17

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 31 stycznia­14 lutego 2019 nr 2 (318)

Wodą malowane

Augusta II Mocnego gwiazda orderu

pomnika Tadeusza Kościuszki wy-

byla haftowana, a nie wykonana z

sokości okolo 1 metra, wykonany z

metali szlachetnych. Takie haftowane

tonowanego gipsu. Jest to model po-

ordery są najbardziej cenne i rzadkie.

mnika Tadeusza Kościuszki dla Aka-

W zbiorach Muzeum Historycznego

demii Wojskowej West Point w USA.

W szkole każdy z nas próbowal swoich sil w tej najtrudniejszej ze sztuk malar-

znajduje się wlaśnie taki rzadki kom-

Pomnik ten zaprojektowal lwowski

skich. Te przykre doświadczenia zniechęcaly nas na cale życie do malowania far-

plet Orderu Orla Bialego, który moż-

artysta rzeźbiarz Antoni Popiel, pro-

na oglądać na wystawie.

fesor Politechniki Lwowskiej, autor

bami wodnymi. A tymczasem akwarela jest obecnie jedną z najbardziej cenionych

pomnika Adama Mickiewicza we

sztuk malarskich i ma szerokie kolo swoich zwolenników. Skupieni są w Interna-

Lwowie. Antoni Popiel w lutym 1907

roku wziąl udzial w konkursie na po-

tional Watercolor Society (IWS). Swój odlam tej organizacji ma również Ukraina.

mnik Kościuszki w Waszyngtonie i

pomimo, iż otrzymal II miejsce, wla-

KRZYSZTOF SZYMAŃSKI

śnie jego projekt wybral amerykański

tekst i zdjęcie

prezydent Theodore Roosevelt. W

tymże roku Popiel wyjechal do USA,

Wlaśnie ta organizacja wspólnie

gdzie pracowal nad pomnikiem po-

z Lwowskim Towarzystwem Milośni-

nad dwa lata. Pomnik mial stanąć

ków Sztuk Pięknych (LTMSP) zorga-

w szczytnym miejscu amerykańskiej

nizowala dla akwarelistów z Ukrainy

stolicy, mianowicie w Parku Lafay-

szkolenia na poziomie międzynarodo-

ette a naprzeciwko Bialego Domu.

wym. Ponieważ prezes LTMSP, Mie-

czyslaw Malawski, jest też znanym

i cenionym akwarelistą, udostępnil

na te czterodniowe szkolenia siedzi-

Order św. Stanislawa

bę Towarzystwa ­ poddasze Nasza

Król Stanislaw August Poniatow-

Strzecha. Na ścianach rozwieszono

ski 7 maja 1765 roku ustanowil drugi

dziala artystów, którzy wezmą udzial

Mieczyslaw Malawski otrzymuje próbki nowych farb akwa-

polski order ­ św. Stanislawa. Tenże

w szkoleniach i będą się dzielić tajni-

relowych

król 22 czerwca1792 roku powolal

kami tej trudnej sztuki. Teraz każdy

pierwszy polski order za zaslugi wo-

może zapoznać się z dzielami arty-

osobiście spróbować, jak kladą się

IWS Ukraina planuje, by takie im-

jenne. Byl to slynny order Virtuti Mi-

stów i podziwiać ich kunszt malarski.

kolory, jak rozcieńczają się wodą,

prezy byly cykliczne, aby jak najwięcej

litari. Powstal on z inicjatywy księcia

Szkolenia mają zasięg między-

jak wysychają.

artystów moglo się szkolić i zdobywać

Józefa Poniatowskiego po zwycię-

narodowy, bowiem jako wykladowcy

Pierwsze zajęcie po krótkiej

doświadczenie.

skiej bitwie z Rosjanami stoczonej 18

zostali zaproszeni znani mistrzowie

przerwie na kawę poprowadzila Alek-

Dziękuję za wywiad.

czerwca 1792 roku pod Zieleńcami.

akwareli: Aleksandra Bryksa z Czech,

sandra Bryksa z Czech. W kolejnych

Pierwszymi kawalerami orderu byli

Stanislaw Przewlocki z Polski, Ro-

dniach przewidziane byly lekcje po-

Udalo mi się też porozmawiać ze

Model pomnika Tadeusza

książę Józef Poniatowski i general Ta-

man Opaliński z Ukrainy, Mieczyslaw

glądowe twórczości Stanislawa Prze-

Stanislawem Przewlockim, artystą z

Kościuszki

deusz Kościuszko. Order mial trudną

Malawski z Polski i Ukrainy. Niestety,

wlockiego, to znaczy, że podpatrywa-

Wroclawia:

Na granitowym postumencie zostala

historię. Na żądanie carycy Katarzyny

z powodów zdrowotnych nie dojechal

no sposób tworzenia przez niego ob-

Czy wielu artystów w Pol-

ustawiona trzymetrowa brązowa fi-

II Stanislaw August byl zmuszony ska-

Helido Heliti z Albanii.

razów, a potem mistrz udzielal lekcji

sce tworzy w tym stylu?

gura Kościuszki w mundurze gene-

25 stycznia br. miala miejsce

malującym swoje dziela uczestnikom

Jest to bardzo trudny dzial malar-

rala armii amerykańskiej. Kościuszko

inauguracja szkoleń. Na poddaszu

szkoleń. Podobne zajęcia prowadzili

stwa, w Polsce nazywamy go nawet

stal obok zdobytego dziala, w ręce

Naszej Strzechy zebralo się wielu ar-

też inni artyści-szkoleniowcy. Po za-

,,królewskim". Bardzo często artyści

trzymal plan fortyfikacji Saratogi, w

tystów o wyrobionej pozycji z Odessy,

kończeniu szkoleń przewidziana jest

zniechęcają się po kilku nieudanych

lewej ­ szablę. Wedlug modelu A.

Chersoniu, Kijowa, Charkowa, Tarno-

demonstracja i omówienie powsta-

próbach tworzenia akwareli. Ja akwa-

Popiela wzniesiony zostal jeszcze

pola i Lwowa. Przyszli również adepci

lych utworów.

relą zajmuje się od dzieciństwa i uwa-

jeden pomnik Tadeusza Kościuszki.

kierunków artystycznych z lwowskich

W czasie przerwy rozmawiam z

żam, że jest to sztuka trudna i wdzięcz-

Byl to pomnik na terenie Akademii

Akademii Drukarstwa i Akademii

Mieczyslawem Malawskim:

na jednocześnie, bo daje szybki efekt

Wojskowej Stanów Zjednoczonych

Sztuk Pięknych. Inauguracja rozpo-

i praca jest gotowa natychmiast po jej

Jak to się stalo, że akwa-

w West Point. Kościuszko byl jednym

częla się nietradycyjnie, bowiem od

ukończeniu. Stąd malarzy-akwareli-

reliści ukraińscy zagościli

z inicjatorów zalożenia Akademii, zaś

akcentu muzycznego w wykonaniu

stów w Polsce jest niewielu.

pod Naszą Strzechą?

na jej terenie w 1828 roku wzniesio-

trio ,,Mandry" z Rawy Ruskiej. Dziew-

Wszystko dzieje się za sprawą

Nie jest Pan po raz pierw-

no kolumnę ku jego czci. 1 września

czyny wykonaly kilka piosenek z

ukraińskiego oddzialu IWS. Organiza-

szy we Lwowie. Czy planuje

Książe Józef Poniatowski

1913 roku na tej kolumnie ustawiono

muzyką i a cappella, wprowadzając

cja ta skupia na calym świecie artystó-

Pan, oprócz pokazów swego

postać T. Kościuszki odlaną z brą-

sować postanowienie o ustanowieniu

zebranych w odpowiedni nastrój. Jak

w-akwarelistów z ponad stu państw.

kunsztu, namalowania cze-

zu. Byla to nieco zmieniona wersja

nagrody. Na krótko krzyż Virtuti Mili-

powiedzial po ich występie przewod-

Ja przedstawiam dwie organizacje:

goś dla siebie, jakiś zaśnie-

figury generala z waszyngtońskiego

tari zostal przywrócony w księstwie

niczący lwowskiego oddzialu artystów

polski i ukraiński oddzialy IWS-u. Do-

żony Lwów, park, ulice...?

pomnika, uroczyście odsloniętego

warszawskim i podczas powstania li-

sztuk pięknych Oleh Mykyta: ,,Ich

brze znam szefową oddzialu ukraiń-

We Lwowie jestem po raz trzeci i

11 maja 1910 roku przez prezydenta

stopadowego 1830-1831 r. Wówczas

muzyka byla jak akwarela ­ delikatna

skiego Galinę Otczycz, która zwrócila

jestem zauroczony miastem. Nieste-

USA Wiliama Tafta. Niestety Antoni

umieszczono na nim dewizę ,,Rex et

i nastrojowa".

się do mnie z prośbą o udostępnienie

ty, akwarela jest na tyle niewdzięczna,

Popiel nie bral udzialu w tych uro-

Patria". Zostal wznowiony dopiero

Po takim wprowadzeniu glos za-

lokalu na tę imprezę. Jest czlonkiem

że nie da się tworzyć w plenerze w zi-

czystościach, bo podczas pobytu w

w odrodzonej Rzeczypospolitej 14

bral Mieczyslaw Malawski, który jako

naszego LMSP i docentem na wy-

mie. Ale mieszkam w ladnym hotelu i

Ameryce ciężko zachorowal i w listo-

gospodarz powital zebranych i przed-

dziale grafiki Akademii Drukarstwa.

może jakiś widoczek z okna... Będę

padzie 1909 roku wrócil do Lwowa,

stawil pokrótce mistrzów, którzy przy-

Jako szkoleniowcy przyjechali ar-

tu przez kilka dni i planuję narzucić

zaś 8 lipca 1910 po ciężkiej chorobie

byli na szkolenia i program szkoleń.

tyści z różnych krajów, czyli te szkole-

kilka szkiców, może jakieś zdjęcia.

zmarl w zakladzie wodoleczniczym

Następnie przewodnicząca ukraiń-

nia mają charakter międzynarodowy.

Zresztą mam ze sobą farby i wszyst-

w Lubieniu Wielkim pod Lwowem.

skiego oddzialu IWS Galina Otczycz

Muszę podkreślić, że są to akwareli-

ko czego trzeba do twórczości.

Prawdopodobnie model pomnika Ta-

wręczyla certyfikaty czlonkowskie

ści najwyższego kunsztu, o światowej

Co Pan planuje pokazać

deusza Kościuszki autor przywiózl do

nowym czlonkom towarzystwa i prze-

slawie i u takich mistrzów będzie cze-

uczestnikom szkoleń?

Lwowa ze Stanów Zjednoczonych.

kazala slowo wspólorganizatorom im-

go się uczyć. Tym bardziej, że nieco-

Jest tu wiele osób zainteresowa-

Jedyny raz rzeźba byla wystawiona

prezy, przedstawicielom firny Rosa ­

dziennie nadarza się okazja, aby ob-

nych i myślę, że zacznę od pejzażu,

na pośmiertnej wystawie A. Popiela

producent materialów malarskich: farb

cować z takimi ludźmi, podpatrywać

bo jest to najbardziej popularne. Po-

w 1910 roku we Lwowie. Od tego

wodnych i akrylowych, gruntów itp.

tajniki ich mistrzostwa, wysluchiwać

nieważ maluję szybko i dynamicznie,

czasu minęlo 118 lat.

Firma ta ostatnio produkuje naturalne

ich uwag o wlasnych utworach. Takie

myślę, że nie zatrzymam się na jed-

Z drugiej strony gabloty z orde-

farby akwarelowe w szerokiej gamie

nazwiska jak Bryksa, Przewlocki czy

nej akwareli, lecz pokażę kilka róż-

rami polskimi znajduje się oryginalny

kolorystycznej, uzupelniając ciągle

Opaliński mówią już same za siebie.

nych wersji w różnych wariantach.

mundur powstańca listopadowego.

swój asortyment wedlug potrzeb arty-

Trzeba zaznaczyć, że jest to już dru-

Mam godzinę czy nawet dwie na

Order Orla Bialego

Mundur należal do Onufrego Hiero-

stów-malarzy. O tym wszystkim opo-

gie takie szkolenie, organizowane

swój wyklad.

nima Kunaszowskiego (1806­1885),

czerwca 1919 roku, już z dewizą ,,Ho-

wiedzieli w prezentacji multimedialnej

przez IWS Ukraina. Pierwsze odbylo

I zdąży Pan to wszystko?

oficera wojsk powstańczych, kawale-

nor i Ojczyzna".

menadżerowie kompanii. Jako pre-

się przed dwoma laty i dalo potężny

A tak, jestem czlowiekiem dyna-

ra krzyża Virtuti Militari. Po upadku po-

Wszystkie trzy najstarsze polskie

zenty dla szkoleniowców przekazali

impuls do zainteresowania akware-

micznym i tak tworzę, a chcę przeka-

wstania zamieszkal we Lwowie, gdzie

ordery znajdujemy w gablocie na

im katalogi firmy i najnowszy produkt,

lą i rozwoju tej techniki. W okresie

zać od siebie jak najwięcej. Naturalnie

zbieral materialy o powstańcach, byl

wystawie w Muzeum Historycznym.

który dopiero jest w wersji laborato-

letnim planujemy we Lwowie wielką

nie chodzi tu o zakończone dziela, a

autorem ,,Życiorysów uczestników po-

Obok ­ olejne portrety z epoki kró-

ryjnej ­ farby akwarelowe w tubach.

wystawę ukraińskich i zagranicznych

o przekazanie kilku charakterystycz-

wstania listopadowego", krajoznawcą.

lów Augusta II Mocnego, Stanislawa

Każdy ze szkoleniowców otrzymal

akwarelistów. Będzie to swego rodza-

nych zasad malowania akwarelą.

Pochowany w kwaterze powstańców

Augusta Poniatowskiego, księcia

zestaw farb 12 kolorów. Natomiast

ju podsumowanie twórczości najbar-

Pracuję z calym zaangażowaniem,

listopadowych na Cmentarzu Lycza-

Józefa Poniatowskiego. Obok ga-

wszyscy chętni mogli zapoznać się z

dziej wybitnych i znanych artystów-

calym duchem, calym sercem i chcę

kowskim.

bloty znajduje się unikatowy model

jakością farb na stoisku firmy i nawet

akwarelistów.

przekazać tu jak najwięcej.