11

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 16­29 listopada 2018 nr 21 (313)

Polsko-ukraińskie prace konserwatorskie

niu, oddzial w Beresteczku, wspólnie

ze swoimi rówieśnikami z Towarzy-

stwa Kultury Polskiej Ziemi Lwow-

na terenie Lwowa. Sezon 2018

skiej, oddzial w Czerwonogradzie

(dawn. Krystynopol) uczcili pamięć

tych, którzy zginęli w walce o niepod-

W październiku wspólna komisja polsko-ukraińska eks-

leglość Polski i Ukrainy.

Spotkanie z okazji 100-lecia od-

pertów ocenila stan prac konserwatorskich we Lwowie

zyskania przez Polskę niepodleglo-

ści odbylo się 28 października. Zo-

na obiektach wspólnego dziedzictwa kulturowego.

stalo zorganizowane przez prezesa

oddzialu TKPZL w Czerwonogradzie

Natalię Żuk, nauczycielkę języka pol-

W katedrze ormiańskiej zespól

JURIJ SMIRNOW

skiego Irenę Zajec oraz innych czlon-

konserwatorów pod kierownictwem

tekst i zdjęcia

ków tej organizacji.

Pawla Baranowskiego z Warszawy

Uczniowie obu szkól najpierw

pracuje już od 2006 roku. Wartość

Warto przypomnieć, że prace te

pomodlili się w kościele p.w. Ducha

prac konserwatorskich w latach

są finansowane przez polską stronę

Świętego w Czerwonogradzie o po-

2006­2016 wyniosla okolo 2 mln zlo-

pod ogólnym kierownictwem polskie-

kój na Ukrainie, w Polsce i na calym

tych polskich (blisko 15 mln hrywien

go Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa

świecie. Następnie udali się na cmen-

ukraińskich). W 2018 roku konserwa-

Narodowego (MKiDN) i prowadzone

tarz katolicki, do kaplicy cmentarnej

torzy skupili się na odnawianiu poli-

w ścislym kontakcie i wspólpracy ze

rodziny Wiśniewskich, zlożyli kwiaty

chromii Jana Henryka Rosena w ab-

stroną ukraińską, którą reprezentuje

pod pomnikiem żolnierzy polskich,

sydzie za oltarzem glównym. Dzięki

Zarząd Ochrony Środowiska Histo-

którzy zginęli w walkach o niepodle-

dodatkowym inwestycjom ze strony

rycznego Lwowskiej Rady miejskiej.

glość Polski, a potem pod ścianą pa-

polskiej, zespolowi konserwatorów

Prace konserwatorskie są prowa-

mięci bohaterów Niebiańskiej Sotni.

na czele z Joanną Czernichowską

dzone przy wsparciu i pod patro-

W siedzibie oddzialu TKPZL w

udalo się nie tylko ukończyć renowa-

natem Konsulatu Generalnego RP

Czerwonogradzie uczniowie zorga-

cję fresku ,,Ustanowienie Najświęt-

we Lwowie. Na każdym z obiektów

nizowali prezentacje swoich miast.

szego Sakramentu", ale też przystą-

pracują grupy polskich i ukraińskich

W trakcie spotkania rozmawiali o

pić do odnowienia ornamentyki i zlo-

konserwatorów pod kierownictwem

wydarzeniach historycznych z lat

Zespól konserwatorów w katedrze ormiańskiej

ceń w górnej części absydy. Prace

specjalistów wysokiej kwalifikacji

1918­1920 w obu miastach, recyto-

zawodowej. Przez lata wspólpracy

Bolińskiego z Krakowskiej Akademii

monumentalnych malowidel ścien-

wali wiersze, śpiewali polskie piosen-

ulożyly się bardzo przyjazne partner-

Sztuk Pięknych im. Jana Matejki

nych, ponieważ takiej specjalizacji nie

ki i uczestniczyli w zabawach integra-

skie stosunki ze Lwowską Akademią

bierze udzial ponad 20 mlodych

ma w programie uczelni lwowskiej. W

cyjnych. Mimo deszczowej pogody,

Sztuki, dyrekcją Muzeum ,,Cmentarz

konserwatorów ­ Polaków i Ukraiń-

tej chwili wszystkie freski są podkle-

wszystko odbylo się w cieplej i przy-

Lyczakowski", proboszczami świą-

ców, absolwentów i studentów lwow-

jone, każdy centymetr malowidla jest

jaznej atmosferze, a kiedy nadeszla

tyń, w których prowadzone są prace,

skiej i krakowskiej Akademii Sztuk

już uratowany. Teraz trzeba odczekać

pora odjazdu, dzieci jeszcze dlugo

często też ze wspólnotami wiernych,

Pięknych. Powierzchnia malowidel

i po odsoleniu przeprowadzić dalsze

żegnaly się przy autobusie.

którzy aktywnie pomagają konser-

pędzla Franciszka i Sebastiana Eck-

etapy konserwacji wedlug najnow-

Wiktoria Jakymczuk

watorom.

steinów stanowi ponad 1000 m² i to

szych technologii. Plany na 2018 rok

monitor-press.com

Tylko MKiDN w 2018 roku asy-

tylko nad nawą glówną i chórem mu-

praktycznie zostaly już wykonane w

gnowalo na wspólne prace na terenie

zycznym. Pawel Boliński postanowil

calości, ale zespól postanowil praco-

Wystawa fotograficzna

Lwowa 1,2 mln PLN (okolo 8,2 mln

zorganizować prace od razu na ca-

wać dopóki pozwoli pogoda i tempera-

pt. ,,Polacy żytomierszczy-

UAH). W tym roku prace byly prowa-

lej przestrzeni, zważając na krytycz-

tura wewnątrz świątyni. Dodatkowym

zny ­ wczoraj i dziś"

dzone na Cmentarzu Lyczakowskim,

ny stan zachowania polichromii. W

problemem jest wilgotność, która za-

w żytomierzu

w katedrze rzymskokatolickiej, kate-

tej sprawie wspiera go aktywnie oj-

leży też od stanu dachu i możliwych

Od 25 października w sali wystaw

drze ormiańskiej, dawnym kościele

ciec Stepan Sus, proboszcz parafii.

podciekań wody deszczowej. Dach

Gnatiuk Art Centr można oglądać

Pawel Boliński

wystawę fotograficzną pt. ,,Polacy Ży-

te byly przewidywane na rok 2019,

tomierszczyzny ­ wczoraj i dziś". Wy-

ale będą wykonane jeszcze przed

stawa opracowana zostala przez Dom

zakończeniem sezonu konserwa-

Polski w Żytomierzu, Studencki Klub

torskiego 2018 roku. Taki postęp

Polski i Kulturalno-Oświatowe Stowa-

prac z entuzjazmem przyjąl nowy

rzyszenie Polaków im. J. Lublińskiego

proboszcz parafii katedralnej ojciec

w Nowogrodzie Wolyńskim.

Isaak Pogosian, który poblogoslawil

Ekspozycja zawiera kilka bloków

obecnych konserwatorów i czlonków

tematycznych, a mianowicie opowia-

komisji ekspertów oraz odśpiewal

da o historii osadnictwa polskiego na

krótkie modlitwy w intencji sukcesu

terenach Żytomierszczyzny, o latach

dalszych prac. Swoje zadowolenie

przedwojennych. Znalazla się także

z przebiegu prac konserwatorskich

informacja o Polakach Żytomiersz-

wyrazil również Wardkes Arzuma-

czyzny podczas II wojny światowej.

nian, przedstawiciel Ormian lwow-

Zdjęcia opowiadają o losach trzech

skich. Obaj obiecali każdą możliwą

najbardziej znanych Polaków nazego

pomoc w dalszych pracach na tere-

obwodu ­ śp. Franciszka Brzezickie-

nie katedry i jej otoczenia. Ze swojej

go, Franciszka Jakowczyka z Dowby-

strony komisja ekspertów wyrazila

sza i plk. Zygmunta Wenglowskiego.

zadowolenie z wysokiego poziomu

Większość materialów wystawy

prac konserwatorskich i dotrzyma-

są poświęcone wspólczesności ­ od-

nia wszystkich standardów techno-

rodzeniu polskości w latach 90. oraz

logicznych. Faktycznie prace nad

dzialalności poszczególnych organi-

renowacją polichromii Jana Henry-

zacji polskich w okresie 2000­2018.

ka Rosena w katedrze ormiańskiej

Nie zabraklo też informacji o polskich

znajdują się na przedostatnim etapie.

mediach, o nauce języka polskiego,

Konserwatorzy w kościele jezuitów

Z malowidel figuralnych do odnowie-

o znanych zespolach polskich.

nia pozostalo tylko jedno ­ ,,Poklon

W 2018 roku konserwatorzy oczy-

oo. jezuitów pw. św. Piotra i Pawla

kościola jest ogromny i gospodarze

Odrębny blok stanowią zdjęcia

pasterzy betlejemskich". Są jeszcze

ścili od brudu i przemalówek calą

(obecnie cerkiew garnizonowa Ukra-

na czele z ojcem Stepanem Susem

glównych świątyń katolickich Żyto-

inne prace, jak odnowienie zloceń

przestrzeń sklepienia nawy glównej

ińskiego Kościola greckokatolickie-

robią wszystko możliwe, aby zapo-

mierza i obwodu.

i ornamentów, ale imponujący wynik

i wykonują najtrudniejszy etap prac,

go), w kościele św. Antoniego z Pa-

biec przenikaniu wilgoci wewnątrz

25 października wystawę zwiedzi-

prac, które trwaly 12 lat, jest już wi-

mianowicie odsolenie fresków i ­ na

dwy, na Cmentarzu Janowskim, przy

świątyni. Prace związane z odnowie-

li sluchacze kursów języka polskiego

doczny. Kto pamięta stan polichromii

ile to się uda ­ tynków. Zespól kon-

kapliczce Sykstów obok kościola św.

niem fresków w kościele oo. jezuitów

dzialających przy Domu Polskim. Ofi-

i calej świątyni w 2003 roku, kiedy

serwatorów dziala wedlug najnow-

Marii Magdaleny, w polskiej szkole nr

są obliczone na wiele lat i wszystko

cjalne otwarcie wystawy odbylo się

zostala przekazana wiernym, może

szych  technologii.  Zwolennikiem

10.

zależy od finansowania i entuzjazmu

27 października w ramach okrąglego

ocenić kolosalne zmiany i ogromny

takich rozwiązań jest w pierwszej

Na wielką skalę prowadzone są

wykonawców. Tegoroczny etap prac

stolu pt. ,,Polacy Żytomierszczyzny ­

wklad w tę sprawę polskich i ukra-

kolejności kierownik zespolu prof.

prace związane z ratowaniem i od-

polsko-ukraińska komisja ekspertów

wczoraj i dziś" z udzialem ponad 40

ińskich konserwatorów, jak i gospo-

P. Boliński. On też stara się nauczyć

nowieniem XVIII-wiecznych fresków

ocenila bardzo wysoko, a nawet byla

osób ­ przedstawicieli środowiska

darzy świątyni oraz calej wspólnoty

lwowskich studentów i absolwentów

w kościele oo. jezuitów. W pracach

nieco zaskoczona tempem wykona-

polskiego Żytomierza i obwodu.

Ormian lwowskich.

Akademii Sztuki metod konserwacji

pod kierownictwem profesora Pawla

nia robót.

slowopolskie.org