25

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 30 czerwca­16 lipca 2018 nr 12 (304)

Sezon 2018 polsko-ukraińskich

prac konserwatorskich we Lwowie

dla szczególowej oceny propozycji prac konserwatorskich, zbadania

zabytków i obiektów przyszlych wspólnych dzialań w pierwszej dekadzie

czerwca 2018 roku we Lwowie odbylo się spotkanie kolejnej polsko-ukra-

ińskiej komisji konserwatorskiej.

dramatyczny, zaś ich powierzchnia

JURIJ SMIRNOW

wynosi ponad 1000 m². Poza tym

tekst i zdjęcia

trzeba usunąć przemalówki z póź-

Stronę polską reprezentowali

niejszych konserwacji polichromii,

przedstawiciele Ministerstwa Kul-

w tym z lat 20­30. XX wieku, kiedy

tury i Dziedzictwa Narodowego RP

ekipa pod kierownictwem Jerzego

(MKiDN) i fundacji uczestniczących

Janischa calkiem przemalowala

w pracach związanych z rewitaliza-

freski Ecksteina. Innymi slowy, ory-

cją obiektów wspólnego dziedzic-

ginalnego Ecksteina na razie wcale

twa kulturowego Ukrainy i Polski.

nie widać.

Polska strona dziala we wspólpracy

Calą pracę zespól rozklada na

z Zarządem Ochrony Środowiska

kilka etapów technologicznych. W

Historycznego Lwowskiej Rady Miej-

2018 roku postawione zostalo zada-

skiej, dyrekcją Muzeum ,,Cmentarz

nie oczyścić malowidla, zabezpie-

Lyczakowski", proboszczami świątyń

czyć to, co pozostalo z oryginalnej

różnych obrządków, w których są pro-

pracy Ecksteina i usunąć przema-

wadzone prace konserwatorskie, z

lówki z poprzednich konserwacji.

Lwowską Akademią Sztuk Pięknych.

Oryginalne freski Ecksteina mają

Wspólne projekty sfinalizowano ze

o wiele lżejszy kolor niż ten, któ-

środków MKiDN. Od 2018 roku część

ry widzimy teraz. Znaczną część

prac finansowana jest również ze

malowidel przemalowano, a poza

środków Narodowego Instytutu Pol-

tym malowidla są zakopcone i za-

skiego Dziedzictwa Kulturowego za

brudzone. Ale najtrudniejsza część

prac konserwatorskich prowadzo-

Susa jest ustawienie rusztowań na

kiego wydzialu, a nawet kursu lekcji

Granicą, powolanego przez Ministra

prac konserwatorskich polega na

nych w latach 2015­2017 tylko ze

dlugości calej nawy glównej i chóru

nie ma we Lwowskiej Akademii, więc

Kultury i Dziedzictwa Narodowego w

tym, by polichromię pozbawić soli i

środków MKiDN wyniósl 703.500

muzycznego i organizacja miejsca

dzięki tej pracy ukraińscy uczestnicy

grudniu 2017 roku.

gipsu, które są tu czynnikiem bar-

zlotych, czyli ponad 5,1 mln hrywien.

pracy konserwatorów pod sklepie-

otrzymują nowe kwalifikacje i specja-

Warto przypomnieć, że w takim

dzo znieksztalcającym i niszczącym

Znaczne środki na prace remontowe

niem. Na tym miejscu zespól konser-

lizację.

formacie  prace  konserwatorskie

malowidla. Niestety sole są wszech-

i konserwatorskie wnosi również pa-

watorów będzie wygodnie pracować

Ekipa konserwatorów planuje

są prowadzone od 2008 roku i na

obecne i odsolić można będzie tylko

rafia UGKC na czele z proboszczem

przez minimum cztery następne lata.

w 4 lata poddać konserwacji cztery

znacznej części obiektów są za-

powierzchnię malowidla. Migracje

ojcem Stepanem Susem. W 2018

W zespole będzie okolo 20 osób,

wielkie kompozycje Franciszka Eck-

planowane na kilka, a nawet kilka-

soli można powstrzymać tylko przy

roku MKiDN przewiduje asygnować

Ukraińców i Polaków. Część z nich

steina przedstawiające tematy zwią-

dziesiąt lat. Przedstawiciel MKiDN

odpowiedniej temperaturze i wilgot-

340.000 zlotych, zaś ze środków

już pracowala pod kierownictwem

zane ze św. Piotrem Apostolem,

Michal Michalski powiedzial, że koszt

ności w calej świątyni. Klimat w ko-

Narodowego Instytutu Polskiego

dra Pawla Bolińskiego w poprzed-

mianowicie ,,Kazanie św. Piotra",

tegorocznych prac konserwatorskich

ściele powinien być stabilny. Dopie-

Dziedzictwa Kulturowego za Grani-

nich latach, ale część to nowi ludzie,

,,Pan Jezus przekazuje klucze św.

we Lwowie wyniesie 1,3 mln zlotych

ro po tych wszystkich zabiegach bę-

cą jeszcze 120.000 zlotych.

studenci i absolwenci Lwowskiej Na-

Piotrowi" i ,,Św. Piotr wśród kalek"

polskich, czyli okolo 9,3 mln hrywien

dzie można zobaczyć ogromną róż-

Kierownik prac konserwator-

rodowej Akademii Sztuk Pięknych

oraz fresk ,,Apoteoza św. Ignacego

ukraińskich. We Lwowie prace są

nicę między oryginalem Ecksteina

skich dr Pawel Boliński przedstawil

i Krakowskiej Akademii Sztuk Pięk-

Loyoli" lub inaczej zwany ,,Święci

kontynuowane na terenie Cmenta-

i dzisiejszym stanem fresków. Jak

komisji ekspertów plan dzialań na

nych im. Jana Matejki.

zakonu jezuitów". W centralnej czę-

rza Lyczakowskiego, w Katedrze

caly fresk będzie wyglądal, można

sezon 2018 roku i perspektywy prac

Dr Boliński powiedzial również,

ści nawy są też herby fundatorów

Lacińskiej, Katedrze Ormiańskiej, w

wyobrazić oglądając już odnowione

w następnych latach. Zapewnil też,

że dla ukraińskich uczestników pro-

tej świątyni. Dla wykonania tych

dawnym kościele oo. jezuitów pw.

partie na sklepieniu prezbiterium.

że będą uwzględnione wszystkie

jektu są to również bardzo ważne

planów w calości potrzebny jest nie

św. Piotra i Pawla (ob. cerkiew gar-

W dawnym kościele ojców jezu-

uwagi ekspertów. Ogromną zaslu-

warsztaty zawodowe, uczenie się

tylko czas, ale i potężne inwestycje.

nizonowa UGKC), w kościele pw. św.

itów jest dużo pracy dla konserwa-

gą parafii i osobiście o. Stepana

konserwacji malowidel ściennych. Ta-

Obecnie stan malowidel jest wprost

Antoniego z Padwy. Są też obiekty

torów, ale zespól już ma doświad-

wlączone do listy wspólnych prac po

czenie, opracowane metody dzialań

raz pierwszy. Wśród takich ­ prace na

i sprawdzone materialy i technolo-

Cmentarzu Janowskim, odnowienie

gie. Niektóre z tych technologii są

i rekonstrukcja Kapliczki Sykstów

wprawdzie nowatorskie, stosowane

przy kościele św. Marii Magdaleny.

na taką skalę po raz pierwszy.

Również zostanie przeprowadzona

Przy wstępnym badaniu ogrom-

konserwacja odsloniętych spod po-

nej powierzchni sklepienia nawy od-

bialki fresków w korytarzu Szkoly

nalezione zostaly napisy i inskrypcje.

Średniej nr 10 im. św. Marii Magda-

Mogli to oglądać również eksperci i

leny, wykonanych w latach 30. XX

obecni na spotkaniu dziennikarze.

wieku. Narodowy Instytut Polskiego

Wyróżnia się, na przyklad, wielki

Dziedzictwa Kulturowego za Gra-

napis ,,1919" ­ rok, kiedy podczas

nicą postanowil asygnować na ten

polsko-ukraińskich walk o Lwów w

cel 40.000 zlotych polskich, czyli

to miejsce trafil pocisk. Na kartuszu

185.000 hrywien ukraińskich.

dobrze zachowal się oryginalny pod-

Prace konserwatorskie będą

pis autora fresków: ,,Frantz Egstein.

przeprowadzone pod kierownictwem

Civis Brunensis. Pictor et Architect.

dra Pawla Bolińskiego z Krakowskiej

Pinxit. Anno Dni. 1740". Jeszcze

Akademii Sztuk Pięknych im. Jana

jeden świadczy o pracach konser-

Matejki. Pod jego kierownictwem już

watorów w latach 30. ,,1936-38. J.

od 2015 roku prowadzone są prace

Janisch, E. Cieślik". W innym miej-

związane z ratowaniem malowidel

scu na ścianie wyryty jest napis ,,R.

ściennych w kościele jezuitów. Jest to

Berger 1859". Być może ten Berger

bardzo cenna XVIII-wieczna polichro-

remontowal organy. Po zakończeniu

mia autorstwa Franciszka i Sebastia-

kolejnej konserwacji zobaczymy też

na Ecksteinów z Brna na Morawach.

podpisy wspólczesnych mistrzów,

Michal Michalski powiedzial, że koszt

na czele z Pawlem Bolińskim.

o. Stepan Sus (pierwszy od prawej) z zespolem konserwatorskim