img
26
Z przedwojennej prasy
16­29 listopada 2018 nr 21 (313) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Listopad w galicji
Prasa lwowska podczas walk listopadowych ukazywala się nieregularnie, lub zostala calko-
wicie zawieszona. Natomiast w Krakowie dzienniki informowaly codziennie o wydarzeniach
nie tylko z terenów Galicji, ale i z wydarzeń w calej odradzającej się Polsce. A bylo o czym
informować: o polskość walczyl Poznań, w Warszawie rozbrajano żolnierzy niemieckich,
swą przynależność do Polski zadeklarowal Śląsk Cieszyński. Tak powstawala niepodlegla
Polska. Ale na pierwszych szpaltach informowano o walkach we Lwowie. Zajrzyjmy na lamy
najpoczytniejszego krakowskiego Ilustrowanego Kuriera Codziennego.
jak najcięższych chwilach żolnierz
każdym okresie 24 godzinnym byla
opracowal
musi być opanowanym i zrównowa-
pauza godzin 48, w wyjątkowych wy-
KRZYSZTOF SZYMAŃSKI
żonym, zdolnym do wykonania swe-
padkach 24 godzin.
go zadania w porządku i dokladnie.
Gwardya istnieć będzie tylko
11 listopada Rada Regencyjna
Wykroczenia pod tym względem
na czas koniecznej potrzeby, licząc
przekazala pelnię wladzy wojskowej
tem latwiejsze, gdy w tej podnieca-
od dnia dzisiejszego, najwyżej kilka
Józefowi Pilsudskiemu. Wiele miej-
jącej chwili niema tych dodatkowych
tygodni. Klasa VI spelniać będzie
sca poświęcano kwestii tworzenia
ciężarów, jakie zawsze na sobie nie-
strażniczą slużbę tylko jeszcze ty-
nowego rządu.
sie żolnierz.
dzień. Gdy zapelnią się kadry woj-
Józef Pilsudski do żol-
Chcialbym, abym pod tym wzglę-
skowe, mlodzież wróci do szkoly, od-
nierzy polskich. Na murach
dem nie potrzebowal robić Wam za-
powiednio do tego uloży się program
miasta Krakowa rozlepiono wcieraj
rzutów i abym mógl skladając sprawę
zajęć szkolnych, umożliwiający wy-
następujący rozkaz dzienny naczel-
ze swych czynności przed narodem,
równanie straty poniesionej wskutek
nego dowództwa wojsk polskich:
powiedzieć sumiennie o sobie i o
przerwy w nauce.
Rozkaz Naczelnego Dowództwa
Was, że byliśmy nie tylko pierwszy-
W końcu nadmienić należy, że
Wojsk Polskich.
mi, ale i dobrymi żolnierzami zmar-
slużba ta, mimo swej wielkiej donio-
Żolnierze!
twychwstalej Rzeczypospolitej.
slości, jest tylko ochotniczą, od ze-
Obejmuję nad Wami komendę w
Warszawa, d. 12 listopada 1918.
zwolenia rodziców zależną.
chwili, gdy serce w każdym Polaku
żolnierze ukraińscy przed zajętym ratuszem lwowskim
Józef Pilsudski m. p.
bije silniej i żywiej, gdy dzieci naszej
Trony się walą! Polska nie po-
3. Aby sejm ten po zebraniu się
ziemi ujrzaly slońce swobody w ca-
Niemców musiano
trzebuje karmić zamaskowanych
ufundowal Rzeczpospolitą i przy-
lym jej blasku. Z Wami razem prze-
Pilsudski tworzy rząd
usuwać silą
Warszawa, 13 listopada.
Warszawa, 13 listopada. Dzień
tyranów królewskich! Polska musi
stąpil do przeprowadzenia takich
żywam wzruszenie tej godziny dzie-
Po przelaniu przez Radę Regen-
wczorajszy i dzisiejszy pozostaną na
mieć zdrowy rząd, w którym repre-
reform spolecznych, które by z Pol-
jowej, z wami razem ślubuję życie i
cyjną na kom. Pilsudskiego calkowitej
zawsze w pamięci mieszkańców sto-
zentowane będą trzy proletaryaty ­
ski zrobily matkę szerokich rzesz lu-
krew swoją poświęcić na rzecz dobra
wladzy wojskowej, uproszony zostal
licy. Wczoraj bowiem i dziś żolnierze
proletaryat inteligencyi, proletaryat
dowych przy skasowaniu wszelkich
Ojczyzny i szczęścia jej obywateli.
Komendant o podjęcie inicjatywy co
polscy na dany rozkaz zaczęli obsa-
chlopski i proletaryat robotniczy. Ta
przywilejów klasowych i stanowych.
Żolnierze! W ciągu wojny świa-
do utworzenia Rządu Narodowego.
znowu republika nie będzie niszczy-
towej w różnych miejscach i warun-
Dziś odbywa się narada delegatów
la niczyjej egzystencyi. Nie sięgnie
kach tworzyly się próby formacyj
stronnictw, zaproszonych do palacu
po niczyje dobro drogą gwaltu, lecz
wojskowych polskich. Przy kalec-
Kronenberga przez Komendanta. Z
zaprowadzi reformy glębokie, drogą
twie ­ zdawalo się ­ nieuleczalnym
dniem dzisiejszym objąl również Ko-
uchwal, jak rozum i sprawiedliwość
naszego narodu próby nawet gdy
mendant calkowite dowództwo nad
każe.
byly zaszczytne i bohaterskie, byly
Polskie Stronnictwo Republi-
kańskie przygotowuje wybory do
pierwszego sejmu polskiego. Dla-
tego wzywa do swych szeregów
Samochód pancerny ,,Józef Pilsudski", konstrukcji profe-
wszystkich, którzy dotychczas nie
sora Antoniego Markowskiego, zbudowany we lwowskich
brali udzialu w życiu politycznem.
Warsztatach Kolejowych
Polskę trzeba budować! To wielki
dzać wszystkie gmachy i urzędy, w
Wezwanie to, wystosowane by-
obowiązek! To nakaz najwyższy!
których dotychczas rządzili Niemcy.
najmniej nie przez ,,burżujów", lecz
Niech nikt nie uchyla się od tego.
Pomimo umowy z Radą Żolnierską,
przez polskich robotników, powinni
Niech każdy, komu droga Ojczyzna,
zawartej przez kola wojskowe, nie-
wziąć pod uwagę przede wszystkim
wpisuje się do Polskiego Stronnic-
które urzędy bronily się, odmawiając
niefortunni twórcy ,,republiki lubel-
twa Republikańskiego.
wydawania broni i przekazywania
skiej".
wladzy. Nie obeszlo się bez walki.
O powolanie polskiego rządu
Najdlużej, bo do dnia dzisiejsze-
W Krakowie, wobec tworzenia
apelowali ­ żądali ­ również górnicy
go, trzyma się zaloga Ratusza, w
się Wojska Polskiego, na slużbę po-
śląscy...
Oddzial kobiet-ochotniczek wyrusza do akcji
którym zgromadzil się oddzial z Gla-
rządkową i wartowniczą powolano
senapem, bylym prezydentem policji
uczniów starszych klas.
z konieczności karle i jednostron-
armią polską. Gen. Rozwadowski,
Robotnicy przeciw anarchii
na czele, nie uznający decyzji tutej-
Jak donoszą pisma warszaw-
ne. Pozostalością tych pokątnych
dotychczasowy szef sztabu oraz jego
szej niemieckiej Rady Żolnierskiej.
skie, robotnicy kopalni ,,Flora" pod
stosunków jest niejednolitość szko-
zastępca plk Zagórski, oddali się do
Gwardya narodowa
Ratusz bronil się przez kilka godzin,
Dąbrową Górniczą, zebrani na wiecu
dliwa wojsku. Liczę na to, że każdy
dyspozycji Komendanta.
z uczniów szkól średnich
gdyż nie życzyl sobie wydania kilku-
Kraków, 14 listopada. Prezydent
w liczbie 400 osób uchwalili rezolu-
z Was potrafi siebie przezwyciężyć
dziesięciu milionów marek z fundu-
Rady Szkolnej kraj. Dr. Zoll w porozu-
cję, która zwraca się z wezwaniem
i zdobędzie się na wysilek dla unik-
W artykule redakcyjnym apelo-
szy komunalnych. W poludnie jednak
mieniu z P. K. L podaje do wiadomo-
,,do wszystkich, od kogo to zależeć
nięcia różnic i tarć, klik i zaścianków
wano:
ulegli. Urzędy niemieckie zajmowali
ści rodziców uczniów szkól średnich,
może":
w wojsku, dla szybkiego wytwarza-
Co dzień niesie?
glownie P. O. W. przy udziale żolnie-
co następuje:
1. Aby przystąpili natychmiast do
nia poczucia koleżeństwa i ulatwie-
Kraków, 14 listopada. Podajmy
rzy i akademików.
Od 11-go listopada zatrzymano
utworzenia Rządu Narodowego na
sobie dlonie! W momencie dziejo-
nia pracy.
Szpiclów z Feldpolizai ujęto. Ar-
w Gwardyi tylko uczniów VI, VII i VIII
podstawie porozumienia stronnictw,
wym kiedy Polska ma uformować
Żolnierze! Caly nasz naród sta-
chiwa, o ile nie zostaly spalone, opie-
kl.; uczniów klas mlodszych odeslano
pragnących dobra Polski i ludu pol-
się w oczach calego świata i ma
je teraz przed zagadnieniami, które
czętowano.
do szkoly. Na podstawie lekarskiego
skiego. W sklad rządu polskiego po-
zaświadczyć o tem, że naród, który
rozwiązać będzie mógl tylko przy
W urzędach niemieckich znajdo-
badania podzielona jest mlodzież na
winni wejść przedstawiciele wszyst-
wydal bohatera-szewca Kilińskiego
nadzwyczajnym wysilku i napręże-
walo się, oprócz sum zdeponowa-
dwie grupy: zdatną do slużby war-
kich dzielnic polskich.
i bohatera-chlopa Glowackiego, któ-
niu swej sily i woli. W swoim zakre-
nych na Ratuszu, blisko 10 milionów
towniczej ciężkiej i ordynansowej
2. Aby powolany zostal jak naj-
ry wiódl w bój świetne pulki Czwar-
sie zagadnienia te stają i przed nami.
marek, które przekazano rządowi
lżejszej. Wladze wojskowe starają
śpieszniej sejm konstytucyjny do
Rozwiązać je będzie nam tem trud-
taków, zlożonych z Maćków i Wojt-
polskiemu. W mieście panuje nie-
się o to, aby mlodzież zaopatrzoną
Warszawy na zasadzie powszechne-
niej że twarda nasza slużba nakla-
ków, jest zdrowy, potrafi oprzeć się
zwykle ożywienie. Warty w dużej
byla w potrzebne na strażach odzie-
go, równego, bezpośredniego i tajne-
da nieraz ciężaru więcej na uczucia
anarchii i stworzyć silną republikę
mierze pelnią akademicy z P. O. W.
nie i pożywienie; a także o to, by po
go prawa glosowania.
i serce. Zarówno w najtrudniejszych
ludową.