlumaczeniu. Tom esejów

w wystawach lwowskiego teatru. Ta

przez rok wykladal na Uniwersytecie

relacje między różnymi tradycjami re-

Na zakończenie Spotkania Osso-

Herberta w jej tlumaczeniu ,,Labirynt

estetyka herbertowska miala wymiar

w Kalifornii w Stanach Zjednoczo-

ligijnymi, a nie przeciwstawia je.

lińskiego Wiktoria Malicka zawiadomi-

nad morzem" doczekal się w Paryżu

europejski, jak europejskim byl Lwów

nych. Byl zaczarowany sztuką grec-

Czy ustanowienie jed-

la obecnych, że nastąpi niestety prze-

już dwóch edycji w latach 2011 i 2015.

jego mlodości. Herbert byl pisarzem

ką, estetyką starożytnej Grecji.

nolitego Kościola autokefa-

rwa w Spotkaniach, wakacje letnie

Opracowala i wydala tom korespon-

europejskim, jego poezja inspirowa-

Herbert ostro reagowal na wyda-

licznego będzie czynnikiem

potrwają aż do 12 września. W tym

dencji Zbigniewa Herberta z osobami

na jest kulturą europejską, jego twór-

rzenia polityczne i kulturalne w Pol-

wspierającym europejskie

dniu ma nastąpić kolejne 80. Spotka-

z kręgu paryskiej ,,Kultury".

czość propaguje wartości europej-

sce i w Europie. Lubil podróżować

aspiracje Ukrainy, czy jed-

nie Ossolińskie. Organizatorzy mają

Z czasów powstania Solidarności

skie. Byl czlowiekiem ­ obywatelem

po krajach europejskich, ale lubil też

nak w kręgach kościelnych

Brigitte Gautier byla zaangażowana

istnieje pewien sceptycyzm

w pomoc polskim opozycjonistom,

wobec UE?

w tym w ich komunikacji z zagrani-

Generalnie, szczególnie w wa-

cą. Jej zaslugi zostaly odznaczone

runkach rosyjskiej agresji, Kościól

nagrodami polskimi oraz Krzyżem

pozytywnie odnosi się do Europy.

Kawalerskim Orderu Zaslugi Rze-

Jest postrzegana jako obszar wolno-

czypospolitej Polskiej.

ści i sprawiedliwości, którego brakuje

Spotkanie z profesor Gautier ze-

w naszym postsowieckim spoleczeń-

bralo pelną salę wdzięcznych bywal-

stwie. Jednak Kościoly mają pewne

ców Spotkań Ossolińskich. Zainau-

zastrzeżenia do kwestii LGBT. I tu po-

gurowal Spotkanie dyrektor general-

jawia konflikt. Kościoly sprzeciwiają

ny Lwowskiej Narodowej Naukowej

się wyrównywaniu praw tych ludzi w

Biblioteki Ukrainy im. W. Stefanyka

stosunku do reszty, a aktywiści opo-

Wasyl Fersztej. Przywital serdecz-

wiadają się za uznaniem ich praw.

nie panią profesor Brigitte Gautier,

To jest konflikt światopoglądowy. I to

przedstawicieli Konsulatu General-

jest problem, szczególnie dla wladz.

nego RP we Lwowie i wszystkich

Z jednej strony powinny one zapew-

obecnych. Przypomnial o tradycjach

nić równe prawa dla wszystkich, a z

Spotkań, organizowanych wspólnym

drugiej strony nie mogą ignorować

wysilkiem Zakladu Narodowego im.

pozycji Kościolów. Niestety, na Ukra-

Ossolińskich we Wroclawiu i lwow-

inie konflikt ten wciąż nie jest rozwią-

skiej Biblioteki im. Stefanyka.

zany, pomimo licznych prób stron, by

Twórczy dorobek profesor Gau-

usiąść przy stole negocjacyjnym.

tier przybliżyla obecnym Wiktoria

Moim zdaniem należy pamiętać

Malicka, pelnomocniczka we Lwowie

o podstawowych prawach czlowieka.

wroclawskiego Zakladu im. Ossoliń-

Utwierdzenie moich praw nie odbywa

skich. Jest czymś bardzo znamien-

się kosztem praw innych, moja wol-

nym, że takie Spotkanie odbylo się w

ność osobista kończy się tam, gdzie

roku, który Senat RP oglosil Rokiem

zaczyna się wolność drugiej osoby.

dużo ciekawych planów, również w

Zbigniewa Herberta. Nie mniejsze

Europy, ale też Polski i Lwowa. Ro-

powracać do Polski. W tym też byla

Wierzę, że uczciwy dialog, oparty

ramach kolejnego Forum Wydawców

znaczenie mialo też miejsce tego

dzinne miasto śnilo mu się zawsze,

jego przewaga przed tymi emigran-

na uznaniu praw i wolności każdego

we Lwowie. Wydawnictwo Ossoli-

Spotkania ­ miasto Lwów, rodzinne

marzyl o powrocie do rodzinnego

tami polskimi, którzy nie mogli po-

czlowieka nadal doprowadzi do poro-

neum przedstawi na Forum nowinki

miasto Herberta. Tu się urodzil w

domu, ale już nigdy do Lwowa nie

wrócić do kraju. Dla czlowieka, tym

zumienia i konstruktywnego rozwią-

wydawnicze, wśród których m.in.

1924 roku, tu zostal ochrzczony, tu

przyjechal. W swoich wierszach nie

bardziej dla osobowości twórczej

zania tego problemu.

owoc wspólpracy polsko-ukraińskiej

mieszkal przez 20 lat, uczęszczal do

wymienial Lwowa z nazwy (również

jest bardzo ważnym, wręcz niezbęd-

dziękuję za rozmowę.

,,Katalog poloników starych druków

szkoly podstawowej św. Antoniego,

dlatego, że bylo to zabronione przez

nym obcowanie z krajem ojczystym,

Biblioteki im. W. Stefanyka". Zostaną

do gimnazjum im. Kazimierza Wiel-

cenzurę w PRL), ale to tylko nadawa-

z narodem, nie zważając na ten czy

Tekst byl pierwotnie publikowany na stro-

zorganizowane spotkania z autorami,

kiego. Dalsze studia uniemożliwila

lo opisom charakter uniwersalny.

inny ustrój polityczny. Herbert byl

nie portalu ,,Obserwator Międzynarodo-

dyskusje, prezentacje. Ogloszenia

wy" (http://obserwatormiedzynarodowy.

okupacja sowiecka, następnie nie-

Herbert nigdy nie zdradzil swo-

nie tylko dzieckiem kultury europej-

pl/2018/05/14/ukraina-krok-od-zjedno-

o imprezach będą umieszczone w

miecka. Rodzina Herbertów wyje-

ich idealów. Teczki Herberta w IPN

skiej, ale i jej obrońcą w realiach pol-

czonego-i-autokefalicznego-kosciola-

kolejnych numerach Kuriera Galicyj-

chala ze Lwowa do Krakowa w 1944

stwierdzają, że przebywal pod pil-

skich tego czasu. Jego alegorie byly

prawoslawnego-wywiad/)

skiego.

roku przed ponownym wkroczeniem

nym okiem slużb specjalnych PRL,

latwo czytelne. Byl też poetą, który