img
29
www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 30 września­15 października 2018 nr 18 (310)
Letnie turnusy Ormian w kutach
Prezentacja książki
Bohdana Hudia we Lwowie
nad Czeremoszem
W znakomitym miejscu, w Budynku
W sierpniu w ramach projektu ,,Kuty nad Czere-
Uczonych, dawnym Kasynie Szla-
moszem. Mala stolica Ormian" w Kutach zago-
ścila grupa Ormian różnych pokoleń z polskiej
checkim profesor Bohdan Hud za-
Fundacji ,,Armenian Foundation".
prezentowal ukraińską wersję książki
,,Ukraińcy i Polacy na Wolyniu, Nad-
swoich najbliższych. Myślę, że daje-
my taki dobry przyklad ­ dodala Mar-
dnieprzu i w Galicji Wschodniej".
ta Axentowicz-Bohosiewicz.
Na zakończenie turnusu w kuc-
kim  rzymskokatolickim  kościele
polskiej literaturze przedmiotu, z ko-
WOJCIECH JANKOWSKI
Najświętszego Serca Pana Jezusa
lei przecenione jest znaczenie UPA
tekst
mszę św. dla Ormian z Polski spra-
na Wolyniu.
ALEKSANDER KUŚNIERZ
wowal miejscowy proboszcz ks. Eu-
­ Książka ta ma dwa tlumacze-
zdjęcia
geniusz Labiak.
nia. Pierwotna wersja byla najpierw
­ Niestety kościól ormiańskoka-
tlumaczona na język polski pod
Na prezentację przybyli przed-
tolicki w tej chwili jest cerkwią prawo-
tytulem ,,Zaglada Arkadii". Później
stawiciele świata akademickiego
slawną ­ wyjaśnila Marta Axentowicz-
opracowalem ją na nowo calkowi-
reprezentujący nie tylko Lwów, zaś
Bohosiewicz. ­ Natomiast staramy się
cie w języku polskim. Po pewnym
prezentowane dzielo pozytywnie
to, co jeszcze zostalo z tych zabyt-
czasie zostala z języka polskiego
przyjęli nie tylko historycy. Andrij
ków, czyli figury przede wszystkim,
przetlumaczona na ukraiński ­ po-
Pawlyszyn zaznaczyl, że tak wla-
dzięki wspólpracy z ks. Eugeniuszem
wiedzial Bohdan Hud . ­ Na razie
śnie należy pisać książki historycz-
Labiakiem przenieść na teren parafii
polscy historycy milczą na jej temat,
ne, żeby byly interesujące również
rzymskokatolickiej. Figury z kościo-
la mamy przeniesione i czekają, aż,
mamy nadzieję, utworzymy taki or-
miański kącik w kościele rzymskoka-
tolickim.
I dodala:
­ Jest tam caly oltarz, który byl
ufundowany przez Ormianina, co
pokazuje też, że tutaj wspólpraca
między Kościolem ormiańskokatolic-
kim i Kościolem rzymskokatolickim
byla dosyć mocna i jakby przenikala
Marta Axentowicz-Bohosiewicz z dziećmi przy grobie swo-
się. Wiemy, że Ormianie żenili się z
jej praprababki
Polkami albo Ormianki wychodzily za
mąż za Polaków i czasami bylo tak, że
regionów Polski, z różnych miast i w
KONSTANTY CZAWAGA
ale jak dzisiaj powiedzialem, książ-
dla zwyklych czytelników, nie tylko
jeśli ojciec byl Ormianinem, a mama
ciągu roku szkolnego nie bardzo mają
EUGENIUSZ SALO
ka ta zostala przekazana do najwyż-
dla specjalistów. Bohdan Hud sięga
­ Polką, to dziewczynki byly chrzczo-
czas na to, żeby się poznawać. Na
tekst i zdjęcia
szych kól rządowych Polski i kiedy
do Powstania Styczniowego, cytuje
ne w kościele rzymskokatolickim, a
to, żeby poznawać swoje ormiańskie
czytalem list prezesa Jaroslawa
Marię Dąbrowską, która napisala, że
chlopcy ­ w ormiańskim. Tak że tutaj
tradycje, żeby przypominać sobie o
­ Po to przyjeżdżamy, aby od-
Kaczyńskiego o tragedii wolyńskiej
Polacy zaplacą za politykę asymila-
uzupelnialy się te dwie parafie, dwóch
swoich korzeniach ormiańskich, żeby
nawiać tu groby naszych przodków
oraz odpowiedź gabinetu przy Ra-
cyjną wobec Ukraińców.
księży wspólpracowalo. I stąd jest ten
pouczyć się trochę języka ormiań-
­ powiedziala Kurierowi Marta Axen-
dzie Ministrów na list dra Grzegorza
Wśród obecnych byl również
oltarz ufundowany przez Grzegorza,
skiego. I wlaśnie podczas naszych
towicz-Bohosiewicz, prezes Funda-
Kuprianowicza, to wydaje mi się, że
Swiatoslaw Szeremeta, sekretarz
syna Wartana Jakubowicza.
pobytów w Kutach, w ciągu dwóch
cji. ­ Jesteśmy z rodzin ormiańskich.
pewne wątki z mojej książki zostaly
Państwowej Międzyresortowej Komi-
Marta Axentowicz-Bohosiewicz
tygodni, troszeczkę staramy się przy-
Od jedenastu lat tu przyjeżdżamy.
przyswojone i ton tych pism jest ra-
sji ds. Wojen i Represji Politycznych,
poinformowala Kurier, że podczas
pomnieć o naszych ormiańskich ko-
Mieliśmy jeden raz przerwę, dlatego
czej pojednawczy.
który wyrazil swoje zatroskanie o dia-
pobytu w Kutach Ormianie z Polski
rzeniach. W Kutach już nie pozostalo
tegoroczna edycja jest już dziesiąta,
Bohdan Hud zaznaczyl, że po-
log polsko-ukraiński:
odbyli też wycieczki ormiańskimi śla-
rodowitych Ormian. Jeszcze jest parę
jubileuszowa.
lemika z polskimi historykami będzie
­ Jestem przekonany, że dialog
dami na Pokuciu i Bukowinie. Zwie-
osób, które mają babcię, prababcię
Na cmentarzu w Kutach pani
trwać. Planuje opracować publiczne
między naszymi narodami będzie
dzili byly kościól ormiański w Czer-
Ormiankę i pamiętają o tych swoich
Marta razem z rodziną pokazala nam
niowcach oraz świątynie ormiańskie
ormiańskich korzeniach. Natomiast
grób swojej praprababci.
w Tyśmienicy, Iwano-Frankiwsku (b.
­ Dla mnie jest to taki ważny
ludność miejscowa już się chyba do
Stanislawowie), Śniatyniu, gdzie jest
element, który mówi: tu są twoje ko-
nas przyzwyczaila. Już wie, że my
teraz sala gimnastyczna. Odpoczy-
rzenie, ty jesteś stąd, ty jesteś polską
tak naprawdę przyjeżdżamy tu, nio-
wali w Szeszorach. W drodze po-
Ormianką ­ zaznaczyla. ­ Naszym
sąc tę pamięć o naszych przodkach.
wrotnej odwiedzili lwowską katedrę
glównym zadaniem jest renowacja,
Obserwujemy, że jak my zaczynamy
ormiańską i Cmentarz Lyczakowski,
porządkowanie grobów Ormian pol-
sprzątać na cmentarzu, to też przy-
gdzie pomodlili się przy grobach bi-
skich. Ale też mlodzież ma okazję
chodzą, sprzątają, porządkują swoje
skupów ormiańskich.
spotkać się, ponieważ jest z różnych
groby, zaczynają też dbać o groby
wypowiedzi niektórych polskich hi-
trwal. Zawsze bylem zachwycony,
storyków, aby wskazać interpreta-
sluchając jak profesor Hud potrafil
cyjne i faktograficzne blędy, które
argumentować w debacie. A dysku-
zdaniem profesora, tam się znajdu-
sje z Grzegorzem Motyką ­ to inte-
ją.
lektualne mistrzostwo!
­ O tych sprawach trzeba mó-
Bohdan Hud wyszczególnil jakie
wić ostrożnie. Historyk nie powinien
byly sympatie ludności na Wolyniu.
być publicznym trybunem, lecz każ-
Przed I wojną światową byla tam
de swoje slowo powinien ważyć,
popularna Czarna Sotnia, w dwu-
ostrożnie dobierać i rozumieć, jakie
dziestoleciu byly nastroje prokomu-
konsekwencje może mieć slowo źle
nistyczne, na sowietów wręcz cze-
dobrane.
kano. Później przyszli Niemcy. Na-
Prezentacja odbyla się 18 wrze-
stroje spoleczne i kwestia ziemi jest,
śnia w restauracji Art Maestro.
zdaniem profesora, niezauważona w