43

www.kuriergalicyjski.com * Kurier Galicyjski * 20 grudnia 2019­16 stycznia 2020 nr 23­24 (339­340)

Humor

zbliża go do Boga, budzi w nim nowe

W poludniowych jej prowincjach glo-

ubóstwem i nędzą. Przebija w nich

w tym dniu darmo puncz jajeczny.

życie, zadowolenie z niego i jest mu

wa rodziny zapala wigilijną klodę w

zarazem cześć ku Matce Najświęt-

Na tydzień przedtem wywieszone

żydowski

pociechą w ubóstwie.

kominie ­ ma ona jakoby plonąć do

szej, u której stóp skladają dary dla

byly w tych hotelach zaprosze-

Przyglądając się bliżej kolędom,

wiosny.

Zbawiciela.

nia i korzystalo z nich mnóstwo

widzimy, że autor przedstawiając

Bardzo podobny zwyczaj spoty-

osób. Gospodarze przesadzali się

nam okoliczności Narodzin, często

kamy u Slowian, mianowicie u Ser-

W wydaniu świątecznym Gaze-

w częstowaniu przysmakami, pod

Na wszelki wypadek

nie tylko nie dba o prawdę histo-

bów i Bulgarów; w noc Bożego Na-

ty Porannej nie moglo zabraknąć

koniec jedzenia podawano puncz,

Szulim siedzi przy stole w ko-

szuli i sobolowej czapce na glowie.

ryczną, ale cala scenę betlejemską

rodzenia rzucają oni na ogień klodę

kącika poetyckiego. Oto wiersz au-

przyrządzony z mleka, jaj, wódki i

­ Bój się Boga, Szulim! Dlacze-

przenosi niejako na ojczystą zie-

dębową, zwaną ,,badniszkiem".

torstwa Henryka Zbierzchowskiego

korzeni.

go siedzisz przy stole w koszuli?

mię, zachowując tylko nazwy Ziemi

W wielu miejscowościach fran-

Dzień wigilijny jest w Ameryce

­ Jaka różnica? Przecież wiem

świętej.

cuskich nad drzwiami zapalone są

Pólnocnej uważany za bardzo szczę-

Modlitwa

na pewno, że nikt do mnie teraz nie

Widzimy tam taki śnieg i mróz

lampki, będące symbolem Gwiazdy

śliwy do zawierania związków mal-

na Boże Narodzenie

przyjdzie.

jak w Polsce. Ci pasterze, zbudzeni

Betlejemskiej.

żeńskich. Nigdy też nie odbywa się

­ To dlaczego nosisz sobolową

Wszystko nam daleś,

przez Aniolów i spieszący do owej

Najszczytniejszym jednak oby-

tyle ślubów, co w tym dniu.

czapkę?

co dać mogleś, Panie,

szopy ­ to polscy parobcy i pastu-

czajem, wspólnym wszystkim krajom

W Anglji nie ma naszej pięknej

­ Bo może jednak ktoś przyj-

i wyróżnileś nas pośród narodów:

chy, nasze Stachy, Bartki i Kuby,

cywilizowanym jest obdarzanie w

wilii, ani lamania oplatkiem. Przybra-

dzie.

szumiące morza zbóż

którzy wyrażaną swą radość z na-

tym dniu ubogich dzieci. Doroczna

nie choinki z zapalonemi świeczka-

***

na polskim lanie,

rodzenia Mesjasza grą na dudach,

gwiazdka rozprasza bodaj na chwilę

mi, z rozlożonymi podarkami, staje

Zbyteczne zmartwienie

abyśmy nigdy nie zaznali glodów,

lirach, piszczalkach, a niekiedy i

mroki nędzy i glodu.

się tam coraz powszechniejsze, ale

Do ginekologa zglasza się mlo-

lasy, gdzie dzikich zwierząt

w wielu domach ma to miejsce nie w

da kobieta w zaawansowanej ciąży:

królowanie,

dzień wigilijny, ale w sam dzień Boże-

­ Panie doktorze ­ mówi ­ w

srebrzyste rzeki wokól starych

go Narodzenia.

przychodni rejonowej zbadano mnie

grodów,

Piękny obyczaj wigilijny panuje

i powiedziano, że to chlopak, ale leży

bajeczne góry i cud cichych polan,

w Norwegii; tam ptaki bywają ,,zapra-

nieprawidlowo, tyleczkiem do przodu,

gdzie wonne trawy sięgają

szane do stolu". Przed domami sta-

że poród będzie ciężki. Proszę mnie

do kolan.

wiają na slupach deseczki, posypane

zbadać i poradzić, co mam robić?

obficie ziarnem, aby i Boże śpiewaki

Doktor potwierdza nieprawidlowe

Daleś nam dalej te skarby

mogly brać udzial w radości z powo-

polożenie plodu, wypytuje pacjentkę

podziemne,

du Narodzin Chrystusa.

o różne szczególy, w końcu pyta:

które ulżeniem są czlowieczej doli:

Na greckiej wyspie Chios w dniu

­ Pani jest Żydówką?

­ Tak.

poklady węgla niby pieklo ciemne

wigilijnym dzieci biegają z piosen-

­ A ojciec dziecka?

i jak śnieg biale stalaktyty soli,

kami od domu do domu i otrzymują

­ Też Żyd.

sily energji tak dlugo tajemne,

orzechy, figi, rodzynki itp. Miesz-

­ To niech pani się nie martwi.

póki ich ludzki umysl nie wyzwoli

kańcom tej wyspy nad morzem

Maly się wykręci.

i póki ludzka praca ich nie zmieni

Egejskim znane jest również i Boże

w ogień i światlo, dwoje wrogów

Drzewko, przystrajają je rodzice dla

Ustępliwy

cieni.

dzieci i również dzierżawcy i czyn-

Konduktor gniewnie do pasaże-

szownicy dla wlaścicieli ziemskich.

ra ­ Żyda:

Daleś nam żywość umyslu i duszy,

Na dużym pręcie przywiązują oni

­ Pan ma bilet na pociąg oso-

serce rycerskie, junacze i mężne.

galązki drzewa oliwnego, mirtu i

bowy, a wsiadl pan do pociągu po-

Kult dla piękności bialych pióropuszy,

pomarańczy, wtykają w nie różne

śpiesznego.

ramię najbardziej silne, gdy orężne,

kwiaty sezonowe i tę poludniową

­ Po co się pan konduktor tak

daleś nam królów ­ duchów

,,choinkę" obwieszają jeszcze owo-

gniewa? Niech sobie pociąg jedzie

i genjuszy,

cami.

,,osobowo!" Ja się nie śpieszę.

którzy nas wiodą w szlaki

W pierwszy dzień świąt ze trzy-

niebosiężne

stu takich dzierżawców zjeżdża z

Obrazil się

i blyskawicą myśli piorunową

okolicznych wiosek z takiemi galę-

Ktoś przychodzi do starego

Pocztówki o tematyce świątecznej malowala również Zo-

wciąż rozświetlają nam niebo

ziami w ręku; do siodel mają przy-

przyjaciela, prosząc go, żeby mu po-

fia Stryjeńska

nad glową.

mocowane po kilka sztuk drobin;

życzyl swego konia. Ów, nie mając

pląsaniem. Szopa zaś jest taka

A także analizuje ludowy cha-

przed domem wlaściciela gruntu

ochoty tego uczynić wymawia się,

Gdy tak bezmierny jest skarb Twej

sama, jak każda stajnia przy wiej-

rakter polskich kolęd

zatykają galęzie, następnie czerpią

że koń znajduje się na pastwisku. Ale

dobroci,

skiej nagrodzie. Kto dzieje Nowego

dla niego ze studni tyle wody, ile po-

w tej chwili dochodzi ze stajni rżenie

Kolędy a lud

żeśmy już wolni na ojczystym lanie,

Testamentu znalby tylko z kolęd,

Lud nasz przylgnąl bardzo do

trzeba na święta. Za ten podarunek

konia.

­ Przecież slyszę, że koń jest w

że nam swych skarbów nie skąpileś

móglby myśleć, że Pan Jezus na-

swych kolęd. Sprawil to ich miejsco-

i za tę uslugę otrzymują suty obiad

stajni?

kroci,

rodzil się gdziekolwiek w Polsce,

wy, narodowy charakter, ale przede

i podarunki.

­ Obrażasz mnie ­ odpowiada

choć Polak czasem nie zaslużyl

wszystkiem pierwiastek glębszy,

w pierwszej lepszej wsi, bo i każda

Nigdzie na świecie wieczór wi-

ów z oburzeniem. ­ Jakiemuś glupie-

na nie,

moralny, psychologiczny. W okolicz-

jest podobną do tego Betlejem, ja-

gilijny nie jest obchodzony tak hala-

mu koniowi wierzysz bardziej aniżeli

że Twoja laska życie nasze zloci

kie jest w kolędach. Przejawia się

nościach bowiem, towarzyszących

śliwie i wesolo, jak w Neapolu. Fa-

mnie, swemu staremu przyjacielowi?

­ o jedno jeszcze prosimy Cię,

w nich cale życie wiejskie z swemi

urodzeniu Pana Jezusa, czlowiek

jerwerki, pochody z palącem luczy-

Panie:

radościami i smutkami, ze zwycza-

prosty i ubogi, czuje, że to jego

wem, iluminacje domów i gmachów,

Ewentualność

Daj, Wiekuisty, zrządzeniami swemi

jami i sposobom wyrażania się. W

święto, jego triumf, apoteoza ubó-

ruch, gwar, śmiechy, przerywane są

Symche telefonuje do swego

pokój i zgodę naszej polskiej ziemi.

nich jest milość jego do Bożego

stwa, podniesienie go do niebywalej

glosem dzwonów, wzywających na

przyjaciela, Ajzyka i zaprasza go na

Dzieciątka, która wyraża się bądź

godności. Czuje on, że Dzieciątko

pasterkę.

wieczór do siebie na kolację i sza-

to w wybuchach radości, bądź w

Jezus biedniejsze jest nawet od naj-

Zostala zachowana oryginalna

W Hiszpanji panuje zwyczaj,

chy. Ajzyk, stary kawaler nie pierw-

wyrazach ubolewania nad Jego

biedniejszych; i ten wlaśnie moment

pisownia

nie praktykowany w żadnym innym

szej mlodości, zastanawia się chwilę

kraju: w noc wigilijną gubernator

i odpowiada:

wojskowy Madrytu, oraz innych

­ Wiesz, Chana zgodzila się

większych miast odwiedza więzie-

wreszcie przyjść do mnie wlaśnie

nia wojenne i obdarza wolnością

dziś wieczorem. Więc, jak tylko będę

najmniej winnego przestępcę. Z

mógl, to nie przyjdę do ciebie.

nadejściem zmroku, przed obrazem

Matki Boskiej zapalone są świeczki,

Przewidujący

wszyscy czuwają, aby o świcie udać

Na rynku galicyjskiego miastecz-

się na Mszę ,,pierwszych kurów" ­

ka Żyd w chalacie pcha przed sobą

tak zowią w Hiszpanji Pasterkę. Po

wózek z lodami. Na bocznej ścianie

nabożeństwie Hiszpanie palą ognie,

wózka widnieje duży napis: ,,Żydom

lodów się nie sprzedaje". Gdy wspól-

strzelają z moździerzy, śpiewają i

wyznawcy lodziarza to zauważyli,

tańczą po ulicach, a swoją wigilię,

silą zaciągnęli go z wózkiem do ra-

swoją ,,dobrą noc" (noche buena)

bina i z wielkim oburzeniem wskazali

obchodzą jak my wieczerzą rodzin-

na napis. Rabin się zdziwil.

ną i przyjacielską, która ma swoje,

­ Co ty, Mosze Lajb ­ pyta ­ zro-

tradycją przepisane potrawy, tylko

bileś się antysemitą?

odbywa się dwa razy: jedna postna

­ A czy rabin kosztowal te lody?

wieczerza, druga mięsna, huczniej-

­ pyta lodziarz.

sza po nabożeństwie.

Francja przyswoila sobie zwycza-

Mistrzowie humoru.

je gwiazdkowe angielskie i niemieckie:

Anegdoty Żydowskie,

więc choinkę, puding, galęzie jemioly.

wybór Krzysztof Żmuda