20

kurier kulturalny

30 września­15 października 2018 nr 18 (310) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Filmy i książki o kościele rzymskokatolickim na Ukrainie

dają materialy o kaplanach Kościola

Wywiad KONSTANTEGO

rzymskokatolickiego na Ukrainie,

CZAWAGI z biskupem-senio-

żeby je zbierać, gromadzić. Bo w fil-

rem MARIANEM BUCZKIEM.

mach dużo znaczą zdjęcia czy wypo-

wiedzi ludzi, którzy pamiętają. Kiedy

Już od kilku lat Jego Eks-

pisaliśmy książkę o biskupie Rafale

celencja aktywnie zaangażo-

Kiernickim, dwie osoby świeckie i ja

wal się w produkcję filmów

zbieraliśmy informacje od świadków

dokumentalnych o Kościele

żyjących. Nasi wierni rzymokatolicy

rzymskokatolickim na Ukra-

mówili swobodnie, bez oporów, ale

inie. Skąd się biorą te tema-

gdy chodzi o grekokatolików, chyba

ty?

tylko jedna pani odważyla się zlożyć

Wiadomo, że ostatnimi czasy nie

świadectwo i podać swoje nazwi-

tylko wydajemy różnego rodzaju in-

sko. Księża czy biskupi, którzy byli

formacje na temat historii, lecz także

wychowani przez biskupa Rafala w

jakieś fragmenty o niej umieszczamy

katedrze lwowskiej, ladnie, pięknie

w internecie. Kościól we Lwowie się

mówili, ale kiedy poprosilem zlożyć

rozwija, więc wreszcie zrodzil się

świadectwo na piśmie, by umieścić je

pomysl, by zrobić film o nim. W 2012

w książce ­ odmówili. Nie wiadomo,

roku poznalem reżysera Aleksandra

czego się boją. Prawdy chyba. Trze-

Uszakowa z Kijowa. Zresztą urodzo-

ba wlaśnie ukazywać, jak w czasach

ny i wychowany we Lwowie. Zrobil już

najtrudniejszych nie tylko biskup

wiele filmów. Zgodzil się, że zrobimy

Rafal, ale też kilku naszych księży

film o Kościele rzymskokatolickim,

wspieralo grekokatolików, i to w taki

gdyż są już takie filmy o Kościele

sposób, że chlopcy, którzy wówczas

greckokatolickim, o Kościele pra-

byli ministrantami, są teraz księżmi

woslawnym, o protestantach. Jako

czy biskupami greckokatolickimi. Nie

pierwszy powstal w 2012 roku film

stali się lacinnikami, jak nam to za-

,,Крізь терні" (,,Przez ciernie") na pod-

rzucają. Dziewczęta ,,chorągwianki"

stawie książki o lwowskim biskupie

z katedry lacińskiej zostaly zakonni-

Rafale Kiernickim. Jest to film czte-

bp Marian Buczek

cami greckokatolickimi, i też się nie

roczęściowy, w którym poprzez życie

zlatynizowaly. Myśmy im pomagali

zróbcie wy swoje filmy ­ odpowiada-

w Zloczowie. Również Katolickie Me-

ks. Ludwiku Kamilewskim, który uro-

biskupa Rafala po II wojnie światowej

jako katolikom, a nie po to, by ich

my ­ i też będziemy was oglądać.

dia Centrum w Kijowie wydalo film o

dzil się w Kazachstanie i po studiach

ukazujemy dzieje Kościola rzymsko-

przeciągnąć na swój obrządek czy

śp. ks. Janie Krapanie, wielkim pro-

w Rydze rozpocząl pracę w katedrze

katolickiego we Lwowie w czasach

Ks. Biskupie, w jakim ję-

narodowość.

boszczu kościola św. Aleksandra w

lwowskiej. Po upadku komuny jeź-

prześladowań. Film zaczyna się od

zyku są te filmy?

Mamy więc przyszlość przed

Wszystkie filmy są w języku ukra-

Kijowie. Nagrywali też coś o bisku-

dzil po calej diecezji, by otworzyć

wspomnień o latach przedwojen-

sobą, gdy chodzi o filmy, ale jest je-

ińskim, kilka z nich jest już w wersji

pie Janie Purwińskim. Ukazalo się

jak najwięcej kościolów na ziemi

nych, wojennych i sowieckich, mówi

den mankament ­ brak pieniędzy.

polskiej, przynajmniej są napisy pol-

książkowe wydanie listów z lagrów

Lwowskiej, potem je remontowal.

o mianowaniu przez papieża Jana

Bo zrobienie filmu trochę kosztuje.

skojęzyczne, a jeżeli ktoś na planie

lwowskiego księdza Zygmunta Ha-

Później pracowal w Lucku, następ-

Pawla II biskupów, co zapoczątko-

Muszą nad tym popracować fachow-

mówi po polsku, to są napisy ukra-

luniewicza. Jest książka o ks. Janie

nie w Żytomierzu. Zaslynąl wlaśnie

walo odnowienie Kościola lwowskie-

cy, również muzycy. A wiadomo, że

ińskie i odwrotnie. Dzięki tym filmom

Szeteli, którą przygotowal ks. dr Ja-

jako kaplan, który potrafi odzyskać

go i kończy się sceną przekazania

każdy fachowiec się ceni. Kto to ma

poznano w Polsce postacie kardyna-

cek Waligóra.

kościól, wyremontować go i rozwijać

choinki w 2012 roku papieżowi Bene-

finansować? Nie mamy takich spon-

la Huzara, bl. biskupa Chomyszyna,

parafię. To wybitny kaplan, którego

dyktowi XVI od narodu ukraińskiego

Jakie filmy są na etapie

sorów. Proponujemy, że wymienimy

i ukazano biskupów rzymskokato-

wszyscy znamy. Ma dopiero 72 lata.

przez arcybiskupa lwowskiego Mie-

produkcji?

ich w napisach, że są sponsorami,

lickich, którzy aktualnie pracują na

W opracowaniu jest film o św. ks.

Nie ma jeszcze filmu o biskupie Janie

czyslawa Mokrzyckiego, arcybiskupa

ale niektórzy się też trochę boją, bo

Ukrainie. W ten sposób spoleczność

Zygmuncie Gorazdowskim, o śp. bi-

Olszańkim. Mlody kaplan wyrzucony

większego Światoslawa Szewczuka,

co o nim pomyślą, że popiera rzy-

ukraińska czy nawet międzynarodo-

skupie Stanislawie Padewskim. Już

zaraz po wojnie ze Lwowa, z kościo-

zwierzchnika Ukraińskiego Kościola

mokatolików...  Odpowiadam,  że

wa może się dowiedzieć, oglądając

jest gotowy film ,,Radosne odrodzenie

la Matki Bożej Śnieżnej. Pracowal

Greckokatolickiego, i biskupa z Po-

rzymokatolicy są przecież na calym

te filmy, jak żyje Kościól na tych zie-

Kościola rzymskokatolickiego w 1991

potem w Gródku na Podolu. Kiedy

ltawy Filipa z Moskiewskiego patriar-

świecie, są też na Ukrainie, i można

miach, jakie ma problemy, czy też jak

roku". Można by napisać książki czy

zgromadzil w parafii dużo mlodzieży,

chatu, co mialo wydźwięk również

ich popierać. Mimo wszystko mam

przeszedl przez czas doświadczeń.

nakręcić filmy o takich kaplanach jak

zeslano go do malej wsi Mańkowce.

ekumeniczny.

nadzieję, że parę groszy się znajdzie

Wypowiadają się na ten temat bisku-

ks. Kazimierz Mączyński i ks. Augu-

Po upadku komuny zostal pierwszym

Następnie byly filmy o kardynale

i będziemy dalej produkować te filmy,

pi, którzy byli wówczas kaplanami czy

styn Mednis, którzy z Lotwy przybyli

biskupem w Kamieńcu Podolskim. To

Marianie Jaworskim, o św. Józefie

bo pomyslów jest wiele.

osobami świeckimi, kiedy papież od-

do pracy na Ziemi Lwowskiej. Można

też bardzo piękna postać. Mialbym tu

Bilczewskim, ,,XX-lecie Karola Woj-

nowil struktury Kościola katolickiego

też pokusić się o nakręcenie filmu o

prośbę do wszystkich, którzy posia-

tyly", o biskupach rzymskokatolickich

Dziękuję za rozmowę.

na Ukrainie. Również film ,,XX-lecie

pracujących na Ukrainie. Nagraliśmy

Karola Wojtyly" pokazuje caly kon-

film po śmierci kardynala Lubomyra

Zostań wolontariuszem kwesty

tekst hitleryzmu, stalinizmu, a więc

Huzara, zawierającym jego wypowie-

totalitaryzmu brunatnego i czer-

dzi o Kościele rzymskokatolickim,

wonego, które walczyly z religią, z

o wspólnym duszpasterzowaniu,

SeRCe DLA kReSóW

wiarą, z Kościolem, niszczyly naro-

szczególnie we Lwowie. I ostatnio

dy. I na tym tle ukazujemy postać,

ukazal się film o bl. Grzegorzu Cho-

która podniosla narody na duchu.

myszynie, greckokatolickim biskupie

Tak samo powstala książka ,,Slużyl

stanislawowskim, który byl męczen-

Bogu i ludziom" o biskupie Rafale

nikiem Kościola greckokatolickiego

Kiernickim. Jest napisana po ukra-

i wzorem pojednania polsko-ukra-

ińsku, niestety ze względów finan-

ińskiego oraz pojednania rzymsko-

sowych nie jest jeszcze przetluma-

katolickiego i greckokatolickiego na

czona na polski i wydana. Ale na jej

tych ziemiach przed II wojną świa-

podstawie powstal film; książka jest

tową. Film ,,Wygnaniec" jest poświę-

też udostępniona na naszej stronie

cony arcybiskupowi Eugeniuszowi

internetowej: rkc.in.ua.

Baziakowi, którego wypędzono ze

Lwowa w 1946 roku. To wlaśnie on

Zauważylem  tam  te

wybral i konsekrowal na biskupa po-

wszystkie filmy i wersje au-

mocniczego krakowskiego ks. Karola

dio książek.

Również są czytane po ukraiń-

Wojtylę. I co ciekawe, te wszystkie fil-

sku książki o biskupie Rafale Kier-

my są wyświetlane przez kanaly tele-

nickim i o sludze Bożym o. Hieroni-

wizyjne ogólnoukraińskie: UT-1 ,,Kul-

mie Kaszubie, dzięki czemu ludzie

tura", 5 kanal i dwa prywatne kanaly

mogą się więcej dowiedzieć o życiu

­ lwowski i kijowski. Ludzie przyjmują

księży rzymskokatolickich w tych

to bardzo życzliwie. Oczywiście, cza-

najtrudniejszych czasach. Ostatnio

sami są nieporozumienia: ,,Dlaczego

byla też taka propozycja, żeby zro-

rzymokatoliccy, których jest tu tak

bić film o biskupie Janie Cieńskim,

malo, albo niektórzy mówią, że ich

który byl biskupem ukrytym i slużyl

nie ma, pokazują się w telewizji?". To