15

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 31 stycznia­14 lutego 2019 nr 2 (318)

nież świętokrzyskiego. Biorą w nich

slowa, popularyzacji poezji, promocji

zesa Dolnośląskiego Oddzialu Związ-

Pilch, Zagajewski, Stasiuk, Krajew-

U nas mówią: ,,Jeśli możesz

udzial poeci z czterech kontynentów

języka ojczystego i polskiej literatury,

ku Literatów Polskich, lata owocnej

ski, Dehnel, Szymborska, Milosz,

nie pisać ­ nie pisz". Czy li-

oraz muzycy i wokaliści z Europy.

edukacji spoleczeństwa, pobudzaniu

wspólpracy: wspólne organizowanie

Herbert, Gombrowicz, Mrożek, Prus,

teratura ­ to Pana życiowa

Marzeniem Andrzeja Grabowskiego

kreatywności i wrażliwości na piękno

festiwali literackich i artystycznych,

Sienkiewicz, Slowacki itd, itd. Czyta-

konieczność?

bylo, aby MGJL objęla swym zasię-

oraz utrwalaniu nawyków korzystania

publikacje, wydane książki, tlumacze-

ni są autorzy wspólcześni, ale też, co

Ja bym sparafrazowal wasze

giem Ukrainę. W 2013 r., wychodząc

z dóbr kultury i dowartościowywaniu

nia na oba języki... To wszystko sluży

jest niezwykle budujące, klasycy. Za-

powiedzenie tak: jeśli możesz pi-

naprzeciw temu marzeniu, spotka-

lokalnych, postaw twórczych. Festi-

popularyzacji kultury i promocji litera-

tem, polska literatura wspólczesna w

sać ­ pisz! Choć też mam okresy,

lem się we Lwowie z Jewgenem

wal stal się już tradycją na Dolnym

tury polskiej w Ukrainie, ukraińskiej

splocie z klasyczną ma się dobrze.

że mogę nie pisać, i nie piszę. Dla

Baranem, prezesem oddzialu NZPU

Śląsku i cieszy się wielkim uznaniem

w Polsce. O szczególach mówilem

mnie koniecznością jest czytanie i

Jaką literaturę faworyzu-

w Iwano-Frankiwsku i O. Gordonem

w Polsce i za granicą.

wcześniej.

praca dla innych ludzi, pisanie zaś

je Pan przy wyborze książek

wiceprezesem oddzialu lwowskiego.

Celem festiwalu jest ksztaltowa-

Dotychczas zostalem dwukrot-

życiowym dopelnieniem, darem,

do czytania w wolnym cza-

Obaj zgodzili się na wspólorganiza-

nie estetycznej i etycznej świadomo-

nie wyróżniony Odznaką Honorową

deserem... Wszak poezja to uze-

sie?

cję i już w 2013 r. galicyjska jesień

ści czlowieka i podnoszenie poziomu

NZPU za osobisty dorobek literacki

Niestety prawie nie mam wolne-

wnętrznienie przeżyć wewnętrz-

odbyla się w Ukrainie: Lwów, Żól-

kultury spoleczeństwa, ze szczegól-

i znaczący wklad w odradzanie du-

go czasu, ponieważ wykonywanie

nych za pomocą artystycznie po-

kiew, Iwano-Frankiwsk, Kryworiwnia.

nym uwzględnieniem mlodzieży, a

chowości i kultury ukraińskiego naro-

zadań spolecznych, tlumaczenia,

lączonych ze sobą slów, bogatych

Od tego czasu impreza trwa dwa ty-

także wymiana doświadczeń między

du (Iwano-Frankiwsk 2013 r. i Polani-

prace edytorskie, wyjazdy na spo-

znaczeniowo. To ekspresja piękna;

godnie. Z Ukrainy wracamy razem z

pisarzami oraz zwiększenie zainte-

ca Zdrój 2015 r.). Ponadto Nagrodą

tkania, festiwale, pochlaniają go,

przyjmując, że piękno jest uśmie-

ukraińskimi autorami i artystami na II

resowania amatorską twórczością

Literacką ,,Galąź Zlotego Kasztana"

ale, mimo znacznego wysilku, dają

chem prawdy, oglądającej wlasne

część do Polski. Wspólnie z autora-

artystyczną. Dlatego w Festiwalu

za dzialalność translatorską i popula-

moc i motywację do dzialania (sic!)

oblicze w niemal doskonalym zwier-

mi ukraińskimi odbyliśmy dziesiątki

bierze udzial Klub Literacki ,,Heli-

ryzację literatury ukraińskiej za grani-

Zawsze jednak wpadają mi do ręki

ciadle. W pelni podzielam myśl fran-

spotkań z mlodzieżą i doroslymi we

kon", mieszkańcy Polanicy i rejonu,

cą (Kijów 2015 r.).

książki, których nie da się odlożyć.

cuskiego pisarza i dyplomaty, Paula

Lwowie, Drohobyczu, Żólkwi, Stryju,

a uczniowie Polanicy i szkól powiatu

W 2018 r. otrzymalem w Necza-

Ponadto jako przewodniczący Ko-

Claudela: ,,poezja, to milczenie jak

Samborze, Starym Samborze, Tur-

klodzkiego uczestniczą w dwóch kon-

iwce Nagrodę Literacką im. Jurija

misji Kwalifikacyjnej ZLP, niejako

czas bez zegara".

ce, Strilkach, Mikolajowie, Rudkach

kursach literackich, których owocem

Janowskiego (klasyka literatury ukra-

z obowiązku, czytam kilkadziesiąt

Dla mnie poezja i cala dzialal-

i innych. Odbyly się cztery edycje wo-

jest wydawany almanach zawierający

ińskiej XX w.), w dziedzinie ­ poezja,

książek w roku. Często, nawet będąc

ność pisarska, oparta jest na dorobku

jewódzkiego konkursu poetyckiego,

ich utwory. W 2018 r. miala też miej-

za książkę ,,Iluzja wieczności", w

w podróży, wracam do ulubionych

życia, zwlaszcza duchowego, prze-

opublikowano wiele wspólnych prze-

sce promocja książki A. Bartyńskie-

tlumaczeniu na ukraiński przez Swi-

autorów i wybranych utworów, które

twarzanego teraz, u jego schylku,

kladów. Dzięki ogromnym wysilkom

go ,,Uczta motyla" wydana w języku

tlanę Breslawską, która równocze-

od wielu lat są dla mnie źródlem in-

w kreację. Jest ucieczką przed nad-

Andrzeja Grabowskiego, którego z

ukraińskim, w przekladzie Switlany

śnie odebrala nagrodę w dziedzinie

spiracji i duchowym ukojeniem. Do

miernym wzruszeniem. Poezja jest

przekonaniem wspieram od wielu lat,

Breslawskiej.

­ przeklad. Przy tej okazji, raz jesz-

takich należy, przede wszystkim,

dla mnie także cząstką antropologii i

w 2018 r. odbyla się XXVIII edycja w

Międzynarodowy aspekt festiwalu

cze dziękuję Pani za tę książkę, efekt

polski dramatopisarz i poeta Cyprian

eschatologii ­ wyrażaniem doświad-

Polsce i V w Ukrainie, tym razem w

świadczy o naszej ideowej otwartości

naszego wspóldzialania.

Kamil Norwid oraz Rabindranath Ta-

czenia ludzkiego, lącznie z rozmową

Iwano-Frankiwsku i Kolomyi. Organi-

i sluży integracji narodów, przy zacho-

gore, wieszcz narodu hinduskiego,

o śmierci i ze śmiercią. Jest orężem,

Dla naszych czytelników

zatorem ze strony ukraińskiej bylo...

waniu bogactwa odrębnych kultur.

który towarzyszy mi od 18. roku ży-

choć zludnym, przeciw okrążeniu.

bylo by ciekawe dowiedzieć

Polskie Centrum Kultury przy wspar-

Stalym elementem ideowo-progra-

cia. Posiadam niemal wszystkie jego

Wszak poezja to często ruch umyslu,

się co Pan myśli o wspól-

ciu Konsula Generalnego RP we

mowym festiwalu jest akcent home-

książki wydane w języku polskim, w

duszy, w kierunku Tajemnicy, bowiem

czesnej polskiej literaturze?

Lwowie! Ze zdumieniem obserwuję

rycki, polegający na udziale poetów

większości w latach 20. i 30. XX w.

mors est janua vitae ­ śmierć jest

Które gatunki literatury są

obecny brak zaangażowania NZPU

niewidomych, ale pelnosprawnych

Czytając innych pisarzy, zazwyczaj,

bramą życia.

teraz popularne wśród czy-

w organizację tak ważnej dla obu

artystycznie w znaczeniu twórczym

wybieram dziela o dużym ladunku

telników? Czy również na

środowisk literackich, imprezy.

i profesjonalnym.

filozoficznym i psychologicznym. Fa-

książkowym rynku odczuwa

Wywiad spisala Switlana

Oddzielną platformą wspólpra-

Dotychczas w Festiwalu uczest-

woryzuję poezję i eseistykę.

się panowanie tlumaczenio-

Breslawska, pisarka, krytyk

cy jest organizowany przez Polskę i

niczyli poeci z Polski, Czech, Wiet-

wej, w szczególności, popu-

Na koniec, pytanie do

literacki, tlumaczka, czlon-

Ukrainę ,,Dialog dwóch kultur w Krze-

namu, Lotwy, Austrii, Niemiec, Nika-

larnej anglojęzycznej litera-

Pana, jak do poety: czym

kini Narodowego Związku

mieńcu", miejscu narodzin Juliusza

ragui i Ukrainy (od Was gościliśmy

tury?

jest poezja w Pana życiu?

Pisarzy Ukrainy.

Slowackiego. Uczestniczą w nim

ok. 20 autorów).

Zainteresowanie czytaniem w

historycy, muzealnicy, pisarze, litera-

Podczas festiwalu realizowane są

Polsce, podobnie jak w Ukrainie, ma

Lwowska restauracja

turoznawcy... To wielkie wydarzenie,

warsztaty poetyckie z udzialem mlo-

tendencję spadkową. Powodów jest

opisane później w okolo 500. stroni-

dzieży i dzieci, spotkania autorskie

kilka, choć najważniejszy to ten, że

cowej monografii, pod tym samym

w placówkach oświatowo-wycho-

30% ludzi nie lubi czytać. Z kolei 23%

kupol" zaprasza

tytulem. Mam zaszczyt aktywnego

wawczych Polanicy Zdroju i innych

uważa, że książki są zbyt drogie. Jed-

uczestnictwa w tym niepowtarzalnym

miejscowościach powiatu klodzkiego

nak trzeba patrzeć z optymizmem, bo

Dialogu od 2013 roku.

oraz z publicznością (mieszkańcy,

spadek czytelnictwa mamy raczej za

kuracjusze, twórcy z okolicy).

sobą. W 2017 r. 37% Polaków kupilo

Wiemy również o dorocz-

Stalymi punktami programu są:

i przeczytalo minimum jedną książkę.

nym festiwalu literackim,

Uroczysta Inauguracja w Teatrze

To wynik niepelny, bo nie uwzględnia

który organizuje Pan oso-

Zdrojowym, podczas której wystę-

książek zakupionych w punktach ,,ta-

biście ­ ,,Poeci bez granic".

pują artyści amatorzy z programem

nich książek" i innych sklepach, w tym

Jaka jest historia tego festi-

tańca, recytacji, śpiewu i muzyki

spożywczych (,,Biedronka", ,,Stokrot-

walu? Jaki jest cel?

Pierwsza edycja Międzynarodo-

(ok. 50 wykonawców). Noc poezji,

ka"...), gdzie można za grosze kupić

wego Festiwalu Poezji ,,Poeci bez

Biesiada artystyczna, Hyde Park,

,,dziela": najczęściej opasle powieści,

granic" w Polanicy Zdroju odbyla

dyskusja o stanie literatury i kultury

ale i bajki dla dzieci. Niektóre książki,

się w 2003 r. Pomyslodawcą byl

polskiej i zagranicznej, spotkanie z

zwlaszcza prozatorskie, wydawane

Andrzej Bartyński (zmarl w 2018 r.),

twórcami zagranicznymi, spotkania

są na niskim poziomie edytorskim.

niewidomy poeta, ówczesny prezes

autorskie i lekcje poetyckie w szko-

Rośnie także zainteresowanie e-

Dolnośląskiego Oddzialu Związku

lach, prezentacja corocznej antologii

bookami. Jednym z podstawowych

Literatów Polskich oraz Zbigniew

z utworami uczestników festiwalu.

mechanizmów prowadzących do

Puchniak, wówczas przewodniczący

Festiwal wspierają i aktywnie

przezwyciężenia spadku czytelnic-

epoque i przy dźwiękach nastro-

Polożona w samym sercu

Rady Miasta. Od XV. edycji Festiwal

w nim wspóluczestniczą polanickie

twa powinno być ukierunkowanie

jowej muzyki poczują Państwo

Lwowa, przy ul. Czajkow-

przyjąl imię Andrzeja Bartyńskiego.

instytucje: Burmistrz i Rada Miasta,

bibliotek na czytelnictwo, na progra-

klimat wspanialych, minionych lat

skiego 37. Wyśmienita polska

Festiwal ,,Poeci bez granic" w

Teatr Zdrojowy ­ Centrum Kultury

mowanie wspólnej pracy czytelników

­ świata przedwojennej Polski.

kuchnia, ciepla rodzinna atmosfe-

swoim zalożeniu jest coroczną mię-

i Promocji, Towarzystwo Milośników

z pisarzami, poetami. W ostatnich

Wszystko to stwarza wyma-

ra, nastrojowe wnętrze i muzyka.

dzynarodową imprezą, odbywającą

Polanicy, Miejska Biblioteka Publicz-

latach większość bibliotek stala się

rzone warunki do organizacji

Menu także po polsku.

się w listopadzie, której ideą progra-

na, szkoly i przedszkola.

centrami komputerowymi. Biblioteki

przyjęć, bankietów, spotkań biz-

,,Kupol" to kameralna re-

mową jest wieloaspektowa integra-

Wspiera nas także Ministerstwo

nie mogą być magazynami książek

nesowych, integracyjnych i ro-

stauracja polożona w sąsiedz-

cja ludzi, narodów, spoleczeństw i

Kultury i Dziedzictwa Narodowego,

i komputerów. Sprzężenie bibliote-

dzinnych, romantycznych rende-

twie Lwowskiej Filharmonii oraz

twórców. Sluży edukacji kulturalnej,

Urząd Marszalkowski Województwa

ka ­ autor ­ czytelnik, to klucz do

pobudzaniu zainteresowania kulturą

Dolnośląskiego oraz Starosta klodz-

otwarcia wielu zalegających regaly

z-vous, wystawnych kolacji oraz

dawnego Zakladu Narodowego

i sztuką oraz promocji dobra, piękna,

ki.

książek.

innych uroczystości.

im. Ossolińskich oferuje szeroki

solidarności spolecznej. Festiwal jest

Jeśli idzie o tematykę, to Polacy

Proszę opowiedzieć o Pa-

Warto odwiedzić nas o każdej

wybór tradycyjnych galicyjskich

precyzyjnie zaprogramowanym kon-

najczęściej czytają kryminaly (46%),

na doświadczeniu ze wspól-

porze dnia i roku! Stąd wszędzie

dań, bogaty wachlarz trunków,

taktem poetów z mlodzieżą szkolną

książki fantasy (36), romanse. Dalej

pracy z Narodowym Związ-

jest blisko, a cale miasto znajduje

wyśmienite desery oraz legen-

i publicznością w różnorodnych for-

powieści historyczne i przyrodnicze,

kiem Pisarzy Ukrainy? Za co

się na wyciągnięcie ręki. Jesteś

darną lwowską kawę.

mach ekspresji artystyczno-eduka-

poradniki, poezję (ponoć tylko ok.

otrzymal Pan ,,Poczesną od-

we Lwowie ­ wstąp do ,,Kupolu".

,,Kupol" to miejsce, w którym

cyjnej.

5%). Mimo natloku książek autorów

znakę" NZPU? Jakimi jesz-

goście zawsze mogą liczyć na

Program Festiwalu realizowany

obcych, polska literatura wychodzi

cze ukraińskimi nagrodami

przyjazną atmosferę i wyjątko-

Kontakt:

jest przy bardzo licznym udziale mlo-

zwycięsko. Coelho, Tolkien, Rowling,

jest Pan wyróżniony?

we przyjęcie. We wnętrzach, w

+380322614454

dzieży szkolnej i publiczności (lącznie

Z Narodowym Związkiem Pisarzy

King, Oz, Dickens, Dumas..., ale

których zatrzymal się czas belle

mail: kupollviv@ukr.net

okolo 2.000 osób). slużąc kulturze

Ukrainy lączą mnie, jako pisarza i pre-

nade wszystko Myśliwski, Tokarczuk,