23

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 31 stycznia­14 lutego 2019 nr 2 (318)

MEtROPOLIA LWOWSkA

dzil ze studentami w teren, co bylo dla

peutyczną. Byl delegowany w celach

Z braku ogólnie dostępnych źró-

mlodych adeptów weterynarii okazją

naukowych na tereny wschodnie Im-

del nie sposób dziś jednoznacznie

OBRZĄDkU LACIŃSkIEgO

do zdobycia ważnych doświadczeń

perium Rosyjskiego, po których od-

ustalić liczbę studiujących tu Pola-

i jej losy w pojaltańskiej rzeczywistości

zawodowych oraz wdrażalo ich do

byciu wydal drukiem w 1859 roku w

ków, choć na podstawie Wykazów

rejestrowania w dzienniku szpitala

Petersburgu obszerne sprawozda-

Studentów Charkowskiego Impera-

(1407­1477), wybitny przedstawiciel

Bogato ilustrowaną książkę au-

chorób epizootycznych.

nie. Dzielo to zostalo wydane rów-

torskiego Uniwersytetu wiadomo, że

humanizmu i arcybiskup lwowski.

torstwa Jana Drausa otwiera wstęp

Dzialalność trzech wyżej wspo-

nież w języku polskim w Grodnie.

Wyższą Szkolę Weterynaryjną ukoń-

Dla biskupów metropolii lwow-

arcybiskupa Adama Szala, a zamy-

mnianych profesorów Polaków tak

Przedwczesna śmierć w 1859 prze-

czyli tacy studenci jak Cyryl Cieślicki

skiej, lata zaboru austriackiego nie

ka niezwykle ciekawy rozdzial doty-

podsumowal Konrad Millik: ,,Pierw-

kreślila realizację dalszych licznych

i Stefan Szczetnikowicz. Obydwaj

należaly do latwych. Uwarunkowa-

czący losów metropolii lwowskiej, jej

szymi profesorami na wszystkich

planów uczonego.

po ukończeniu Szkoly Weterynaryj-

nia polityczne, spoleczne, narodo-

kaplanów i kościolów w pojaltańskiej

istniejących wówczas trzech kate-

Na podstawie informacji za-

nej rozpoczęli studia medyczne na

wościowe i wyznaniowe, nie zawsze

rzeczywistości aż do czasów wspól-

drach uczelni charkowskiej w ciągu

wartych w ,,Księdze Pamiątkowej

miejscowym uniwersytecie. Temat

sprzyjaly misji Kościola lacińskiego,

czesnych.

szeregu lat byli 3 Polacy: Halicki,

Charkowskiej Guberni na 1862 rok"

ten potrzebuje jednak naukowego

pomimo że w monarchii habsburskiej

Tradycje  lacińskiej  metropolii

Poluta i Witowicz. Polożyli oni fun-

badania na podstawie gruntownej

religia rzymskokatolicka byla wyzna-

lwowskiej sięgają XIV wieku i cza-

damenty pod uczelnię, która w toku

kwerendy archiwalnej. W niniejszym

niem państwowym. Na fundamencie

sów panowania Kazimierza Wielkie-

swego rozwoju stala się jedną z

opracowaniu nie sposób pominąć

uzyskanej w 1867 roku autonomii,

go (1333­1370), który kontynuując

najlepiej postawionych w b. Impe-

Michala  Dowbora  (1852­1939),

szybko dojrzewaly kwestie narodo-

dzielo jednoczenia ziem Królestwa

rium Rosyjskim, utrzymala ­ i dalej

urodzonego na Kowieńszczyźnie,

wościowo-wyznaniowe, a także spo-

Polskiego, zapoczątkowane przez

podnosila swój poziom w Związku

rosyjskiego i polskiego wojskowego

leczne, prowadzące do emancypacji

swego ojca Wladyslawa Lokietka,

Radzieckim".

i lekarza weterynarii. Pierwsze nauki

stanu chlopskiego i robotniczego

Po zamknięciu wileńskiej szkoly

w zakresie weterynarii pobieral w

drogą polityczną. Uderzaly one w

weterynaryjnej do Charkowa do pra-

Charkowie, a później w Warszawie.

większym lub mniejszym stopniu w

cy profesorskiej zostal delegowany

W 1878 roku zostal lekarzem woj-

struktury Kościola. Konflikty polsko-

lekarz weterynarz Michal Dobrogór-

skowym. Przebywal na polu walki

ukraińskie koncentrowaly się nie

ski, który tu pelnil funkcję prosektora.

frontu rosyjsko-tureckiego. W woj-

tylko na plaszczyźnie walki o rząd

Dodatkowo w 1853 roku do Charko-

sku systematycznie osiągal kolejne

dusz, lecz także walki z polskością,

wa zostal również przeniesiony dlu-

szczeble awansu. W 1910 roku zo-

której strzegl Kościól laciński. Nato-

goletni dyrektor uczelni weterynaryj-

stal inspektorem weterynaryjnym

miast źródlem konfliktów spolecz-

nej w Warszawie ­ Edward Ostrow-

Przyamurskiego Okręgu Wojennego,

nych nie byla religia katolicka, ale

ski (1816­1859).

a następnie Warszawskiego Okręgu

Podręcznik autorstwa Na-

powszechna bieda i brak perspek-

Profesor Ostrowski pochodzil z

Wojennego. Podczas pierwszej woj-

poleona Halickiego

tyw na lepsze życie.

Litwy i tam też uzyskal w 1838 roku

ny światowej byl naczelnikiem slużby

W tej sytuacji, z chwilą nastania

wiadomo, że w 1862 roku pracowa-

dyplom lekarza weterynaryjnego I

weterynaryjnej Frontu Zachodniego.

XX wieku w trzech diecezjach me-

li tu również jako adiunkci Lucjan

klasy. Przez pewien czas pracowal

Tuż przed pierwszą wojną światową

tropolii lwowskiej objęli rządy biskupi

Pawlowicz i pomocnik uczonego

na polskich terenach, gdzie ,,polożyl

byl konsultantem w największych

Józef Bilczewski, Józef Sebastian

aptekarz Edward Krojański. Wiado-

wybitne zaslugi na polu szkolnictwa

stadninach koni w Imperium Rosyj-

Pelczar, Leon Walęga, którzy po-

przylączyl z pomocą Węgier, Ruś Ha-

mo, że Lucjan Pawlowicz, pocho-

i slużby weterynaryjnej".

skim. Mial najwyższe odznaczenia

przez program odrodzenia religijnego

licką do Korony w 1349 roku. Jedno-

dzący ze szlacheckiej rodziny, od

Ostatnie sześć lat życia spędzil

rosyjskie. Po powrocie do kraju w

i katolicyzmu spolecznego nie tylko

cześnie zwrócil się do papieża Urba-

1848 roku studiowal na Wydziale

w Charkowie, gdzie wykladal pato-

1918 roku zostal szefem cywilnej

skutecznie rozwinęli życie religijne,

na V o ustanowienie na tym terenie

Przyrodniczym Charkowskiego Uni-

logię, terapię, weterynarię sądową.

slużby weterynaryjnej przy Minister-

ale także narodowe. To oni wraz z

prowincji kościelnej. Na przestrzeni

wersytetu.

Prowadzil też wlasną klinikę tera-

stwie Spraw Wewnętrznych. Zmarl

biskupami pomocniczymi Wladysla-

wieków granice metropolii lwowskiej

w Warszawie i zostal pochowany na

wem Bandurskim we Lwowie, Karo-

ulegaly częstym zmianom. Te zmiany

Cmentarzu Wojskowym na Powąz-

lem Fischerem w Przemyślu, do któ-

determinowane byly nie tylko sytuacją

kach w Warszawie.

rych w 1918 roku dolączyl Boleslaw

polityczną Królestwa Polskiego ­ a od

W 1873 roku Charkowska Wyż-

Twardowski (następca arcybiskupa

unii lubelskiej z 1569 roku Rzeczypo-

sza Szkola Weterynaryjna zostala

Bilczewskiego na stolicy metropoli-

spolitej Obojga Narodów ­ skutkującą

przemianowana w samodzielny In-

tarnej), przygotowali swoje diecezje

fluktuacją granic państwowych, ale

stytut Weterynaryjny, na którym do

pod względem religijnym i patriotycz-

także lokalnymi uwarunkowaniami

1917 roku podejmowali pracę liczni

nym do II Niepodleglości. Ich biogra-

spolecznymi czy wyznaniowymi. Bi-

Polacy naukowcy. Jeszcze większe

fie, to nie tylko osobiste drogi życia,

skupi metropolii lwowskiej poprzez

grono przeszlo przez tę Alma Mater

lecz drogi Kościola i Polski.

umacnianie diecezjalnych i parafial-

jako jej studenci i absolwenci, po-

nych struktur Kościola katolickiego,

dejmując potem pracę na terenie

Liczba stron:168, oprawa twar-

wnosili wklad zarówno w rozwój ży-

Związku Radzieckiego oraz w odro-

da, format 210x287

cia religijnego, jak i kultury polskiej.

dzonej w 1918 roku Polsce, jednak o

Widok na ulicę Sumską w Charkowie, gdzie znajdowal się

źródlo: wydawnictwo.libra.pl

Przykladem byl Grzegorz z Sanoka

tym już w następnym opracowaniu.

Instytut Weterynarii

W Dederkalach

List do Igora i Mieszka

uczniów klasy IV

szkoly nr 6 w Poznaniu

pacierze wystygle

Pośród pól pozaprzeszlych

gdzie plonem wytrwalym

mnisi zostawili

Mieszka we Lwowie babcia stara,

Więc wszystkim, którzy przyczynili

gdy szli w świat za daleki

niepamięć do dziś rośnie

Do 16 lat dwóch synów pochowala,

się do tego

na powrócenie nigdy

reformaci w habitach cerowanych

Niedawno i męża,

By nam, kresowiakom,

ojczyzną

Samotna zostala.

radość uczynić,

potem w górę spojrzalem

oczy i modly wznosili

Ale Pan Bóg tak zrządzil,

Serdeczne dzięki skladam

ku niebom zakazanym

gdzie Pan niegdyś mieszkal

Że dwaj chlopcy z Polski, też mali,

i odpowiadam:

jak teraz wsiowi mówią

O dobrych sercach, o nią zadbali,

Niech laska Boża nigdy Was

meldunku tam już nie ma

brody im pobielaly

Prezent na Gwiazdkę przyslali.

nie opuszcza,

mrozem tajg wiekuistych

rozkulaczony zostal

Radości babci końca nie bylo,

Życie, zdrowie dodaje,

z wlości niebieskich

nawet dusze zziębnięte

Kiedy z ,,Sezamu", jak prezent

A szacunek ludzi, którym

ugorem do dziś leżą

już nie powrócily

nazwala,

pomagacie,

z dróg Sybiru dalekich

zdrowasiek zagony

Coraz coś smaczniejszego

Nigdy nie ustaje.

do swych cel na cel wziętych

się zjawialo.

gdzie sklepień firmamenty

i nawet aniol

A na dnie jeszcze dwa listy

BABCIA TERESA

jako że byl pański

z czci i tynku odarte

W kopertach wlasnoręcznie

poszedl w światy zaświaty

salwy upstrzyly

Pięknie malowanych,

Ps

w zielsko przyoblekly

też na niepowrócenie

gwiazd czerwienią

Jeszcze większą radością serce

Gdyby ktoś zechcial odpisać, poda-

z chrzęstem szkla pod nogami

lańcuchem tam tiuremnym

w pięć ramion rozpryslą

napelnily.

ję swój adres:

brewiarz co mial przedwieczny

na jutrznię dzwonić może

Ale sami chlopcy takiemu zadaniu

w pajęczyny spowity

bylem sam tam niedawno

by nie podolali,

Teresa Wilczyńska

laciną zaniemówil

on to mu jeno zostal

i wszystkich ich widzialem

Gdyby nie rodzice, nauczyciele

ul. Gorbaczewskiego 21 m. 8

i inni dobrzy ludzie

79044 Lwów

na wieki wieków...

choć może się zdawalo

O dostawę paczki do Lwowa

Ukraina

bylem też w refektarzu

spotkalem przeora nawet

nie zadbali.

gdzie

po wirydarzu blądzil

JAN SKLODOWSKI